To ypogeio.gr

Το Παντοτινό

Βλέμμα του Ελαφιού


Είμαι τώρα στην Τήνο, μια μέρα είμαι εδώ. Ο κίτρινος καπνός που φέρνει ο βορινός αέρας από την Εύβοια με σφίγγει σαν μέσα σε γροθιά. Ο κίτρινος καπνός στην άκρη του ορίζοντα, που σέρνει μέσα του καρβουνιασμένα δέντρα και νεκρά ζώα, κουβαλάει στα σωθικά του τα δάκρυα ξεσπιτωμένων ανθρώπων και την αύρα μιας ηρωικής ανθρώπινης ζωής που εθελοντικά ανέβηκε στις παρυφές της Πάρνηθας και δεν γύρισε σπίτι του ποτέ. Είμαι τώρα στην Τήνο, μια μέρα είμαι εδώ. Πέρα μακριά προς το Βορρά, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καμένης γης, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα μιας νεογέννητης αχανούς ερήμου.

Την περασμένη Τρίτη το μεσημέρι είδα καπνό απέναντι απ'το σπίτι μου, στους πρόποδες της Πάρνηθας ξεκίνησε μια τραγωδία. Το βράδυ έφυγα άρον-άρον, προληπικά - μας το σύστησαν και οι αστυνομικοί. Κατέβηκα την Τατοϊου στην Κηφισιά και ο καπνός ανάβλυζε σαν λάβα δίπλα μου και η στάχτη στροβιλιζόταν σαν χιόνι στον πορτοκαλί ουρανό. Όταν τη νύχτα έκλεισα τα μάτια μου, είδα άλογα να τρέχουν μανιασμένα και λαχανιασμένα στην πλατεία της Βαρυμπόμπης και τα κόκκινα ελάφια να πέφτουν για ακόμα μια φορά στο χώμα του βουνού. Οι λύκοι, που γύρισαν ύστερα από 50 χρόνια, μάλλον θα έτρεξαν πανικόβλητοι πίσω στην Πίνδο, ίσως κάποιοι δεν πρόλαβαν και με ένα τελευταίο ουρλιαχτό θα προειδοποίησαν την αγέλη να φύγει μακριά. Οι μετανάστες πελαργοί διάβασα πως μπερδεύτηκαν απ'τον καπνό, κατέληξαν σε στύλους της ΔΕΗ στα Βριλήσσια και στο Χαλάνδρι και πέθαναν από ηλεκτροπληξία. Και άλλα εκατομμύρια πουλιά σαν άδικες κατάρες στον αέρα, πουλιά δίχως τα δέντρα τους για να ακούμπήσουν, να ξαποστάσουν και να τραγουδήσουν. Αλεπούδες, σκαντζόχοιροι, φίδια, αράχνες, μέλισσες και σφήκες, λιβελούλες και κουνούπια, μυρμήγκια και σκαθάρια. Θάνατος.

Γύρισα στο σπίτι μου την Τετάρτη το μεσημέρι. Με χάλια διάθεση και αποφεύγοντας συνειδητά να κοιτάξω προς τη μεριά της Πάρνηθας.

Η ατμόσφαιρα ήταν περιέργως πιο καθαρή από ο,τι την περίμενα και ο ήλιος έλαμπε δυνατός και αμάσητος. Στον κήπο με περίμενε ανυπόμονος ο γάτος μας - ήθελε να φάει και να μπει μέσα να την πέσει στο δροσερό πάτωμα του σπιτιού. Οι νεροχελωνίτσες αντιθέτως, περίμεναν πώς και πώς να τις βγάλω έξω, στον ήλιο και τον αέρα. Τις είχα μαζέψει για να μην πνίγουν στις στάχτες και στην κάπνα. Ετοίμασα την εξωτερική τους λεκάνη με όλα τα κομφόρ κι ύστερα κατάβρεξα τις αυλές και καθάρισα τις στάχτες που είχαν σκεπάσει τα πάντα. Πότισα τα λουλούδια και τα δέντρα, κοίταζα ψηλά τον ήλιο να λάμπει και σιγά-σιγά με κυρίευσε μια περίεργη αισιοδοξία πως όλα θα πάνε καλύτερα. Έβαλα και λίγη μουσική να παίζει στο κινητό, Blur, να μου κάνει παρέα στις δουλειές. «Όλα θα πάνε καλύτερα, Mike, πάμε γερά.»

Μπήκα μέσα στο σπίτι, έκανα ένα δροσερό μπάνιο και ξάπλωσα αποκαμωμένος. Είμαι με 4 ώρες ύπνο. Κοίταξα το παράθυρο. Ο ουρανός προς το Βορρά είναι μαύρος, κατάμαυρος, από τη φωτιά στην Εύβοια - δεν έχει τέλος. Κι έτσι επέστρεψα κι εγώ στη μαυρίλα μου.

Δεν έχει τέλος. Την Πέμπτη το μεσημέρι πήγα να ψωνίσω στα παιδιά μαγιώ. Ω, ρε φίλε, έβλεπα σε όλο τον ουρανό καπνό. Στη Δύση, στο Νότο, στο Βορρά. Και ένας κάπνος πάλι απέναντι, στην Πάρνηθα, στο λόφο απέναντι από το σπίτι μου, στο Τατόι. Αναζωπύρωση. Εκκενώστε Κρυονέρι, εκκενώστε Ιπποκράτειο, εκκενώστε Αφίδνες. Μηνύματα στο 112 και οι άνθρωποι εγκαταλείπουν τα σπίτια τους μην ξέροντας αν θα τα ξαναδούν. Το βράδυ ο Βασιλόπουλος στην Εθνική οδό είναι ανοιχτός - μοιράζει νερά και φαγητό. Ο κόσμος απ'έξω κοιτάζει τις κόκκινες φλόγες να σκίζουν το βουνό και προσεύχεται να μην το καταπιούν και κατηφορίσουν στα σπίτια. Πήγα και βρήκα τον φίλο μου τον Α., όπως μπορώ να του συμπαρασταθώ. "Τίποτα δεν είναι δικό μας Mike τελικά. μόνο η σκέψη μας, αλλά κι αυτή με δυσκολία. Το χάνουμε και το μυαλό μας σιγά-σιγά". Περνάει κι ο κύριος Β. με το σκύλο του, το βλέμμα του κενό, "έχει φτάσει τώρα η φωτιά στον κήπο μου, μού λένε πως έχει μπει μέσα ένας πυροσβέστης και προσπαθήσει να τη σβήσει". Έφυγα κατά τις 2, "όλα θα πάνε καλά παιδιά, τα σπίτια θα σωθούν".

Το πρωί της Παρασκευής η φωτιά κατέβηκε φαρδιά πλατιά στο Κρυονέρι. Ο Α. το έσωσε το σπίτι, με έναν φίλο του, έναν δασοφύλακα και μια μάνικα, ένα λάστιχο από αυτά που ποτίζουμε τα λουλούδια στον κήπο μας. Ο Β. δεν ξέρω ακόμα - εύχομαι να πήγαν όλα καλά. 

Λίγα χιλιόμετρα μακριά, στην Ιπποκράτειο Πολιτεία, ένας στύλος της ΔΕΗ έπεφτε στο κεφάλι του 38χρονου εθελοντή πυροσβέστη Βασίλη Φιλώρα και εκεί τέλειωσαν όλα για το Βασίλη από τα Λιόσια. Όταν σπούδαζα στην Αγγλία, πριν 20 και βάλε χρόνια, στο μάθημα της Φιλοσοφίας μου είχε πέσει μια ερώτηση στην εξεταστική, που την θυμάμαι ακόμα: "Ποιους θεωρείτε ήρωες στα τώρα χρόνια και ποια η σημασία τους για τη ζωή σας;". Είχα απαντήσει πως στα χρόνια της απόλυτης ατομικότητας και αποξένωσης, για μένα σύγχρονοι ήρωες είναι οι άνθρωποι που θυσιάζουν την καθημερινή βολή τους, την τακτοποιημένη άνεσή τους, πόσω μάλλον τη ζωή τους, για έναν σκοπό που ξεπερνάει το στενό εγώ τους και υπερβατικά απευθύνεται σε ένα συλλογικό και πανανθρώπινο εμείς. Το ίδιο θα απαντούσα και σήμερα και σαν παράδειγμα σίγουρα θα ανάφερα και τον Βασίλη. 

Το βράδυ ξεκίνησα από το σπίτι μου στην Νέα Ερυθραία να πάω να αφήσω τις χελώνες μου στο πατρικό μου, στο Χαϊδάρι. Να τις προσέχουν οι γονείς μου όσο θα λείπω διακοπές. Η φωτιά πήδηξε την Εθνική και καίει τη Μαλακάσα και τον Άγιο Στέφανο, νέα αναζωπύρωση και φωτιά στην Βαρυμπόμπη πάλι κι άνεμος που τη στέλνει ντουγρού και στους Θρακομακεδόνες. Στη γέφυρα λαός νευριασμένος, ξεσπιτωμένοι άνθρωποι με καημό στα μάτια, μα και κάτι τύποι με χρυσαυγίτικες παραλλαγές ντυμένοι, πάνω σε παπάκια και μηχανές τσαντισμένοι, μανούρες με πυροσβέστες και κάτι φωτογράφοι να απαθανατίζουν την απαίσια παράταιρη στιγμή. Και ψηλά, η Πάρνηθα στα δύο από τις φλόγες σκισμένη, μια κόκκινη φλεγόμενη χαρακιά που λυσσαλέα την κόβει, από τη μέση ως την κορφή, ό,τι απέμεινε να πεθάνει, ό,τι απέμεινε να ξεψυχήσει αυτό το βράδυ.

Πήγα για ποτό με δυο φίλους και τον αδερφό μου στο Χαϊδάρι. Καίγεται και το Ποικίλο από πάνω μας από το μεσημέρι. Ο καπνός μας σκεπάζει και η στάχτη ξαπλώνει στα ρούχα μας. Γυρίζω σπίτι στις 2.30 και δεν μπορώ να ανασάνω. Χτυπούν οι καπάνες στην εκκλησία -πρώτη φορά μου συνέβη αυτό- να ακούω καμπάνες που σαλπίζουν συναγερμό.

Το Σάββατο το πρωί κοιτάζω την Πάρνηθα απ'το μπαλκόνι. Αχνίζει και πνέει τα λοίσθια, μηδένισε πάλι το κοντέρ της και θα ξεκινήσει από την αρχή. Για την επόμενη ζωή, αυτή που δεν θα προλάβουμε εμείς.

Η Εύβοια το Σάββατο καίγεται ακόμη. 5 μέρες αδιάκοπα. Από τη Δύση στην Ανατολή, και από κεί προς το Βορρά, μισό νησί, σχεδόν μισό εκατομμύριο στρέμματα. Εκκενωση. Προς Χαλκίδα. Εκκένωση. Με φέρι μποτ. Εκκένωση. Με ψυχή και σώμα. Εκκένωση. Και η φωτιά από πίσω να κυνηγάει σαν θηρίο. Οι άνθρωποι μόνοι. Η Εύβοια μόνη. Η Μάνη μόνη. Η Ηλεία μόνη. Άλλο "εκκενώστε να σβήσουμε" κι άλλο "εκκενώστε και ό,τι γίνει".

Η Εύβοια πέθανε μόνη και οι άνθρωποι μείνανε μόνοι. Οι εκκενώσεις έπρεπε να γίνουν, αλλά κάποιοι είπαν πως αν οι κάτοικοι παρέμεναν στα χωριά θα μπορούσαν να τα σώσουν. Βγήκε, όμως, και ένας κάτοικος από το Μάτι και είπε πως εμείς σκουπίζαμε πτώματα, προσέξτε τι λέτε και τι γράφετε. Και εδώ μάλλον σιωπούμε. Οι εκκενώσεις έπρεπε να γίνουν, όμως και τις φώτιες έπρεπε κάποιος να προσπαθήσει να τις σβήσει. Οι πυροσβέστες είναι κατάκοποι - καίγεται μια βδομάδα όλη η χώρα. Είναι ήρωες, αλλά είναι άνθρωποι, δεν διακτινίζονται, δεν πετάνε. Πετάνε τα καναντέρ, τα ελικόπτερα και ο περίφημος ρώσικος γίγαντας. Τον είδα από το μπαλκόνι την περασμένη Τρίτη κι ένιωσα δέος. Αλλά κι αυτά τα σιδερένια πουλιά που ξερνούν το νερό της λύτρωσης έχουν τα όριά τους.

Την Κυριακή το πρωί, στο καράβι για την Τήνο, η τηλεόραση παίζει αδιάκοπα live ρεπορτάζ από τις φωτιές στην Εύβοια. Κοιτάζω τις φλόγες και είναι αδιανόητα ψηλές, αδιανόητα δυνατές, αδιανόητα τρομακτικές. Αυτές οι φλόγες δεν σβήνουν τώρα. Κανείς δεν μπορεί να σβήσει αυτές τις φλόγες τώρα. Αυτές οι φλόγες σβήνουν πριν θεριέψουν και γίνουν τέρατα. Πρόληψη. Σε αυτό σίγουρα φταίει ο κύριος Μητσοτάκης. Και όχι μόνο αυτός. Και ο προηγούμενος, και ο προ-προηγούμενος, και ο προ-προ-προηγούμενος. Πρόληψη. Αυτές οι φλόγες που βλέπω στην τηλεόραση στο καράβι και που έβλεπα επί 5 μέρες από το μπαλκόνι του σπιτιού μου δεν σβήνουν τώρα. Αυτές οι φλόγες δεν σβήνουν με τίποτα, θα σβήσουν μόνο όταν το θέλουν αυτές. Η ομάδα του πόλο, αυτή που ντράπηκε να πανηγυρίσει τη χαρά της, παίρνει το ασημένιο μετάλιο στο Τόκιο. Το καράβι φτάνει στην Τήνο. Ο καπνός φτάνει ως εδώ. Είναι κίτρινος και θανατερός, είναι απόκοσμος και ζοφερός. Με κυνηγάει ο καπνός για να μου θυμίζει ποιος (δεν) είμαι. Με κυνηγάει για να μου θυμίζει ποιος να (μην) γίνω. Με κυνηγάει για να μου θυμίζει να μην τον ξεχάσω ποτέ... 
 

Μια μέρα που ψάχναμε χιόνι, πήγαμε με τον Παμούκ και τον αδερφό μου ως το τελεφερίκ στην Πάρνηθα. Είχε -2 βαθμούς Κελσίου, αλλά σύννεφα καθόλου - χιόνι δεν βρήκαμε. Έστρεψα το βλέμμα μου προς την πλαγιά κάτω από το πάρκινγκ και πέτυχα ένα τεράστιο ελάφι να με κοιτάζει βαθιά στα μάτια σαν να μου μιλάει. Το αγάπησα μια για πάντα κι ελπίζω τώρα κάπου να ζει. 


 

 

 

Σχετικα Αρθρα
ypogeio.gr
Σκέψεις και Εντυπώσεις
από το 'ZARI'
της Μαρίνας Σάττι
(11/03/2024)
ypogeio.gr
Ladies In Waiting -
Ένα σημείωμα με αφορμή
το ντοκιμαντέρ της Ιωάννας Τσουκαλά
(29/02/2024)
ypogeio.gr
Οι No Clear Mind,
το Makena
και ο Καρυωτάκης.
(16/12/2016)
ypogeio.gr
Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
(23/03/2020)
Χρησιμοποιούμε cookies μόνο για στατιστικούς λόγους (google analytics). Δεν συλλέγουμε κανένα προσωπικό δεδομένο.
ΕΝΤΑΞΕΙ