To ypogeio.gr

Then We Take The 90's

Η δική μου Generation X: Από το Χαϊδάρι στα Εξάρχεια και από κει στο Λονδίνο.
Τα 90's ήταν για μένα τόσο έντονα και τόσο πυκνά, που τα βίωσα σαν ήταν όχι δέκα, αλλά είκοσι χρόνια. Η είσοδος της δεκαετίας με βρήκε σχεδόν παιδί, να παίζω μπάλα και να ματώνω τα γονάτά μου στα χώματα, να ρίχνω ροχάλες πριν εκτελέσω πέναλτυ και να γράφω το αρχικό γράμμα του κοριτσιού που αγαπούσα κάτω απ'το γραφείο του κολλητού μου του Γιάννη, που τότε κάναμε τα μαθήματα μαζί, να βλέπω εμμονικά ιδιωτική τηλεόραση, που μόλις είχε κάνει το μεγάλο της μπαμ, και να προσπαθώ να μοιάσω στον αχώνευτο Μπράντον του Μπέβερλι Χιλς για να αρέσω σε εκείνο το κορίτσι. Στη συνέχεια, στα μέσα της και μόλις πέντε χρόνια μετά, μ'έβρισκες να ξημερωβραδιάζω στα Εξάρχεια μέχρι τα ξημερώματα, ρεμαλοπάρταλο με τρύπια τζην και μακρύ ως τα γόνατα πουλόβερ, 'αναρχικό' στοιχείο που σχολαστικά αμάυρωνε τη φήμη του "καλου παιδιού", που με τόσο κόπο είχε χτίσει επί 12 χρόνια στα θρανία και στα γήπεδα των τοπικών πρωταθλημάτων της ΕΠΣΑ. Και ήρθε και το 1999, κι εγώ γκρεμισμένος από το μεγάλο σεισμό της Αθήνας, βρισκόμουν στο Λονδίνο, "αντράκι" κανονικό και ωριμασμένο, ένας μικρός εκκολαπτόμενος...Φρόυντ, έτοιμος να αποφοιτήσει από τη σχολή Ψυχολογίας και να ξεχυθεί στη γεμάτη ευκαιρίες αγορά εργασίας της Ελλάδας, της Ελλάδας της ανάπτυξης και του χρηματιστηρίου, της Ελλάδας της ξεγνοιασιάς και της ένδοξης επερχόμενης Ολυμπιάδας. 

To 1990 έμαθα -κάπως βίαια είναι η αλήθεια- κατά πού πέφτει ο Περσικός Κόλπος. Το 1992 ενώθηκα με την Ευρώπη. Είδα κι εγώ Απαράδεκτους, Αυθαίρετους και Τρεις Χάριτες. Αργότερα έγινα φίλος με τα Φιλαράκια. Έμαθα τι σημαίνουν οι λέξεις zapping και lifestyle...Στα λυκειακά πάρτυ προσπάθησα να χορέψω Μακαρένα χωρίς επιτυχία. Δεν πήρα ποτέ ΚΛΙΚ, Max και Nitro και δεν έβαλα στο εικόνισμα της μάνας μου πλάι στην Παναγία τη φωτογραφία του Κωστόπουλου. Ερωτεύτηκα την Μαρίνα Τσιντικίδου και θαύμασα τα κάλλη της Ρούλας Κορομηλά. Δεν πήγα Buzios και Mercedes - μάθαινα όμως πώς ήταν από τις ιστορίες των συμμαθητών μου, τα πρωινά της Δευτέρας, στο πρώτο διάλειμμα, το μεγάλο... Κατάφερα όμως να περάσω και να "κερδίσω" τους πορτιέρηδες του Wild Rose και να πιω εκεί μέσα μία βότκα λεμόνι ακούγοντας το Groove Is In The Heart. Πήγα στην Αμερικάνικη αγορά και πήρα στενά μπλουζάκια Works και Adidas. Φόρεσα κίτρινα μποτάκια Timberland και μπορντώ Dr Martens. Είδα και το Trainspotting και το Pulp Fiction, τους Clerks και το True Romance, αλλά και τον Τιτανικό (χωρίς να κλάψω όμως, σε αντίθεση με τους κατά 5 χρόνια μεγαλύτερους φίλους μου, που μαζί τους περίμενα υπομονετικά σχεδόν μία ώρα στην ουρά του Ιντεάλ για να καταφέρουμε να δούμε την ταινία την πρώτη εβδομάδα προβολής της). Μπόρεσα, εγώ και όλος ο πλανήτης, να πατάω ένα κουμπάκι, μετά να ακούω έναν αξέχαστο ήχο που όμως δεν μπορώ να περιγράψω, κι έτσι να μπαίνω στο internet (άκου τον super ήχο εδώ).

Σε ό,τι έζησα και ό,τι δεν έζησα, όπου κι αν βρέθηκα και όπου κι αν αφέθηκα, η μουσική ήταν πάντα δίπλα μου, σταθερή υπόκρουση σε κάθε μου βήμα και σε κάθε μου εμπειρία. Και τι μουσική...! Την έβρισκα να με περιμένει -ολοκαίνουρια μέσα σε πανέμορφα εξώφυλλα- στις προθήκες των δισκοπωλείων, του πάντα τότε...μποτιλιαρισμένου απ'τον κόσμο Metropolis, του εναλλακτικού Trust στην Ακαδημίας και της σταθερής αξίας Seven+Seven στο Μοναστηράκι. Σημειωτέον, πως η δεκαετία του 90 σηματοδότησε την μετάβαση από τα βινύλια στους ψηφιακούς δίσκους (CDs), από τα μέσα της και μετά τα βινύλια όλο και λιγόστευαν μέχρι εντέλει να εξαφανιστούν προς το τέλος της (για να επανέλθουν πανηγυρικά στην τρέχουσα δεκαετία - περίπου 15 χρόνια μετά). Τη μουσική των 90's την συναντούσα -ολοζώντανη και συγκλονιστική- μέσα στο σκοτάδι του αείμνηστου Ρόδον και στο υπόγειο του Αν. Στο MTV (που τότε ήταν ένα πραγματικό μουσικό κανάλι), στον Rock Fm (που τότε ήταν ένας πραγματικός ροκ ραδιοφωνικός σταθμός), στον Ρόδον FM, αλλά και στον Skai Rock, το ροκ παράρτημα του Skai. Στα πρώτα Rockwave Festival, με το πρώτο δικό μου -το 1998 στην Φρεαττύδα- να μην ξεχνιέται ποτέ. Και φυσικά στα ροκ clubs της πόλης, στο "καταραμένο" afterάδικο Mo Better στην Κωλέττη και στο λίγο πιο "macho" Next στη Θεμιστοκλέους, στο υπέρτατο Decadence στη Βουλγαροκτόνου, αλλά και στο πιο brit Χοροστάσιο στην Κλαυθμώνος. Και άνοιξε και το trendy Mad και υπήρχε και το πολύ in και τύπου extreme Avant Garde...

Τα 90's ήταν 10 χρόνια. Όσο έγραφα και...άκουγα αυτό το άρθρο, τα ξαναέζησα - απ'την αρχή ως το τέλος. Από την 1/1 του 1990 ως και τις 31/12 του 1999. Πέρασα (ξανά) υπέροχα. :)  
 

P.S. 14 ονόματα από τα 90's: Γιάννης, Κόκκινος, Πέτρος, Μάριος, Μανώλης, Νόνη, Πηνελόπη, Άντυ, Κωστάκης, Πένη, Μάκης, Αντρέας, Νίκος Ψηλός και σιωπηλός παρατηρητής Δημήτρης.

H μουσική των 90's αποτελεί ένα αναμφισβήτητο big bang, από το οποίο και κάτω από την ομπρέλα του Indie-Alternative, ξεπήδησαν υπερεμπνευσμένα υποείδη, δίνοντας χώρο σε αμέτρητες μπάντες να μας δώσουν δισκάρες και να γράψουν ιστορία. Ίσως όλα ξεκίνησαν το 1991, οπότε και κυκλοφόρησαν κάποια εμβληματικά albums που στην ουσία καθόρισαν τι θα ακολουθούσε και με την καταιγιστική δυναμική τους έβαλαν σε τροχιά μία ξέφρενη μουσική πορεία, που είχε ξεκινήσει από το δεύτερο μισό των 80's, με τους Pixies, τους Sonic Youth και τον Nick Cave, με τους Cure και τους Smiths, αλλά φυσικά και με τη σκηνή του Madchester και του συναφούς baggy. Όπου indie, βάλε κυκλοφορίες που ξεπήδησαν από ανεξάρτητες δισκογραφικές και όχι από πολυεθνικές. Και όπου alternative, βάλε εναλλακτικές ροκ (με την ευρύτερη έννοια του όρου) μουσικές προτάσεις που ξέφευγαν από το φάσμα του mainstream.

Mainstream στα 90's είχαν γίνει...οι εναλλακτικοί των 80's: Οι U2 που στα 90's μας έδωσαν τον τελευταίο τους καλό δίσκο (Achtung Baby, 1991). Οι REM που την ίδια χρονιά μας έδωσαν μία από τις μεγαλύτερες ροκ επιτυχίες των τελευταίων 30 χρόνων, το Losing My Religion (από το δίσκο Out Of Time). Οι Guns 'n' Roses που -και αυτοί το 1991- μας έδωσαν 2 διπλούς δίσκους, τα Use Your Illusion I & II, αλλά ακόμα και οι Metallica (!) που με το Black Album (1991) έκαναν το μέταλ μια δροσερή και εθιστική ποπ τσιχλόφουσκα (και αυτό δεν το γράφω για κακό). Οι Cure, που κυκλοφόρησαν το πιο χαρούμενο τραγούδι της καριέρας τους (Friday I'm In Love, στο δίσκο Wish του 1993). Εκεί, στο mainstream, θα βρεις και την κομματάρα της Sinead O'Connor (στίχοι-μουσική του Prince), Nothing Compares To You (1990), αλλά και το κομμάτι που έβαλε το hip hop σε κάθε νοικοκυριό του πλανήτη, το Gangsta's Paradise του Coolio (1995). Ένα χρόνο αργότερα, ήρθε και ο πρώτος λευκός ράπερ, ο Eminem (fail! ξέχασα τον Vanilla Ice που και αυτός μας συστήθηκε στα 90's/Cool As Ice, 1991). Στα 90's φυσικά θα έρθεις αντιμέτωπος και με το φαινόμενο girlbands (Spice Girls, All Saints, Destiny's Child, TLC κ.α.) και boybands (Boyz II Men, Take That, Backstreet Boys, Westlife), θα συναντήσεις για πρώτη φορά την Britney Spears και την Christina Aguilera, αλλά θα ακολουθήσεις και τα πατροπαράδοτα moonwalk βήματα του Michael Jackson και παραδοσιακά χορευτικά όργια της Madonna. Το mainstream έχει πάντα την guilty pleasure γοητεία του, στο παρόν άρθρο όμως μας ενδιαφέρει το Alternative των 90's, η νέα μουσική που ξεχύθηκε σαν χείμαρρος από τα αυλάκια των βινυλίων και τις μπορντωπράσινες γραμμούλες των ψηφιακών δίσκων, από τα ραδιόφωνα και το MTV, η μουσική που -κατά τη γνώμη μου- διαμόρφωσε σε πολύ μεγάλο βαθμό το τι ακούσαμε στα 00's και το τι ακούμε σήμερα... 

1991, Seattle: Tρία τυπάκια κυκλοφορούν το δεύτερο δίσκο τους, ο οποίος ονομάζεται Nevermind και τον προλογίζει το single Smells Like Teen Spirit μ'ενα video clip γυρισμένο στο γυμναστήριο ενός σχολείου. Boom! Οι Nirvana γίνονται παγκοσμίως γνωστοί εν μία νυκτί, ο δίσκος ρίχνει το Dangerous του Michael Jackson από το Νο1 του Billboard και πουλάει τα άντερά του, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία της μπάντας, αλλά και της εταιρείας (Geffen Records) που ήδη έχει αρχίσει και τρίβει τα χέρια της. Την ίδια χρονιά και στην ίδια πόλη, κυκλοφορούν το ντεμπούτο τους οι απίστευτοι Pearl Jam του Eddie Veder, το καταπληκτικό Ten, αλλά και οι Soundgardren το καταιγιστικό Badmotorfinger. Παραμένοντας στην αστείρευτη μήτρα του Seattle, πρέπει να αναφερθούμε στους Alice In Chains, οι οποίοι μας είχαν ήδη συστηθεί από το 1990 με το Facelift και βρήκαν το magnus opus τους με το Dirt, που κυκλοφόρησε το 1992. Την ίδια χρονιά οι Stone Temple Pilots μας δίνουν την πρώτη τους δουλειά ονόματι Core. Μέχρι το τέλος εκείνου του έτους, ολόκληρη η Γη παραμιλάει έχοντας στα χείλη της τη λέξη grunge, χτυπιέται στα δαιμονισμένα punk-οειδή riffs, ταυτίζεται με τους σκοτεινούς στίχους και έχει βρει τον νέο της Θεό που ακούει στ'όνομα Kurt Cobain... Το κίνημα θα εξαπλωθεί περαιτέρω με δεκάδες άλλες μπάντες (τους Screaming Trees, τους Hole - την μπάντα της Courtney Love, συζύγου του Cobain- , τους Mudhoney, τους Mad Season (supergroup απαρτιζόμενο από Staley, McCready, Lanegan, Saunders και Martin), τους -grunge made in Britain- Bush, αλλά και τους Foo Fighters - την μπάντα που έφτιαξε ο drummer των Nirvana, Dave Grohl, μετά τον θάνατο του Cobain). Ειδική μνεία στους αγαπημένους μου εκ Chicago ορμώμενους Smashing Pumpkins, που και αυτοί απ'την αρχή της δεκαετίας και με ηχητικό εφαλτήριο την grunge, δημιουργούν σταδιακά έναν ολοδικό τους ξεχωριστό ήχο και μας δίνουν μέσα στα 90's 4 αλησμόνητες δισκάρες: Gish (1991), Siamese Dream (1993), Mellon Collie and the Infinite Sadness (1995) και Adore (1998). Ο grunge παροξυσμός θα μουδιάσει με την αυτοκτονία του Kurt Cobain, τον Απρίλιο του 1994. Ένα-δυο χρόνια αργότερα, το κίνημα θα περάσει στην παρακμή του, έχοντας αφήσει πίσω του ιστορικούς δίσκους με μεγάλα τραγούδια, απίστευτες συναυλίες και μία ανεκτίμητη μουσική παρακαταθήκη για τις επόμενες μουσικές γενιές. 

1991, Los Angeles: Από το βροχερό Seattle μεταφερόμαστε στο ηλιόλουστο LA. Εδώ μία μπάντα που δισκογραφεί όλη την προηγούμενη δεκαετία συνδυάζοντας με περιορισμένη εμπορική επιτυχία την funk και τη rap με το rock κυκλοφορεί τον 4ο δίσκο της. Είναι φυσικά οι Red Hot Chili Peppers του Anthony Kiedis και του Flea και μας παρουσιάζουν το Blood Sugar Magik. O δίσκος είναι πραγματικά φανταστικός και προκαλεί τον πάταγο που του αξίζει, έχοντας στα αυλάκια του πλήθος υπερκόμματων, με την μπαλάντα Under The Bridge να δρα σαν πολιορκητικός κριός και να απογειώνει τις Πιπεριές στους εφτά ουρανούς της αναγνωρισιμότητας και της δόξας. Ακολούθησαν δύο ακόμα δισκάρες στα 90's, το One Hot Minute (1995) και Californication (1999), μία δεύτερη νιότη στα 00's (By The Way/2002, Stadium Arcadium/2006) και μία καθωσπρέπει αναπόφευκτη παρακμή στα τρέχοντα 10's (I'm With You/2011, The Getaway/2016).  

(Και) από τον ιδιότυπο και νεωτεριστικό ήχο των Peppers ξεπήδησε στις αρχές των 90's και το genre του rap rock/metal. Έχουμε και σε αυτήν την περίπτωση έναν δίσκο ορόσημο: Το self titled debut των Rage Against The Machine που κυκλοφόρησε το 1992. Βλέπουμε στο MTV το video clip του Killing In The Name, o Zach de La Rocha φτύνει τις ρίμες του στο μικρόφωνο και ο Morello μας τρυπάει τ'αυτιά με την κιθάρα του και τα δολοφονικά riffs του. Βλέπουμε στο MTV το video clip του Killing In The Name και δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι μας συμβαίνει - είναι ένα υπερηχητικό σοκ οι Rage Against The Machine, είναι κάτι ολοκαίνουριο και μας αρέσει - όχι απλά μας αρέσει, μας παίρνει και μας σηκώνει χτυπώντας μας στα ταβάνια, κάνει την αδρεναλίνη μας να ρέει σαν δαιμονισμένο ποτάμι κι ύστερα μας πετάει βίαια στις πίστες των rock clubs να ουρλιάζουμε "και του το πα του πούστη!"... Συνοδεύουν και ακολουθούν τη λαίλαπα των RATM τεράστια ονόματα, όπως οι Faith No More, οι Beastie Boys, οι Cypress Hill, οι Dog Eat Dog, οι Cake, αλλά και οι Senser από την Βρετανία. Αρκετά πιο ήπιος ενορχηστρωτικά και στα ντεσιμπέλ και εντέλει μια κατηγορία μόνος του ο μέγας Beck, ο οποίος με το single Loser του 1993 τα...κέρδισε όλα - πάνω απ'όλα το όχημα για μία τεράστια μουσική καριέρα τα επόμενα 10-15 χρόνια. Από το rap rock/metal εκείνης της εποχής μας ήρθε και το nu metal, το οποίο ποτέ δεν μ'άρεσε, τουναντίον το θεωρώ υπεύθυνο για μια σειρά από απάνθρωπες...δολοφονίες της μουσικής. Παρόλα αυτά, οφείλω να αναφέρω τους Korn, τους Limp Bizkit και τους Papa Roach σαν κύριους εκπροσώπους του. 

Αξιοσημείωτη στις Ηνωμένες Πολιτείες και μία μίνι-άνθηση του punk, ένα κομψό...ρετουσάρισμα και φρεσκάρισμα στο εν λόγω είδος, που ήρθε κυρίως από τους Green Day και τους Offspring, οι οποίοι με δύο δίσκους που κυκλοφόρησαν το 1994, το Dookie και το Smash αντιστοίχως, έκαναν μεγάλη αίσθηση και εμπορική επιτυχία. RancidBad Religion, Sublime, Weezer και Blink 182 ακολούθησαν στο ίδιο μήκος κύματος, δίνοντας αρκετά καλά κομμάτια και κάποιους σημαντικούς για το είδος τους δίσκους. Κοιτώντας λίγο όμως και προς Αυστραλία μεριά, αποκλείεται να μην τράβαγαν το βλέμμα σου οι εκπληκτικοί Dubrovniks, οι οποίοι στα 90's μας έδωσαν 3 από τους συνολικά 4 δίσκους της σύντομης δισκογραφικής πορείας τους (Audio Sonic Love Affair/1990, Chrome/1992, Medicine Wheel, 1994).

Πίσω στις αρχές της δεκαετίας, αλλά στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Βρετανία. H μεγάλη σκηνή του Madchester/baggy (Stone Roses, The Charlatans, Happy Mondays, Inspiral Carpets) έχει πάρει την κάτω βόλτα και δείχνει να έχει μπλοκάρει από ιδέες (αφού πρώτα όμως από το 88-89 και ως το 91 οι εκπρόσωποί τους μας έδωσαν δισκάρες και κομματάρες). Στο ιστορικό και πανέμορφο Camden του Λονδίνου ανθεί η σκηνή που από την μουσική εφημερίδα Melody Maker ονομάστηκε ως 'the scene that celebrates itself', η οποία πήρε το όνομά της από το γεγονός πως οι ίδιες οι μπάντες που την εκπροσωπούσαν, μαζί και κάποιοι φίλοι τους, ήταν κατά βάση το κοινό που ακολουθούσε τα συγκροτήματα στα live, στα events κλπ. Μέσα από αυτή τη σκηνή, ξεπετάγεται και η shoegaze (ονομάστηκε έτσι επειδή τα μέλη των συγκροτημάτων κατά τη διάρκεια των live κοιτούσαν τα παπούτσια τους), με κυριότερα ονόματα τους μεγάλους Lush, τους Slowdive και φυσικά τους My Bloody Valentine. Η shoegaze θεωρείται κατά κάποιο τρόπο η Βρετανική εκδοχή της grunge, με μελαγχολικές μελωδίες και κιθάρες με delay και fuzz.

Στις παρυφές αυτού του χώρου κινήθηκαν και οι Blur, ενεργοί κοινωνοί της παρέας - σύχναζαν στα ίδια στέκια, στις ίδιες μπιραρίες και στα ίδια clubs του Camden και του προαστίου του Thames Valley... Όταν όμως το 1991 η μπάντα του Damon Albarn κυκλοφόρησε το φωτεινό και κάπως pop-ίζον debut της, Leisure, το οποίο κάνει θραύση και με το catchy There's No Other Way σαν κράχτη χτυπάει και το Νο7 των UK charts, οι πιο αντιεμπορικοί και σκοτεινοί shoegazers φίλοι τους, τούς κοιτούσαν με μισό μάτι. Λίγο αργότερα και με την περιοδεία τους στην Αμερική για την προώθηση του δίσκου, η οποία συμπίπτει χρονικά με την κυκλοφορία του Nevermind, οι Blur συνειδητοποιούν για τα καλά και νιώθουν στο πετσί τους όσο δεν πάει την grunge λαίλαπα. Κι αυτό δεν τους αρέσει καθόλου, η "μόδα" της θλίψης και του θορύβου τους ξενίζει και ψάχνουν ένα μουσικοστιχουργικό αντίβαρο. Φτάνοντας στο 1992, κυκλοφορούν το νέο τους single, το οποίο προλογίζει τον επερχόμενο δεύτερο δίσκο τους: Popscene! Δεν μιλάμε και για κάνα αριστούργημα, οι Blur έχουν γράψει δεκάδες καλύτερα κομμάτια, όμως το συγκεκριμένο τραγούδι σηματοδοτεί και κατά κάποιο τρόπο ορίζει την περίφημη britpop.

Ο Albarn τα βάζει με τους shoegazers και τους grungers, τους θεωρεί "δολοφόνους" του Madschester και του baggy, και γράφει: “Everyone is a clever clone, a chrome clever clone am I’ and ‘hey, hey, come out tonight, Popscene, alright!”. Ενώ ένα χρόνο αργότερα και αφού μόλις έχει κυκλοφορήσει το δεύτερο άλμπουμ των Blur, Modern Life Is Rubbish, μιλώντας στον John Harris του NME, θα αναφέρει το εξής - αρκετά "κακό" και ενδεικτικό των...άγριων διαθέσεών του: “If punk was about getting rid of hippies, then I’m getting rid of grunge!”. Κατά τη γνώμη μου, τον Albarn δεν το χάλαγε η grunge σαν μουσική αυτή καθαυτή, ούτε προφανώς είχε βαλθεί να ξεκάνει τον Cobain και τους συν αυτώ, αυτό που ήθελε στην ουσία ήταν να προβάλλει μία αντιπρόταση στην αμερικανοποίηση του Βρετανικού ήχου -μα και της κουλτούρας- που ερχόταν σαν ορμητικό παλιρροιακό κύμα από την απέναντι όχθη του Ατλαντικού μέσω της συγκεκριμένης μουσικής, μαζί με όποια άλλα χαρακτηριστικά και συνήθειες συνόδευε αυτή. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο έπειτα από την κυκλοφορία του Modern Life Is A Rubbish, οι Blur μας δίνουν το άλμπουμ μανιφέστο της Britpop, το 16-track αριστούργημα Parklife.

Και κάπως έτσι λοιπόν γεννιέται και αναπτύσσεται η Britpop, μία απάντηση στην grunge Αmerican Invasion με "αντίδοτο" τον βρετανοκεντρικό στίχο και έναν πιο pop ήχο, βασισμένο στα κιθαριστικά αριστουργήματα του ένδοξου παρελθόντος των Beatles, των Stones και των Kinks, αλλά και του πιο πρόσφατου, αυτό των Smiths και του Morissey. Εμφανίζονται οι Suede με το ομώνυμο εμβληματικό debut τους (1993), οι Oasis με το Definitely Maybe (1994) και το δικό τους...Nevermind, (What's The Story) Morning Glory? (1995) και το δικό τους Smells Like Teen Spirit, Wonderwall, ενώ οι Pulp που υπήρχαν από τις αρχές της δεκαετίας του '80 έχοντας ως τότε δώσει 2 δίσκους (It, 1983 / Freaks, 1987) έρχονται με φόρα στο προσκήνιο και κυκλοφορούν μία δυάδα δίσκων σήματα κατατεθέντα της britpop: His 'n' Hers (1994) και Different Class (1995). Αυτές οι 3 μπάντες μαζί με τους Blur απέκτησαν το προσωνύμιο "The Big Four" και μας έδωσαν πλήθος φανταστικών τραγουδιών και δίσκων ως το τέλος της δεκαετίας, ειδικά οι Blur που με το ψυχεδελικό και τύπου πιο σκληρό γύρισμά τους το 97, αποχαιρέτησαν τον 20ο αιώνα με δύο από τους καλύτερούς τους δίσκους ever, το self titled του 1997 και το 13 του 1999.   

H Britpop, την οποία ασπάστηκε και ο τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας, ηγέτης του εργατικού κόμματος, Tony Blair, αποτέλεσε την απαρχή και τη θεμέλιο λίθο του γενικότερου Βρετανικού πολιτιστικού κινήματος των 90's που έμεινε γνωστό ως Cool Britannia. Στο άρμα των Big Four πιάστηκαν αμέτρητες μπάντες και βρήκαν το πρόσφορο έδαφος για να μας δώσουν μικρά και μεγάλα διαμάντια: Ενδεικτικά να αναφέρω τους Supergrass, τους Ash, τους Elastica (της Justine Frishmann, αμόρε του Damon Albarn, την οποία ήθελε και ο Brett Anderson των Suede και γι'αυτό είχαμε μια μεγάλη κόντρα των δύο αγοριών το 1993), τους Super Furry Animals, τους Sleeper και τους Menswear, αλλά και τους Kula Shaker και τους Mansun. Πολλοί συμπεριλαμβάνουν στην britpop (στην post-britpop για την ακρίβεια) και τους Placebo, εγώ διαφωνώ. Με εμφανώς πιο dark και noisy προσέγγιση, μας έδωσαν δύο πολύ σημαντικούς δίσκους, το self titled debut του 1995 και το Without You I'm Nothing του 1998. Ακόμα πιο σκοτεινοί οι Puressence, που με το self titled debut τους το 1996 μας άφησαν άφωνους.

Η ακμή του κινήματος της britpop μπορεί να οριοθετηθεί λοιπόν στη διετία 1994-1995, ενώ η παρακμή του μάλλον ξεκίνησε με έναν -τώρα που τον βλέπω απ'εξω και από χρονική απόσταση- γελοίο και εντελώς ανούσιο εμφύλιο πόλεμο ανάμεσα στους Blur και τους Oasis, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως "The Battle Of Britpop". Αν και οι δύο μπάντες στο ξεκίνημά τους έδειχναν έναν συγκρατημένο αλληλοσεβασμό, τα media φρόντισαν το 1994 να σπείρουν τους πρώτους σπόρους διχόνοιας αναμέσά τους, λίγο μετά τις κυκλοφορίες του Parklife και του Definitely Maybe. Κόλλησαν στους Blur την ταμπέλα "φιλοσοφημένοι, λόγιοι και κομψοί πρωτευουσιάνοι", ενώ στους Oasis το τρίπτυχο "λαϊκοί, επαρχιώτες (βλ.Manchester), έκπρόσωποι της εργατιάς και του απλού λαού...". Οι δύο μπάντες, με πρωτεργάτες τους frontmen Albarn και Gallagher, τσίμπησαν για τα καλά δημιουργώντας σταδιακά ένα κλίμα εχθρότητας, το οποίο κορυφώθηκε τον Αύγουστο του 1995, όταν η δισκογραφική εταιρεία των Blur, η Food Records, μετέφερε (!) την κυκλοφορία του single Country House στις 14 του μήνα, έτσι ούτως ώστε να συμπέσει με την κυκλοφορία του Roll With It των Oasis. Η...μάχη βγάζει νικητές τους Blur, μιας και το δικό τους single πούλησε 274.000 αντίτυπα έναντι 216.000 που πούλησε Roll With It. Φυσικά, τη μάχη κέρδισε (για άλλη μια φορά) το χρήμα και την έχασε η ίδια η μουσική και οι δύο μπάντες, μιας και (άθελά τους ή ηθελημένα - δεν το γνωρίζω) έγραψαν μία μαύρη και αχρείαστη σελίδα στην ιστορία της Βritpop. Έναν μήνα αργότερα, ο Noel το παρατραβάει και δηλώνει πως εύχεται ο μπασίστας των Blur, Alex James, και ο Albarn να πάθουν AIDS... Στα 00's τα πράγματα κάπως εξομαλύνθηκαν με αμοιβαίες δηλώσεις εκτίμησης, μέχρι που το 2013 ο Albarn και ο κιθαρίστας των Blur, Graham Coxon, ανέβηκαν στη σκηνή για να τραγουδήσουν μαζί με τον Gallagher και τον Paul Weller το κομμάτι των Blur, Tender, στα πλαίσια φιλανθρωπικής εκδήλωσης κατά του καρκίνου (δες το video εδώ).  [Tην ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, διαβάζω πως ο Damon και ο Noel συνεργάστηκαν στο νέο δίσκο των Gorillaz, side project του Albarn].

Παράλληλα με την άνθηση και την εξέλιξη του Britpop, δραστηριοποιούνταν και δισκογραφούσε μία ακόμα Βρετανική μπάντα, η οποία όμως δεν θα μπορούσε να ενταχθεί -ούτε ηχητικά, ούτε "στυλιστικά"- στο εν λόγω κίνημα (αν και κάποιοι τους τοποθετούν εκεί). Αναφέρομαι σε μία 5αδα από την Οξφόρδη, τους Radiohead. Το πρώτο τους ever single Creep κυκλοφόρησε το 1992 και αποτελεί ένα από τα πιο classic anthems της δεκαετίας. Ακολούθησαν δύο δίσκαροι, το Pablo Honey (1993) και το The Bends (1995), μέχρι που φτάσαμε στο 1997 και η παρέα του κάπως αλαφροίσκιωτου Thom Yorke μας δίνει το ασύλληπτο OK Computer, ένας δίσκος που θεωρείται από τους καλύτερους των 90's, αλλά και όλων των εποχών. Οι Radiohead συνεχίζουν να δισκογραφούν και στα 00's και στα 10's, με την στροφή τους σε πιο πειραματικό και ηλεκτρονικό ήχο να ξενίζει σε πολλούς (συμπεριλαμβανομένου και εμού), παρόλα αυτά χαίρουν τεράστιας εκτίμησης και από το κοινό και από το μεγαλύτερο μέρος του μουσικού τύπου.

Τα ίδια πάνω-κάτω ισχύουν και για τη Βρετανίδα P.J. Harvey, η οποία ξεκινάει να δισκογραφεί και αυτή στις αρχές της δεκαετίας (Dry, 1992), παρόλα αυτά ουδεμία σχέση έχει με την britpop - περισσότερο ενστερνίζεται ηχητικά την grunge και την punk. Είναι όμως καταπληκτική και χαρισματική, κι αυτό φαίνεται (ακούγεται για την ακρίβεια) τόσο από το προαναφερθέν ντεμπούτο της όσο και από τους τρεις δίσκους που ακολούθησαν μέσα στα 90's, το καθηλωτικό τραχύ Rid Of Me (1993), το προσωπικό μου αγαπημένο To Bring You My Love (1995) και το Is This Desire? (1998). Τη συνέχεια για την κυρία Poly Jean φαντάζομαι την ξέρετε: μία από τις πιο σημαντικές και αξιοσέβαστες ροκ female singer-songwriters του 21ου αιώνα... 

Δίχως αμφιβολία, ο μεγάλος και τρανός Nick Cave με τους αχώριστους Bad Seeds του, πρέπει να είχε τη Βρετανίδα στενά "under his radar", μιας και πρώτα συνεργάστηκαν στο εξαιρετικό του album Murder Ballads (1996) για το τραγούδι Henry Lee και μετά... τα έφτιαξε μαζί της (μπορεί να συνέβη και το αντίστροφο, δεν είμαι σίγουρος). Και όταν χώρισαν, κυκλοφόρησε το αφοπλιστικό The Boatman's Call (1997). Ο Αυστραλός στα 90's μας έδωσε άλλους τρεις φανταστικούς δίσκους: The Good Son (1990), Henry's Dream (1992) και Let Love In (1994). Έχοντας αφήσει πίσω τις καταραμένες και επικίνδυνες -ακόμα και για τη ζωή του- Berlin Days και ξαναστήνοντας τη βάση του στο βροχερό, μα ασφαλές για την ιδιοσυγκρασία του Λονδίνο, βρήκε για τα καλά τον εαυτό του και πέρασε τη μουσική του στη σφαίρα του...mainstream, κυρίως με τα προαναφερθέντα Murder Ballads (στο οποίο συνεργάστηκε και με τη συμπατριώτισά του Kylie Minogue στο υπερεπιτυχημένο Where The Wild Roses Grow) και Boatman's Call.

Μιας και αναφερθήκαμε στην P.J. Harvey και στην έλξη που άσκησε στο Νικόλα (σ'αυτόν και σε πολλά άλλα αγόρια του πλανήτη εκείνη την εποχή, εμένα μη συμπεριλαμβανομένου - όσο μ'άρεσε η μουσική της, τόσο δεν μ'αρεσε σαν γυναίκα), είναι καλή ευκαιρία παρενθετικά να αναφερθούμε και σε άλλα μοιραία ροκ θηλυκά των 90's, αρχής γενομένης από τον μεγάλο μου έρωτα, την "wild thing" Σκωτσέζα Shirley Manson. H οποία συνέπραξε με τρεις Αμερικανούς μουσικούς μεταξύ των οποίων και ο Butch Vig (ντράμερ στην μπάντα, παραγωγός του Nevermind των Nirvana, και του Gish των Pumpkins κ.α.) και έφτιαξαν τους Garbage. Με μπροστάρισα τη σέξι Shirley έκαναν αίσθηση στα mid-90's, ειδικά με την κυκλοφορία του -καθόλα εξαιρετικού και ξεχωριστού- self titled debut τους το 1995, ένα αληθινό διαμαντάκι γεμάτο κομματάρες. Αν η αγαπημένη μου Manson ενσάρκωνε το προφίλ της σκληρής, αμάσητης και γοητευτικώς psychο θηλυκής περσόνας, στον αντίποδα έβρισκες τη γλυκειά σαν καραμέλα και εύθραυστη σαν καρδιά μαρουλιού Gwen Stefani. Πλαισιωμένη και αυτή από τρία αγόρια (τα είχε με τον μπασίστα Duke Erikson) δημιούργησε τους No Doubt στις αρχές της δεκαετίας. Το 1995 όμως με το single Don't Speak σπάνε τα ταμεία και γίνονται παγκοσμίως γνωστοί εν μία νυκτί. Στο LP (Tragic Kingdom) βρίσκεις και το εξίσου όμορφο Just A Girl, γενικά καλό δισκάκι και η Gwen μια χαρά κορίτσι, αλλά σαν τη Shirley δεν... Μεγάλη πέραση στα αρσενικά της εποχής είχε και η Καναδή Alanis Morisette - εμένα πάλι δεν μου άρεσε καθόλου, μ'άρεσε πολύ όμως ο δίσκος που στην ουσία την απογείωσε, το Jagged Little Pill - και αυτός του 1995. Εκεί έβρισκες το υπερχίτ You Oughta Know, αλλά και το εξίσου πασίγνωστο Ironic. Τελευταία και...αγριότερη, η Βρετανίδα Deborah Anne Dyer (aka Skin), η οποία έμεινε στην ιστορία για την φωνάρα της, κάποια φοβερά hard τραγούδια που μας έδωσε μαζί με την μπάντα της τους Skunk Anansie, αλλά και για την...άστατη ερωτική της ζωή, η οποία περιείχε πολλές περιπέτειες με άλλες γυναίκες. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με αυτά εγώ, η Shirley Manson να 'ναι καλά και οι άλλες ας κάνουν ό,τι θέλουν. :)   

Επιστρέφοντας στη Μεγάλη Βρετανία και γυρνώντας πίσω στις αρχές της δεκαετίας, θα πρέπει οπωσδήποτε να κάνουμε και μία στάση στο Bristol. Εκεί, μία κάπως ετερόκλητη παρέα-κολεκτίβα φτιάχνει στα τέλη των 80's ένα μουσικό σχήμα ονόματι Massive Attack. Το 1991 κυκλοφορούν το πρώτο full LP τους Blue Lines και μας αφήνουν με ανοιχτό το στόμα... Αυτό που ακούμε, που δεν μοιάζει σχεδόν με τίποτα απ'όσα έχουμε ακούσει στο παρελθόν, παίρνει το όνομα trip hop. Σύμφωνα με το Βικιπαίδεια ευαγγέλιον, πρόκειται για "αργόσυρτη electronica, που ξεπήδησε από την ένωση του hip hop και του house". Δεν ήταν όμως μόνο αυτό, μιας και στα αριστουργήματα των Massive Attack, αλλά και των άλλων σχημάτων που ακολούθησαν το δρόμο τους, μπορείς να αφουγκραστείς στοιχεία από jazz και gospel ως και από soul και dub reggae. Όπως και να χει, οι Massive Attack στην ουσία δημιουργούν αυτό το νέο μουσικό είδος και το απογειώνουν περαιτέρω με τον δεύτερο δίσκο τους, το Protection του 1994. Την ίδια χρονιά, οι...συγχωριανοί τους Portishead της εξαίσιας Beth Gibbons μας δίνουν το δικό τους trip-hop μεγαλούργημα, το εμβληματικό Dummy. Από κοντά και ο -επίσης απ'το Bristol- δαιμόνιος Tricky, ο οποίος, αν και συνεργάτης των Massive Attack since day one, αποφασίζει να ακολουθήσει solo πορεία και το 1995 μας δίνει το καταπληκτικό debut του, Maxinquaye. Σύντομα το trip hop περνάει τα σύνορα του Bristol και εξαπλώνεται σαν ιός σε όλο το Νησί, αλλά και εκτός αυτού. Alpha, Hooverphonic, Morcheeba, Sneaker Pimps, UNKLE και (σε κάποιες εκφάνσεις της) η Bjork είναι απλά κάποια ενδεικτικά ονόματα.  Και -επίσης σύντομα- επηρεάζει τον ήχο μεγάλων συγκροτημάτων της εποχής που στο δεύτερο μισό των 90's επιχειρούν μία μεταμόρφωση και ανανέωση του ήχου τους, όπως για παράδειγμα τους Blur και τους Radiohead. Αλλά και η επόμενη δεκαετία, τα 00's, αλλά και αυτή που "τρέχει" τώρα, είναι γεμάτη αναφορές και καταβολές απ'το περίφημο trip hop.

Κι αν το trip hop εκπροσωπούσε μία όσο να πεις σκοτεινή και σε μεγάλο βαθμό εγκεφαλική μίξη της indie-alternative με την electronica, εμφανίστηκε σιγά-σιγά προς τα μέσα των 90's και μία όλιγον πιο...θορυβώδη έκφανση της ηλεκτρονικής μουσικής, μία διαολεμένη ένωση της (punk) rock με την electronica, το rave και τo acid house. Οι Primal Scream με το αριστουρηματικό Screamadelica του 1991 έδειξαν κάπως τον (πιο χαλαρό και...χίπικο) δρόμο, όμως οι Prodigy με το Experience έναν χρόνο αργότερα, μπήκαν σ'αυτόν το δρόμο, τον ξεχαρβάλωσαν εκ θεμελίων και τον έσκαψαν μέχρι να τον παραμορφώσουν εντελώς και να του δώσουν εντέλει ένα ξεχωριστό ολοκαίνουριο όνομα: big beat!

"The name came from our club, the Big Beat Boutique, which I'm tremendously proud of. I always thought the formula of big beat was the breakbeats of hip-hop, the energy of acid house, and the pop sensibilities of the Beatles, with a little bit of punk sensibility, all rolled into one. People like the Prodigy and the Chemical Brothers – we saw it as very similar to the Beatles and the Rolling Stones, who grew up listening to soul records and blues records and then sold an English version of it back to America".   

Norman Cook (aka Fatboy Slim)

Δαιμονισμένα σκληρά breakbeats και λούπες από...χαπακωμένα τριπαρισμένα σίνθια, αδρεναλίνη, ιδρώτας και ανελέητο headbanging. Οι Prodigy, έπειτα από το πανούργο Experience, ξαναχτυπούν 2 χρόνια αργότερα με το εμβληματικό Music For The Jilted Generation και μας αποτελειώνουν το 1997 με το Fat Of The Land. Από κοντά τους, οι εξαίσιοι Chemical Brothers και ο Fatboy Slim, αλλά και οι Propellerheads, οι Basement Jaxx, οι Apollo 440 και οι Groove Armada. Ανεπανάληπτοι δίσκοι και ασύλληπτα κομμάτια - ειδικά από τους τρεις πρώτους (Prodigy, Chemical Brothers και Fatboy Slim). Κι έτσι έγενετο ο ροκάς, μπιτάκιας ολκής... :) 

Η...κανονική electronica των 90's είχε και αυτή το ενδιαφέρον της: Μόνο και μόνο που ξεκίνησε με το αποθεωτικό single των Enigma, Sadeness και με τον δίσκαρο Violator των Depeche Mode φαινόταν πως ήμασταν σε καλό δρόμο. Ένα χρόνο αργότερα μας δίνουν τον πρώτο τους δίσκο οι Άγγλοι Orb, το καταπληκτικό The Orb’s Adventures Beyond The Ultraworld. Από το 1994, άρχισε να δραστηριοποείται ο πολύς Paul Oakenfold. Aπογειώθηκαν μέσω...Trainspotting (1996), οι Βρετανοί Underworld και Leftfield, ντεμπουτάρισαν την ίδια χρονιά (1996) οι φοβεροί και τρομεροί Faithless (Reverence) και DJ Shadow (Entroducing). Παραμένοντας στην ίδια χρονιά, σημαντικότατη κυκλοφορία αποτέλεσε το Score των Fugees, το τρίο που αποτελείτο από τον Wyclef Jean, τον Pras Michel και τη φωνάρα Lauren Hill. Ένα χρόνο αργότερα πρωτοεμφανίζονται οι Γάλλοι με τα κράνη, οι Daft Punk και μας δίνουν το Homework (1997). Το 1998 πάλι συστηνόμεθα σε χαρισματικούς Γάλλους, οι οποίοι δεν ήταν άλλοι από τους υπερταλαντούχους Air (Moon Safari, 1998), ενώ ένας καραφλούλης τύπος που όλη την δεκαετία μας...μπέρδευε άλλοτε με house, άλλοτε με ambient και άλλοτε με...punk, το 1999 μας έδωσε το απόλυτο αριστούργημά του, το περίφημο Play. Και ο καραφλούλης τύπος ήταν φυσικά ο Moby. Αξιοσημείωτo το ντουέτο της Ιρλανδής Roisin Murphy και του Άγγλου παραγωγού Mark Brydon, το οποίο δισκογράφησε και έκανε μεγάλες επιτυχίες με το όνομα Moloko, αρχής γενομένης από το 1995 και το album Do You Like My Tight Sweater?. Και είναι και φυσικά και η Ισλανδή Bjork, η οποία προαναφέρθηκε και στην κατηγορία trip hop, που με μια ευρηματική και άκρως νεωτεριστική τριάδα δίσκων (Debut/1993, Post/1995, Homogenic/1997), έβαλε τη δική της ξεχωριστή σφραγίδα στην ηλεκτρονική μουσική των 90's. 

Σε μία αναδρομή της μουσικής της δεκαετίας του 90, θα ήταν μεγάλο ατόπημα αν κάποιος άφηνε απ'έξω δύο ακόμα λεξούλες, οι οποίες όμως μέσα τους κρύβουν επικά δημιουργήματα και μεγάλα (και σε διάρκεια και σε σημασία) κομμάτια: post rock. Πολλοί λένε και γράφουν πως το συγκεκριμένο είδος έχει τις ρίζες του πίσω στο Echoes των Pink Floyd (1971) και στο Low του David Bowie (1977). Αναφέρουν επίσης τα ονόματα των Public Image Limited (PIL), Tortoise και Slint σαν τους δημιουργούς και "νονούς" του είδους. Ίσως έχουν δίκιο, αλλά για μένα το post rock γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου 1997, όταν και κυκλοφόρησε ο υπέρτατος πρώτος δίσκος των Godspeed You! Black Emperor (GY!BE), ονόματι F♯ A♯ ∞. Έπος... Έπος ήταν και ο δεύτερος δίσκος των Ισλανδών Sigur Ros δύο χρόνια αργότερα, Ágætis Βyrjun - είχε προηγηθεί το καλό, αλλά όχι τόσο ολοκληρωτικά ολοκληρωμένο Von το 1997. Την ίδια χρονιά μας συστήθηκαν και οι Mogwai με το Ten Rapid. Την επόμενη δεκαετία, αυτή των 00's, το post rock έζησε την απόλυτη δόξα και αναγνώριση, με πλήθος νέες μπάντες να φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια, πάντα μυστήρια και συνήθως...δηλητηριωδώς υπέροχα.

Και λίγο πριν τελειώσει αυτό το μουσικό αφιέρωμα στη μουσική των '90's να μην ξεχάσω να αναφέρω και δύο νέες μπάντες που μας έδωσαν τα πρώτα άλμπουμ τους στη δύση της δεκαετίας, το 1999: Δύο μειράκια από το Michigan, που μας έλεγαν ότι είναι αδέρφια, αλλά τελικά αποδείχτηκε πως ήταν παντρεμένοι, τον Jack και την Meg White. Τους White Stripes. Και περίπου 4.000 km ανατολικότερα, στο Devon της Μεγάλης Βρετανίας, μία τριμελής παρέα, της οποίας ηγείτο ένας ψιλοασχημούλης μαζεμένος 20χρονος, που η φωνή του έμοιαζε πολύ με του Thom Yorke των Radiohead. Ο Matt Bellamy και οι Muse...  

Αυτά ήταν τα σημαντικότερα μουσικά γεγονότα της δεκαετίας του '90, όπως τα κατέγραψε το πληκτρολόγιο του Υπογείου. Mike N. Αθήνα, για το ypogeio.gr. :) Ακολουθούν οι λίστες.

Top-30 Favourite Albums of the 90's
Εδώ τα 30 αγαπημένα μου albums της δεκαετίας του '90. Η σειρά δεν είναι τυχαία, η λίστα προχωράει από το περισσότερο αγαπημένο στο λιγότερο αγαπημένο... Συμπεριλαμβάνεται μόνο ένας δίσκος από κάθε band/artist για λόγους αξιοπιστίας και ποικιλίας. Το γεγονός πως πάντα τοποθετώ στην κορφή το Mellon Collie των Pumpkins αφήνοντας 2ο το OK Computer μου έχει στοιχίσει όλα αυτά τα χρόνια άπειρο κράξιμο και απαξίωση, οπότε μην ανησυχείτε, δώστε μου πόνο ελεύθερα.


1. The Smashing Pumpkins - Mellon Collie And The Infinite Sadness (1995)

2. Radiohead - OK Computer (1997)

3. Nirvana - Nevermind (1991)

4. Nick Cave & The Bad Seeds - Henry's Dream (1992)

5. Godspeed You! Black Emperor - F♯ A♯ ∞ (1997)

6. Red Hot Chili Peppers - Blood Sugar Sex Magik (1991)

7. Blur - 13 (1999)

8. P.J. Harvey - To Bring You My Love (1995)

9. Rage Against The Machine - Rage Against The Machine (1992)

10. The Prodigy - Music For The Jilted Generation (1994)

11. Portishead - Dummy (1994)

12. Massive Attack - Mezzanine (1998)

13. Pulp - Different Class (1995)

14. dEUS - Worst Case Scenario (1994)

15. Puressence - Puressence (1996)

16. Garbage - Garbage (1995)

17. Primal Scream - Screamadelica (1991)

18. Pearl Jam - Ten (1991)

19. Green Day - Dookie (1994) 

20. Alice In Chains - Dirt (1992)

21. Suede - Suede (1993)

22. Placebo - Without You I 'm Nothing (1998)

23. Air - Moon Safari (1998)

24. Sigur Ros - Ágætis Βyrjun (1999)

25. Kula Shaker - K (1996)

26. White Stripes - White Stripes (1999)

27. Skunk Anansie - Stoosh (1996)

28. The Offspring - Smash (1994)

29. Maxinquaye - Tricky (1995)

30. My Bloody Valentine - Loveless (1991)  




150 Τραγούδια από τα 90's
Εδώ 150 αντιπροσωπευτικά τραγούδια από την ένδοξη δεκαετία του '90, σε αλφαβητική σειρά με βάση το συγκρότημα ή τον δημιουργό και πάντα ένα κομμάτι από τον καθένα για λόγους αξιοπιστίας και ποικιλίας. Να σημειωθεί πως επιλέχθηκαν τα πιο μεγάλα hits, τα κομμάτια με τα οποία οι μπάντες κάνανε το πρώτο μεγάλο μπαμ στα μουσικά δρώμενα της εποχής. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για να γίνει κατανοητός ο τρόπος επιλογής, είναι το Creep των Radiohead, ένα κομμάτι που ακόμα και η ίδια η μπάντα έχει κατά κάποιο τρόπο αποκηρύξει, μαζί και οι πιο πιστοί fans τους. Πέρα του oτι εμένα προσωπικά εξακολουθεί να μου αρέσει κανονικά, δεν παύει να είναι το single με το οποίο η Βρετανική μπάντα συστήθηκε στο παγκόσμιο μουσικό στερέωμα και αποτέλεσε το εφαλτήριο για την μεγάλη -τεράστια- όπως αποδείχτηκε μουσική πορεία τους. Κάπως έτσι έμειναν έξω αμέτρητα καλύτερα κομμάτια των Radiohead που ακολούθησαν... Πέρα από μεγάλα hits και σουξέ, στην παρακάτω λίστα μπορείτε να βρείτε και πιο άγνωστα και λιγότερο ακουσμένα τραγούδια, υποτιμημένα διαμαντάκια που μας χάρισαν τα 90's. Ένα τέτοιο είναι λόγου χάρη το Hooligan των Heart Throbs. Τέλος, η λίστα περιέχει και κομμάτια που τώρα πια δεν μ'αρέσουν, είναι όμως εκεί, μιας και αντιπροσωπεύουν σε τεράστιο βαθμό την '90's era, ξέρεις, ακούς τις πρώτες 3-4 νότες και σου έρχεται απευθείας στο μυαλό η συγκεκριμένη δεκαετία και τίποτα άλλο. Ένα τέτοιο κομμάτι είναι π.χ. το Around The World των Daft Punk, που ποτέ δεν μου άρεσαν. Αυτά. Άκου (και δες - τα αυθεντικά video clips τα σπάνε!) πατώντας πάνω στον τίτλο του κομμάτιου, ίσως αυτό να είναι και το best part αυτού του αφιερώματος.  

 

1. Can I Kick It? by A Tribe Called Quest (People's Instinctive Travels and the Paths of Rhythm, 1990)
2. Sexy Boy by Air (Moon Safari, 1998)
3. Would? by Alice In Chains (Dirt, 1992)
4. Ain't Talkin' About Dub by Apollo 440 (Electro Glide In Blue, 1997)
5. Spaceman by Babylon Zoo (The Boy with the X-Ray Eyes, 1995)
6. 21st Century Boy (Digital Boy) by Bad Religion (Against The Grain, 1990)
7. Loser by Beck (Mellow Gold, 1994)
8. Hippy Hippy Shake by Big Soul (Big Soul, 1995)
9. Looking For The Girl With The Washing Machine by Big Sleep (Everything Falls Into Place, 1991) 
10. Bachelorette by Bjork (Homogenic, 1997)
11. All The Small Things by Blink-182 (Enema Of The State, 1999)
12. Fire Water Burn by Bloodhound Gang (One Fierce Beer Coaster, 1996)
13. Girls And Boys by Blur (Parklife, 1994)
14. Born Dead by Bodycount (Born Dead, 1994)
15. Cannonball by The Breeders (Last Splash, 1993)
16. Everything Zen by Bush (Sixteen Stone, 1994)
17. The Distance by Cake (Fashion Nugget, 1996)
18. Minas de Cobre (For Better Metal) by Calexico (The Black Light, 1998)
19. Lovefool by The Cardigans (First Band Of The Moon, 1996)
20. The Only One I Know by The Charlatans (Some Friendly, 1990)
21. Setting Sun by The Chemical Brothers feat. Noel Gallagher (single, 1996) 
22. Enough Is Enough by Chumbawamba (Anarchy, 1994)
23. Gansta's Paradise by Coolio feat.LV (Gansta's Paradise, 1995)
24. Brimful of Asha by Cornershop [Norman Kook mix] (When I Was Born For The 7th Time, 1997)
25. Mr Jones by Counting Crows (August and Everything After, 1993)
26. Speaking Confidentially by Cowboy Junkies (Lay It Down, 1996)
27. Low by Cracker (Kerosene Hat, 1993)
28. Zombie by The Cranberries (No Need To Argue, 1994)
29. Friday I'm In Love by The Cure (Wish, 1992)  
30. Insane In The Brain by Cypress Hill (Black Sunday, 1993)



31. Around The World by Daft Punk (Homework, 1997)
32. Dirge by Death In Vegas (The Contino Sessions, 1999)
33. Groove Is In The Heart by Deee-Lite (World Clique, 1990)
34. Personal Jesus by Depeche Mode (Violator, 1990)
35. Suds & Soda by dEUS (Worst Case Scenario, 1994)
36. Feel The Pain by Dinosaur Jr (Without A Sound, 1994)
37. Organ Donor by DJ Shadow (Entroducing, 1996)
38. No Fronts by Dog Eat Dog (All Boro Kings, 1994)
39. Hernandoe's Hideaway by Dubrovniks (Medicine Wheel, 1994)
40. Car Fiction by Echobelly (On, 1995)
41. Novocaine For The Soul by Eeels (Beautiful Freak, 1996)
42. Connection by Elastica (Elastica, 1995)
43. Look At You Now by Elcka (Rubbernecking, 1997)
44. Unbelievable by EMF (Schubert Dip, 1991)
45. Sadeness by Enigma (MCMXC a.D., 1990)
46. Evidence by Faith No More (King for a Day... Fool for a Lifetime, 1995)
47. The Rockafeller Skank by Fatboy Slim (You've Come A Long Way Baby, 1998)
48. Race For The Prize by The Flaming Lips (The Soft Bulletin, 1999)
49. Everlong by Foo Fighters (The Colour And The Shape, 1997)
50. Lemon Tree by Fools Garden (Dish Of The Day, 1995)
51. Only Happy When It Rains by Garbage (Garbage, 1995)
52. East Hastings by Godspeed You! Black Emperor (F♯ A♯ ∞, 1997)
53. Basket Case by Green Day (Dookie, 1994)
54. You Could Be Mine by Guns 'n' Roses (Use Your Illusion II, 1991)
55. Step On by Happy Mondays (Pills 'n' Thrills and Bellyaches, 1990)
56. Hooligan by The Heart Throbs (Jubilee Twist, 1992)
57. Dole Parts by Hole (Live Through This, 1994)
58. Mad About You by Hooverphonic (The Magnificent Tree, 1998)
59. Shine On by The House Of Love (House Of Love, 1990)
60. Jump Around by House Of Pain (House Of Pain, 1992)



61. This Is How It Feels by Inspiral Carpets (Life, 1990)
62. Sometimes by James (Laid, 1993)
63. Been Caught Stealing by Jane's Addiction (Ritual De Lo Habitual, 1990)
64. One Of Us by Joan Osborne (Relish, 1995)
65. Musik Non Stop by Kent (Hagnesta Hill, 1999)
66. Tattva by Kula Shaker (K, 1996)
67. A Final Hit by Leftfield (off Trainspotting OST, 1996)
68. Narcotic by Liquido (Liquido, 1999)
69. Ladykillers by Lush (Lovelife, 1996)
70. Wake Up by Mad Season (Above, 1995)
71. Higher by Madrugada (Industrial Silence, 1999)
72Motorcycle Emptiness by Manic Street Preachers (Generation Terrorists, 1992)
73. Wide Open Space by Mansun (Attack Of The Grey Latern, 1997)
74Sweet Dreams by Marilyn Manson (single, 1995)
75. Karmacoma by Massive Attack (Protection, 1995)
76. Fade Into You by Mazzy Star (So Tonight That I MIght See, 1993)
77. Daydreamer by Menswear (Nuisance, 1995)
78. Goddess On Hiway by Mercury Rev (Deserter's Songs, 1998)
79. The Unforgiven by Mettalica (Metallica, 1991)
80. That's When I Reach For My Revolver by Moby (Animal Rights, 1996)
81. Sing It Back by Moloko (I Am Not A Doctor, 1998)
82. What Do You Want From Me by Monaco (Music For Pleasure, 1997)
83. Space Lord by Monster Magnet (Powertrip, 1998)
84. Blindfold by Morcheeba (Big Calm, 1998)
85. You Oughta Know by Alanis Morisette (Jagged Little Pill, 1995)
86. Muscle Museum by Muse (Showbiz, 1999)
87. Only Shallow by My Bloody Valentine (Loveless, 1991)
88. Popular by Nada Surf (High/Low, 1996)
89. Red Right Hand by Nick Cave & The Bad Seeds (Let Love In, 1994)
90. Hurt by Nine Inch Nails (The Downward Spiral, 1994)



91. Smells Like Teen Spirit by Nirvana (Nevermind, 1991)
92. Don't Speak by No Doubt (Tragic Kingdom, 1994)
93. Rapunzel by Novak (single, 1997)
94. Wonderwall by Oasis ([What's The Story] Morning Glory?, 1995) 
95. Come Out And Play by The Offspring (Smash, 1994) 
96. Rearviewmirror by Pearl Jam (Vs., 1993)
97. Alec Aiffel by Pixies (Trompe Le Monde, 1991)
98. Down By The Water by P.J. Harvey (To Bring You My Love, 1995)
99. Nancy Boy by Placebo (Placebo, 1996)
100. Glory Box by Portishead (Dummy, 1994)
101. Please Return It by The Posies (Amazing Disgrace, 1996)
102. Lump by The Presidents Of The United States Of America (self titled, 1995)
103. Loaded by Primal Scream (Screamadelica, 1991)
104. Out Of Space by The Prodigy (Experience, 1992)
105. Common People by Pulp (Different Class, 1994)
106. India by Puressence (Puressence, 1996)
107. Losing My Relegion by REM (Out Of Time, 1991)
108. Creep by Radiohead (Pablo Honey, 1993)
109. Killing In The Name by Rage Against The Machine (Rage Against The Machine, 1991)
110. Time Bomb by Rancid (...And Out Come The Wolves, 1995)
111. Ready To Go by Republica (Republica, 1996)
112. Motorbike To Heaven by Salad (Drink Me, 1995)
113. Witness by Screaming Trees (Dust, 1996)
114. Age Of Panic by Senser (Stacked Up, 1994)
115. On Standby by Shed Seven (A Maximum High, 1996)
116. Hjartað Hamast (Bamm Bamm Bamm) by Sigur Ros (Ágætis Byrjun, 1999)
117. Nothing Compares To You by Sinead O'Connor (I Do Not Want What I Haven't Got, 1990)
118. More by Sisters Of Mercy (Vision Thing, 1990)
119. Hedonism by Skunk Anansie (Stoosh, 1996)
120. Atomic by Sleeper (single, 1996)



121. Alison by Slowdive (Souvlaki, 1993)
122. Walkin' On The Sun by Smash Mouth (Fush Yu Mang, 1997)
123. Today by Smasing Pumpkins (Siamese Dream,1993)
124. Need You Around by Smoking Popes (Born To Quit, 1995) 
125. 6 Underground by Sneaker Pimps (Becoming X, 1996)
126. Bull In The Heather by Sonic Youth (Experimental Jet Set,Trash And No Star, 1994)
127. Black Hole Sun by Soundgarden (Superunknown, 1994)
128. Two Princes by Spin Doctors (Pocket Full Of Kryptonite, 1991)
129. Come Together by Spiritualized (Ladies & Gentlemen We Are Floating In Space, 1997)
130. French Disko by Stereolab (Refried Ectoplasm, 1995)
131. Love Spreads by The Stone Roses (Second Coming, 1994)
132. Interstate Love Song by Stone Temple Pilots (Purple, 1994)
133. Santeria by Sublime (Sublime, 1996)
134. So Young by Suede (Suede, 1993)
135. If You Don't Want Me To Destroy You by Super Furry Animals (Fuzzy Logic, 1996)
136. Alright by Supergrass (I Should Coco, 1995)
137. Die Laughing by Therapy? (Troublegum, 1994)
138. Dance Of The Bad Angels by Tim Booth & Angelo Badalamenti (Booth And The Bad Angel, 1996)
139. Snowy In F# Minor by Tindersticks (Tindersticks, 1995)
140. If You Could Only See by Tonic (Lemon Parade, 1996)
141. Mother Mother by Tracy Bonham (The Burdens of Being Upright, 1996)
142. Black Steel by Tricky feat. Martina Topley-Bird (Maxinquaye, 1995)
143. One by U2 (Acthung Baby, 1991)
144. Born Slippy by Underworld (single, 1995)
145. Rabbit In Your Headlights by UNKLE feat. Thom Yorke (Psyence Fiction, 1998)
146. Cantaloop (Flip Fantasia) by US3 (Hand On The Torch, 1993)
147. Bittersweet Symphony by The Verve (Urban Hymns, 1997)
148. Hobo Humbin Slobo Babe by Whale (We Care, 1995)
149. Jimmy The Exploder by The White Stripes (The White Stripes, 1999)
150. Ooh La La by The Wiseguys (The Antidote, 1998)

Σχετικα Αρθρα
ypogeio.gr
Σκέψεις και Εντυπώσεις
από το 'ZARI'
της Μαρίνας Σάττι
(11/03/2024)
ypogeio.gr
Ladies In Waiting -
Ένα σημείωμα με αφορμή
το ντοκιμαντέρ της Ιωάννας Τσουκαλά
(29/02/2024)
ypogeio.gr
8 Νέοι Δίσκοι
Και 4 Συναυλίες
Για τον Φεβρουάριο
(03/02/2019)
ypogeio.gr
Περί Κοκκίνου, Φασουλή
και Marilyn Manson
(δια χειρός Α.Κωνσταντάρα)
(02/05/2017)
Χρησιμοποιούμε cookies μόνο για στατιστικούς λόγους (google analytics). Δεν συλλέγουμε κανένα προσωπικό δεδομένο.
ΕΝΤΑΞΕΙ