Top 11 (35)
Nirvana
To Top-11 είναι μία σειρά από λίστες, στην οποία πολύ απλά επιλέγουμε τα 11 καλύτερα κομμάτια μιας αγαπημένης μπάντας, βασιζόμενοι στο σύνολο της δισκογραφίας της. Βασικός κανόνας: Οι μπάντες που θα επιλέγουμε για να φτιάξουμε το Top-11, θα πρέπει να έχουν κυκλοφορήσει τουλάχιστον 3 LPs.
Προχτές (24/9) το "Nevermind" έγινε 32 ετών. Και την περασμένη Πέμπτη (21/9) το "In Utero" 30. Μου είναι πολύ δύσκολο να συνειδητοποιήσω αυτά τα νούμερα - δεν μπορώ να καταλάβω πότε και πώς πέρασαν όλα αυτά τα χρόνια, πού πήγαν; Από την άλλη κι εγώ την 1η Σεπτεμβρίου έγινα 47 - τι να πεις... Time flies.
To μόνο (πολύ) καλό σε αυτές τις υπαρξιακές σκέψεις μου, είναι το γεγονός πως η μικρή μου κόρη τους τελευταίους μήνες ακούει φουλ Nirvana, ξεψαχνίζει τους δίσκους, διαβάζει και με ρωτάει για την πορεία τους ως το τέλος του Cobain, φοράει μπλούζες τους... Και δίνει έτσι στην έννοια του χρόνου την ευεργετική και καθαρτική κυκλική περιστροφή που της αξίζει.
Με αφορμή τα γενέθλια των δύο ιστορικών δίσκων των Nirvana, αλλά και ένα μεσημέρι (του περασμένου Σαββάτου) που άκουσα τα άπαντα με την Ελίνα (η κόρη) σας παρουσιάζω τα 11 πιο αγαπημένα μου τραγούδια από την παρέα του Kurt Cobain, του Krist Novoselic και του Deve Grohl. Το Top-11 προέκυψε από τους τρεις studio δίσκους της μπάντας ("Bleach"/1989, "Nevermind"/1991, "In Utero"/1993), αλλά και από το εμβληματικό live album "Unplugged In New York", που κυκλοφόρησε μετά το θάνατο του Cobain, το Νοέμβριο του 1994.
If You Like This, Check Also This:
Ένα Συλλογικό Longread για τα 30 Χρόνια του Nevermind
Album Stories (65): Unplugged in New York - Nirvana
The 10 Most Favourite Bands of All Time
11. Love Buzz (Bleach, 1989)
Ο πρώτος δίσκος των Nirvana είναι η έκρηξη πριν από την έκρηξη. Απέραντα σκληρός και ωμός, πάντοτε διαφοροποιούνταν εμφανώς από τους απογόνους του. Σε τέτοιο βαθμό, που -πριν τo μπαμ του internet και της διαδικτυακής υπερπληροφόρησης- οι λιγότερο μυημένοι στην μπάντα θεωρούσαν πως ο πρώτος δίσκος των Nirvana ήταν το "Nevermind". Υπάρχουν ακόμα και σήμερα μουσικοί fans που το πιστεύουν αυτό.
Το "Love Buzz" το άκουσα πρώτη φορά το 1992, όταν αφού στην κυριολεξία έλιωσα το "Nevermind", είπα να αγοράσω και να ακούσω και το debut της μπάντας που με είχε τρελάνει. Δεν μπόρεσα να το βρω εύκολα το "Bleach", αν θυμάμαι καλά το είχα κάνει παραγγελία στο Metropolis. Τέλοσπάντων, το "Love Buzz", που είναι διασκευή στο ομώνυμο track της Ολλανδικής μπάντας Schocking Blue (1970), το άκουσα πρώτη φορά το 1992 και ακόμα θυμάμαι τη στιγμή που η βελόνα άγγιζε τα πρώτα του αυλάκια και μένα να ξεκινάω να λικνίζομαι στο δαιμόνιο riff της εισαγωγής του και να αισθάνομαι ο πιο ροκ άνθρωπος του πλανήτη, ένα μικρό δεκαεξάχρονο που κοίταζε τον κόσμο με την υπέροχη ανυπομονησία και αγριάδα που άρμοζε στην καλπάζουσα εφηβεία του.
10. Lake of Fire (Unplugged In New York, 1994)
απόσμασμα από το Album Story του δίσκου:
"Οι Nirvana είχαν την ιδέα και είχαν τάξει στην παραγωγή πως, εκτός από τον τσελίστα Lori Goldston και τον tour κιθαρίστα Pat Smear, θα καλέσουν στο live μια φιλική μπάντα για να κάνει μια εμφάνιση-έκπληξη και να παίξει σε κάποια τραγούδια μαζί τους. Αυτό ναι, αυτό μάλιστα, ήταν μια πολύ καλή προοπτική και άρεσε πολύ στους ανθρώπους του MTV. Φαντάζονταν ονόματα όπως οι Pearl Jam, οι Pixies ή κάτι τέτοιο τελοσπάντων. Όταν οι Nirvana τους αποκάλυψαν πως οι καλεσμένοι τους θα ήταν ένα συγκρότημα ονόματι Meat Puppets, και αφού το δίκτυο ευθύς και ακαριαία εξέφρασε για ακόμα μια φορά την έντονη δυσαρέσκεια και διαφωνία του, εν συνεχεία προσπάθησε να μάθει ποιο ήταν αυτό το παντελώς άγνωστο σε αυτούς -και στον περισσότερο κόσμο- γκρουπ. Οι Meat Puppets, λοιπόν, ήταν ένα ντουέτο απαρτιζόμενο από δυο αδέλφια, τον Curt και τον Cris Kiirkwood. Ο Cobain θαύμαζε τη μουσική τους και μάλιστα τους είχε πρόσφατα ζητήσει να περιοδεύσουν μαζί. Στο Unplugged υπάρχουν τρεις διασκευές στα τραγούδια τους, πρόκειται για τα "Plateau", "Oh Me" και "Lake of Fire". Ο καλός και ευγενικός κύριος Coletti απορρόφησε τους εκατέρωθεν κραδασμούς και η δουλειά προχώρησε. Η ατάκα του ήταν πως "εγώ πάντα εμπιστεύομαι τους μουσικούς, αυτοί ξέρουν" και εκ του αποτελέσματος αποδείχτηκε πάνσοφη."
Στο Νο10 λοιπόν τούτη η εξαιρετική εκδοχή του "Lake of Fire"...
9. Drain You (Nevermind, 1991)
Αιθέριες μελωδίες μέσα σε εκκωφαντικό δαιμονισμένο θόρυβο. Οι Nirvana που (πρωτο) αγάπησα. Γραμμένο για την προ-Courtney Love σύντροφο του Cobain, Tobi Vail.
8. Polly - Nirvana (Nevermind, 1991)
Μια ακουστική κιθάρα, απλές μα κοφτερές συγκινητικές λέξεις και μια φωνή.
Η Polly ήταν ένα 14χρονο κορίτσι που ένα βράδυ του 1987, γυρνώντας σπίτι της από μια συναυλία, έπεσε θύμα απαγωγής και εν συνεχεία βασανίστηκε και βιάστηκε. Ο Cobain γράφει το κομμάτι για το τραγικό τούτο περιστατικό και μάλιστα το κάνει από το perspective του απαγωγέα-βιαστή. Ανατριχιαστικό τραγούδι που διαχρονικά με ανανταριάζει και ενίοτε βουρκώνει.
7. Heart Shaped Box (In Utero, 1993)
Το... σουξέ του "In Utero" είναι ένα αριστούργρημα και δεν το συζητάω άλλο.
6. Lounge Act (Nevermind, 1991)
Μόλις δυόμιση λεπτάκια που πάντοτε παρακάλαγα να είναι 5-6. Λίγο μετά τη μέση στο "Nevermind', ρέει σαν βάλσαμο -μα και σαν δηλητήριο- με την υπέροχη Nevermind συνταγή θόρυβος-μελωδία-θόρυβος κ.ο.κ. να αγγίζει εδώ κορφές. Σύμφωνα με τον Novoselic, είναι και αυτό γραμμένο για την Tobi Vail, όπως και το προαναφερθέν "Drain You".
5. Smells Like Teen Spirit (Nevermind, 1991)
32 χρόνια μετά και αν και έχει ακουστεί δισεκατομμύρια φορές, παραμένει απολαυστικό και αιχμηρό σαν ματσέτα. Άλλαξε τον τρόπο που άκουγε μουσική μια ολόκληρη γενιά και αυτό είναι ίσως αρκετό για να βρίσκεται εδώ. Που δεν είναι, θα μπορούσα να γράφω ώρες για αυτό το τραγούδι - το σοκ της πρώτης φοράς, για το ξεροστάλιασμα στο MTV μέχρι να ξαναπαίξει, για τα πάρτυ στο Λύκειο, για τα χοροπηδητά στο Mo Better, για τα ποδοβολητά και το "ξύλο" σε ένα πάρτυ σε κάτι εστίες στο Λονδίνο - οκ είναι classic. Για τη ζωή μου, αλλά και για τη ζωή μερικών ακόμα εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη...
4. Lithium - Nirvana (Nevermind, 1991)
"In the song, a guy’s lost his girl and his friends and he’s brooding. He’s decided to find God before he kills himself. It’s hard for me to understand the need for a vice like [religion] but I can appreciate it too. People need vices.”
Kurt Cobain, 1992
Τρίτο κατά σειρά single του "Nevermind" (κυκλοφόρησε τον Ιούλιο του 92) και εκ των πολιορκητικών κριών του δίσκου. H μελωδία είναι εθιστική και θα προκαλεί αβίαστα singalongs στον αιώνα τον άπαντα, την ίδια στιγμή που οι στίχοι θα στάζουν αέναο ατόφιο πόνο. Η εκδοχή του Cobain παραπάνω είναι ξεκάθαρη, παρόλα αυτά εγώ πάντα προσαρμόζω το δικό μου εκάστοτε δράμα σε τούτο το αδιανόητο track. To "Lithium" ήταν για μένα -και για πάντα θα είναι- μια εξαγνιστική παρέα παντός καιρού.
3. Where Did You Sleep Last Night (Unplugged In New York, 1994)
Τι να πεις γι'αυτό; Παραθέτω τα σχετικά αποσπάσματα που έγραψα στο Αlbum Story του δίσκου:
[...] "Όσο αφορά στις άλλες τρεις διασκευές, οι Nirvana κατέβασαν το "Jesus Doesn't Want Me For A Sunbeam" των The Vaselines, το "The Man Who Sold The World" του Bowie και ένα Αμερικάνικο παραδοσιακό, το "Where Did You Sleep Last Night" ή αλλιώς "In The Pines", που η αρχική του σύλληψη χρονολογείται από τα τέλη του 19ου αιώνα, αλλα το έκανε περισσότερο γνωστό η εκδοχή και η ερμηνεία του Lead Belly, που το ηχογράφησε και το κυκλοφόρησε στα 1930's. Ο Cobain έμαθε και λάτρεψε το τραγούδι το 1990, όταν ο Mark Lanegan το συμπεριέλαβε στο δίσκο του "Winding Sheet". Ο Kurt, φίλος του Lanegan, συμμετείχε στο δίσκο (το ίδιο και ο Νovoselic) και σε αυτό το κομμάτι έπαιξε κιθάρα. Μπορεί το MTV να διαφωνούσε με τις διασκευές και ακόμα περισσότερο με την επιλογή των συγκεκριμένων τραγουδιών, όμως αυτό που είδαν τα μάτια τους και άκουσαν τα αυτιά τους τη βραδιά που οι Nirvana ανέβηκαν στο stage του Sony Music Studios της Νέας Υόρκης ήταν εκθαμβωτικό και καθηλωτικό. Το "The Man Who Sold The World" ήταν τελικά το leading single του live δίσκου, όταν αυτός κυκλοφόρησε έναν χρόνο μετά, ενώ η ερμηνεία του Cobain στο "Where Did You Sleep Last Night" έχει μείνει στην ιστορία και έχει περάσει στη σφαίρα του ροκ εν ρολ μύθου..."
[...] "Καθ'όλη τη διάρκεια των προβών, και παρόλο που όπως αναφέρθηκε πριν είχε άγχος για τη φωνητική απόδοσή του, ο Kurt επέλεγε να τραγουδάει σε δύσκολους τόνους, τόνους που τον ζόριζαν και για να τους βγάλει πιεζόταν. Φτάνοντας στο live και όπως το βλέπουμε και το ακούμε τόσα χρόνια μετά, τούτο το ζόρισμα είναι εμφανές και με έναν τρόπο συγκινητικό. Οι ερμηνείες του Cobain είναι ιστορικές. Με αποκορύφωμα το προαναφερθέν "Where Did You Sleep Last Night", όπου αν θες μπορείς και να κλάψεις από συγκίνηση. Εμένα μου έχει συμβεί κάποιες φορές στη ζωή μου πάντως με αυτό το τραγούδι. Στο τελευταίο "I'd shiver the whole night through" ή μπάντα κάνει μία παύση και ο Cobain μοιάζει να βρίσκεται σε άλλη διάσταση, στιγμιαία ανοίγει τα μάτια του που είναι πιο γαλάζια από ποτέ, αφήνει έναν απόκοσμο αναστεναγμό, κοιτάζει σε ένα άγνωστο σε μας κενό και επιστρέφει στο φινάλε του τραγουδιού."
2. Rape Me (In Utero, 1993)
Ήταν σοκαριστικό για τους γονείς μου, ακόμα και για τους φίλους μου, να με βλέπουν 17 χρονών να ορύωμαι ουρλιάζοντας ξανά και ξανά τις λέξεις "rape me". Σοκαριστικό ενδεχομένως ήταν και για το MTV, που απαγόρευσε στους Nirvana να το παίξουν στα Video Music Awards του 1992, όπως και για τα δισκάδικα Walmart και Κ-Mart που αρνήθηκαν να τοποθετήσουν το "In Utero" στα ράφια τους εξαιτίας του συγκεκριμένου τραγουδιού. Ήταν ένα σοκαριστικό κομμάτι το "Rape Me", ένα ωμό και τολμηρό σχόλιο πάνω στον σεξισμό που τότε -εν έτει 1993- άφησε το κοινό μουδιασμένο και σύξυλο. Ίσως αν το τραγούδι κυκλοφορούσε ας πούμε σήμερα, 30 χρόνια μετά, θα ήταν πιο καλοδεχούμενο. Σίγουρα, και αυτό είναι δραματικό, θα ήταν πέρα για πέρα επίκαιρο. Μια τραγική διαχρονικότητα τυλίγει τις λέξεις του Cobain στο "Rape Me". Κι όσο για τη μουσική που συνοδεύει, ο Albini ήρθε μετά το Nevermind στην παραγωγή και έδωσε στους Nirvana μια νέα, εξίσου συγκολινιστική, ηχητική ταυτότητα.
1. Pennyroyal Tea (In Utero, 1993)
"When I ask Cobain if 'Penny Royal Tea' is about indigestion, he half-laughs. 'Penny royal tea is a herbal abortive,' he says. 'I threw that in because I have so many friends who have tried to use that, and it never worked. The song is about a person who's beyond depressed; they're in their death bed, pretty much.' Cobain's own bout with serious stomach pain was well documented last year. 'Yeah, it did rub off on the song,' he admits. And I couldn't help noticing the 'Canadian' reference to a Leonard Cohen afterworld. 'That was my therapy, when I was depressed and sick. I'd read things like Malloy Dies [sic] by Beckett, or listen to Leonard Cohen, which would actually make it worse,' he laughs."
Kurt Cobain - Interview on Impact, 1993.
Υπάρχουν στη ζωή μου 30-40 τραγούδια, που όταν τα ακούω είναι σαν να έχω κάνει 10 ώρες ψυχοθεραπείας. Με έναν τρόπο, που προφανώς έχει να κάνει με τελείως υποκειμενικούς παράγοντες και προσωπικά βιώματα, με ενώνουν με τον πυρήνα μου και με συγκεντρώνουν γύρω από το κέντρο βάρους μου. Και στο τέλος της ημέρας (και της ακρόασης) με φέρνουν κάπως στα ίσα μου. Ένα από αυτά τα κομμάτια είναι σίγουρα το "Pennyroyal Tea".
To κομμάτι προοριζόταν για το τρίτο single του "In Utero" τον Απρίλιο του 94, ομως το πρόλαβε ο θάνατος του Cobain.
Nirvana Top-11 στο Spotify
