Νέες Κυκλοφορίες
ANIME
Φοίβος Δεληβοριάς
Κάπου στα μέσα του περασμένου Απρίλη βρεθήκαμε στο Σπίτι Bar για την προακρόαση του νέου δίσκου του Φοίβου Δεληβοριά, "ΑΝΙΜΕ". Τις εντυπώσεις μας από το event, αλλά και από το πρώτο άκουσμα του δίσκου τις καταθέσαμε εδώ. Τώρα, με τον δίσκο να έχει επίσημα κυκλοφορήσει (6/5, Inner Ear) και τις ακροάσεις από πλευράς μας να πλησιάζουν τριψήφιο αριθμό :), παρουσιάζουμε αναλυτικά ένα άρθρο για την 8η κατά σειρά δισκογραφική δουλειά του Αθηναίου singer/songwriter.
Η Άτυπη Τριλογία
Στις αρχές της δεκαετίας των 10’s, ο Φοίβος Δεληβοριάς άφησε την πολυεθνική στέγη της Sony για να μετοικήσει στην ανεξάρτητη Πατρινή Inner Ear, που -σημειωτέον- μετρούσε μόλις μια τριετία ζωής και -προφανώς- δεν είχε ακόμα τη δυναμική που έχει σήμερα. Η μετακόμιση του Αθηναίου singer/songwriter συνδυάστηκε και με μία σχεδόν δραματική αλλαγή στον ήχο του και στην εν γένει καλλιτεχνική εικόνα του, από το κυρίως ηλεκτρο-κιθαριστικό και αρκούντως εξωστρεφές (όπως λέει και το όνομά του) “Έξω” του 2007, στον ηλεκτροφόρο και σκοτεινό “Αόρατο Άνθρωπο” του 2010.
Η αλλαγή πλεύσης του Φοίβου αιφνιδίασε ακόμα και τους πιο ανοιχτόμυαλους και “έτοιμους για όλα” πιστούς του (με αποκορύφωμα τις βαριές και ασήκωτες παραστάσεις “Big Band” στο ιστορικό “Μετρό” στου Γκύζη), όμως στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία και ήταν τότε που ακόμη και οι πιο εναλλακτικοί και ροκοαναθρεμμένοι φίλοι μου άρχισαν να δείχνουν ενδιαφέρον ως και θαυμασμό για την Δεληβορική εμμονή που κουβαλούσα μέσα μου από τις αρχές κιόλας της μετεφηβείας μου (1995).
Ο “Αόρατος Άνθρωπος” έκλεινε με ένα κομμάτι που στη δική μου σκέψη ήταν η γέφυρα για τα επόμενα. Σε έναν δίσκο χωρισμού και αποχωρισμού, σύγκρουσης και σχίσματος, το “Καταφύγιο” ήταν το happy end, μια νέα περιπέτεια που θα οδηγούσε στη λύτρωση και στην ένωση.
Κι ύστερα ο Φοίβος παντρεύτηκε τη Βάσω και έγινε μπαμπάς.
Κάποιες φορές, όταν γίνεσαι σύζυγος και πατέρας, τον πρώτο καιρό, μια υπόγεια εσωτερική δύναμη σε σπρώχνει στο παρελθόν σου. Όχι μόνο νοερά και εγκεφαλικά - η ανάγκη αποκτά και μία πιο απτή διάσταση. Θες να δεις, να ακούσεις, να μυρίσεις, να αγγίξεις και να γευτείς την πρότερη ζωή σου, να την αντιμετωπίσεις και να την αρχειοθετήσεις στην ιστορία σου ως ένα κεφάλαιο με αρχή, μέση και τέλος. Κι έτσι ο Φοίβος επέστρεφε για λίγο στο πατρικό του και έγραψε την “Καλλιθέα” (2015). Με ηλεκτρονικούς ήχους να αναβλύζουν νοσταλγία και μνήμη, στέλνοντας μηνύματα στα μακρινά 80’s και 90’s…
Εφτά χρόνια μετά και εν μέσω κοσμογονικών περιστάσεων στη χώρα και στον πλανήτη ολόκληρο, ο Φοίβος Δεληβοριάς καταθέτει το “ANIME”, ως το τελευταίο μέρος μιας περιπετειώδους και γεμάτης έμπνευσης άτυπης τριλογίας.
“Τραγούδια που γεννήθηκαν στην κινούμενη άμμο των ετών 2018-2022, με την ψυχή ταραγμένη, μειλίχια ή σε έκσταση και με την κιθάρα σαν ένα είδος προέκτασής της.
Ο έρωτας και η επικαιρότητα, η κοινωνία και ο εαυτός, η βία και το δόσιμο, ο πόλεμος και το παιδί, είναι μερικά απ’ τα παράθυρά του.”
Ψυχογραφώντας την Ψυχή
Το ΑΝΙΜΕ (= ψυχή) ανοίγει τα πρώτα φύλλα της καρδιάς του με... “Ψέματα”. Μια κιθαριστική μπαλάντα ήδη γνωστή στο κοινό, κομμάτι του setlist των τελευταίων του ζωντανών εμφανίσεων, αλλά και επικοινωνημένη από τον Φοίβο στην περίοδο της καραντίνας, όταν σε ένα παγκάκι της πλατείας Βαρνάβα το τραγούδησε με μια κιθάρα και τη Νεφέλη Φασούλη, μπροστά στην κάμερα του Δημήτρη Μακρή. Εμένα αυτό το κομμάτι μου το είχε στείλει ο Φοίβος εν τη γενέσει του, τον Αύγουστο του 18. Εξαρχής, στο πρώτο άκουσμα στο μπαλκόνι κάτι ενοικιαζόμενων δωματίων στην Κίμωλο, με είχαν αιχμαλωτίσει η μελωδία, αλλά και η χρήση του β’ενικού προσώπου και της προστακτικής στο ρεφρέν, που προσδίδουν στο τραγούδι μία ξεχωριστή αμεσότητα. Θεωρούσα μέχρι προσφάτως πως απευθύνεται (αποκλειστικά) σε έναν ερωτικό σύντροφο, όμως το “back story” του κομματιού, όπως αυτό μου αποκαλύφθηκε στην παρουσίαση του δίσκου στο ΣΠΙΤΙ Bar, κατά κάποιον τρόπο προέκτεινε και απογείωσε την -ούτως ή άλλως- αφοπλιστική ποιητική του ματιά.
[...] “Η όρεξη λοιπόν μού ήρθε το καλοκαίρι του ‘18, είχαμε την Ταράτσα του Φοίβου για δεύτερη χρονιά και πηγαίναμε μετά την παράσταση στο Κεραμείο ή σε μπαράκια στο Παγκράτι που ξενυχτούσαν. Εκεί άρχισα πάλι να γίνομαι απών. Να κλείνομαι σαν στρείδι, ένας άνθρωπος που ακούω τις συζητήσεις των άλλων αλλά δεν μπορώ να συμμετέχω γιατί μέσα μου καίγομαι. Αυτό είναι πάντα ένα σημάδι ότι θέλω να γράψω κάτι. Σε αυτές τις συζητήσεις, κάποιος μου έλεγε να δω τον πρώτο και τον δεύτερο κύκλο από μία σειρά στο Netflix αλλά να αγνοήσω τον τρίτο, άλλοι μου έλεγαν για τις σχέσεις τους, άλλος για μια πρώην του, άλλος για μια νυν του και όλα αυτά μου έμοιαζαν υπέροχα ψέματα. Ότι όλοι κάτι κρύβουμε, ότι όλοι ζούμε μια ζωή φτιαγμένη από μία ηχηρή πραγματικότητα αλλά κάτι μέσα μας δεν λέγεται ποτέ και καλύπτεται πάντα από ψέματα.”
Ακολουθεί το “Απόψε Είμαι Κοντά Σου”, που ήταν και το κομμάτι που προλόγισε το δίσκο εν είδει single, συνοδευόμενο και από video φτιαγμένο από τον Boy. Το ethiopian jazz στιβαρό ηχητικό πλέγμα, με το καταιγιστικό σαξόφωνο του Θοδωρή Ρέλλου ως αιχμή του δόρατος, δίνουν στο τραγούδι το κυκλωτικό και αλληλέγγυο - ενσυναισθητικό άλμα που προστάζουν οι στίχοι.
Το “Κάποια Παιδάκια” είναι ένα κομμάτι που μπορεί να σε κάνει να κλάψεις. Αν όχι, να βουρκώσεις. Αν όχι, να συγκινηθείς. Αν όχι, τι να σου πω - κάτι δεν πάει καλά με σένα... :) Πέρα απ’την πλάκα, εδώ ο Φοίβος καταθέτει ένα μικρό αριστούργημα, παρατηρητής τρυφερός και οξυδερκής της παιδικής ηλικίας, ξεφυλλίζοντας και σκίζοντας ταυτόχρονα τα διαγνωστικά και στατιστικά εγχειρίδια της παιδοψυχολογίας και της παιδοψυχιατρικής. Κι ύστερα παίρνει τις δικές του λευκές καινούριες σελίδες και τις γεμίζει με έναν ύμνο στην αξία και στη μαγεία της διαφορετικότητας. Και παίρνει και μια ζεστή αγκαλιά, όχι μόνο τα “κάποια παιδάκια”, αλλά και τους μεγάλους ενήλικες, που αγωνιούν και υποφέρουν σε μια ζωή που μετράει συνεχώς επάρκειες και ανεπάρκειες, σωστά και λάθη, επιτυχίες και αποτυχίες.
Ο “Λωτοφάγος”, που γράφτηκε στο παραπέντε και ήταν το τελευταίο κομμάτι που μπήκε στο άλμπουμ, είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου στο δίσκο. Μου προσφέρει άπλετο πεδίο στιχουργικής ταύτισης (η αιώνια «κατάρα» με την τραγουδοποιία του Δεληβοριά). Το «μη φοβάσαι άντρα μου, άλλο μην φοβάσαι» του ρεφρέν σαλπίζει μέσα μου σαν μια λυτρωτική εξιλέωση, πετώντας από τις πλάτες μου ένα καινούριο και πρωτόγνωρο βάρος, αυτό που νιώθω από τα 40 μου κι έπειτα. Η μνήμη είναι δώρο, αλλά μπορεί να είναι και βραχνάς - μερικές φορές το να ξεχνάς σημαίνει ανακούφιση, ίσως ήρθε η ώρα να φας και κάνα λωτό. Ο χρόνος περνάει, μεγαλώνουμε όσο να πεις, και «ο κόσμος δεν σου ανήκει πια, ούτως ή άλλως».
Εδώ είναι συγκινητική και καθηλωτική η ερμηνεία του Φοίβου, η φωνή του ακούγεται (εσκεμμένα;) βαριά και κάπως κουρασμένη, είναι αυτή (η φωνή) που δίνει τον τόνο και το σύνθημα για να ξετυλιχθεί η ιστορία και να χτιστεί το σύμπαν του τραγουδιού.
“Ένα Σάββατο που Μοιάζει Κυριακή” και αρκεί μονάχα ένας τίτλος για να πιαστείς ξανά στον ιστό της μελαγχολίας και του νόστου. Και τούτον τον ιστό, όσο λυρικά και ποιητικά κι αν τον πλέκει ο Φοίβος, άλλο τόσο μαεστρικά και μάγκικα καταφέρνει να αποφεύγει το μελό και τα κλισέ. Καταπληκτικό κομμάτι, με παραγωγή και ενορχήστρωση αδιανόητης ευφυίας και έμπνευσης.
Στην “Άγρια Ορχιδέα” ο Δεληβοριάς έχει νεύρα και τις φορές που του συμβαίνει αυτό οι στίχοι του ορθώνονται σαν κραδαίνοντα τσεκούρια έτοιμα για μακελειό. Στο “Τρένο Στην Κορυφογραμμή” του 2003 συνέβη κάτι παρόμοιο θαρρώ, έτσι κι εδώ. Η λέξη “αρχίδια” ακούγεται συχνά και με στόμφο, έχει συγκεκριμένο στόχο (παλαιάς κοπής αντρίλα και πατριαρχία), τίποτα δεν είναι τυχαίο σε αυτόν τον χείμαρρο, το punk περίβλημα κάνει τις λέξεις να ρέουν ακόμα πιο ορμητικές, ενώ το βιολί του Φώτη Σιώτα απλά τελειοποιεί το... έγκλημα σε ένα ήδη εξαιρετικό και ξεχωριστό τραγούδι.
Στο “Αταίριαστο”, ένα πλέγμα αντιθέσεων και οξύμωρων σχημάτων, με τη συνοδεία της κιθάρας, δίνουν την ευκαιρία στον Φοίβο να μιλήσει σε βαθύ πρώτο ενικό κι ύστερα να απευθυνθεί με σπάνιο και ατόφιο ρομαντισμό στον έρωτα και στην αγάπη. Οι λέξεις του είναι από αυτές που δεν ξεχνάς ποτέ και κουβαλάς μαζί σου για χρόνια...
Σε neo-noir κινηματογραφικό κλίμα ξετυλίγεται η μικρή ιστορία του “Ποιητή και το Ποίημα”. Το νιώθω -στιχουργικά- σαν ένα sequel του αριστουργηματικού “Δεν Ξέρω Τι Είναι” (2003). Το κομμάτι έχει εξαιρετικό ηχητικό πυρήνα και μια μελωδία που απλώνει σαν μαγεία.
Το τραγούδι που γράφτηκε για την “Ελένη Τοπαλούδη” είναι σίγουρα από τα καλύτερα του άλμπουμ. Το ήξερα αυτό εξαρχής, απ’όταν το πρωτοάκουσα τον Χειμώνα του 19 στις παραστάσεις στο Κύτταρο. Είναι δύσκολο, όμως, να γράψεις ένα τραγούδι για την Ελένη Τοπαλούδη. Είναι δύσκολο να γράψεις τραγούδια για το πιο ζοφερό σκοτάδι και για το πιο εξοργιστικό και ακατανόητο άδικο. Είναι δύσκολο να γράψεις για την πιο τραγική απώλεια και τους πιο απάνθρωπους ανθρώπους. Και για τον Φοίβο θα ήταν δύσκολο νομίζω να γράψει το τραγούδι. Το έκανε, όμως, και εκεί που στην αρχή αναρωτιέται “αν θα χε τον σκοπό του ένα τραγούδι”, η απάντηση είναι ένα τεράστιο “ΝΑΙ”, που όταν με φαντάζομαι να το προφέρω μου ρχονται δάκρυα στα μάτια.
Μια σχεδόν επτάλεπτη “Μπαλάντα” προσφέρει στο ΑΝΙΜΕ το φινάλε που του αξίζει, αλλά και το όνομά του - η ιστορία λέει πως στην έξοδο του τραγουδιού και του δίσκου, στα ορχηστρικά τελευταία δυόμιση λεπτά του, κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων Το Πράγμα (Κωστής Χριστοδούλου - πλήκτρα) αναφώνησε “επικό! Ούτε ΑΝΙΜΕ να ήταν!”, αναφερόμενος στα Γιαπωνέζικα κινούμενα σχέδια.
Η “Μπαλάντα” λοιπόν κλείνει το δίσκο, τρυφερά και απαλά, την ίδια στιγμή επικά. Ο Φοίβος Δεληβοριάς κατέθεσε το 8ο προσωπικό του δημιούργημα και είναι και αυτό, όπως και οι πρόγονοί του, ο “καλύτερος δίσκος του Φοίβου Δεληβοριά ως τώρα”. Ναι, έχω πολλές φορές διαβάσει και ακούσει-συζητήσει αυτή την φράση - και στο παρελθόν και τώρα. Ξέρω ποιος για μένα είναι ο "καλύτερος δίσκος του Δεληβοριά", αλλά δεν έχει καμία σημασία να το αναφέρω εδώ. Σημασία έχει πως το “ΑΝΙΜΕ” είναι ένα εξαιρετικό δισκογράφημα που αναβλύζει έμπνευση και αλήθεια. Ο Φοίβος έκανε ένα ακόμα μεγάλο βήμα μπροστά και συνέθεσε ένα ακόμα αψεγάδιαστο κεφάλαιο στην καλλιτεχνική του πορεία. Με το βλέμμα του σε εγρήγορση και την ψυχή και το νου του ορθάνοιχτα σε όσα πολλά και συνταρακτικά συμβαίνουν στο “έξω” αλλά και στο “μέσα” του, κατάφερε να αποτυπώσει μιαν ακόμα ολόκληρη εποχή σε ένα άλμπουμ.
Μαζί του, η “καλλιτεχνική του οικογένεια”, όπως συνηθίζει να την αναφέρει ο ίδιος, η σφιχτοδεμένη και παιχταράδικη μπάντα: ο προαναφερθείς Κωστής Χριστοδούλου (πλήκτρα), ο Κώστας Παντέλης (κιθάρα), ο Yoel Soto (μπάσο), ο Σωτήρης Ντούβας (τύμπανα), η Νεφέλη Φασούλη (φωνητικά). Και στην απείρως ευφυή και γεμάτη σπουδαίες ιδέες παραγωγη, ο Βασίλης Ντοκάκης. Συμμετείχαν ακόμα ο Θοδωρής Ρέλλος, ο Φώτης Σιώτας, ο Δημήτρης Σιάμπος, ο Τζιμ Σταρίδας και ο Δημήτρης Κούρτης.
ΑΝΙΜΕ - out 6/5 via Inner Ear
Το ΑΝΙΜΕ είναι το 8ο κατά σειράν studio album του Φοίβου Δεληβοριά.
Τραγούδια που γεννήθηκαν στην κινούμενη άμμο των ετών 2018-2022, με την ψυχή ταραγμένη, μειλίχια ή σε έκσταση και με την κιθάρα σαν ένα είδος προέκτασής της.
Ο έρωτας και η επικαιρότητα, η κοινωνία και ο εαυτός, η βία και το δόσιμο, ο πόλεμος και το παιδί, είναι μερικά απ’ τα παράθυρά του.
Ο ήχος -ευτυχής συνύπαρξη του Φοίβου, της μπάντας του και του ποιητή-παραγωγού Βασίλη Ντοκάκη- αιχμαλωτίστηκε στα παλιά στούντιο της Φίνος Φιλμ και σε ένα μικρό στουντιάκι πλάι στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, έχει δηλαδή αρκετές ψυχές με το μέρος του.
Ο τίτλος είναι αυτό που είναι -γράφεται στα ελληνικά και στα λατινικά με τα ίδια γράμματα και ακουμπάει με διάφορους τρόπους την εμψύχωση.
Πέραν της στενής καλλιτεχνικής οικογένειας του Φοίβου (Σωτήρης Ντούβας, Κωστής Χριστοδούλου, Κώστας Παντέλης, Yoel Soto και Νεφέλη Φασούλη) και του τρομερού παιδιού Βασίλη Ντοκάκη, συμμετέχουν και δίνονται πολύτιμα ο εξάδελφος Φώτης Σιώτας και οι σπουδαίοι Θοδωρής Ρέλλος, Δημήτρης Σιάμπος, Τζιμ Σταρίδας και Δημήτρης Κούρτης. Πλοηγός στα decks ο Νίκος Κόλλιας, μάστερ του mastering o Γιάννης Χριστοδουλάτος και παντοτινός συνοδοιπόρος ο Γιάννης Πετρόλιας. Ψυχοπομπός ο Δημήτρης Μακρής. Το artwork (ένα πραγματικό έργο μέσα στο έργο) είναι μια δημιουργία του Γιώργου Παπαδάκη.
Η Inner Ear κυκλοφορεί το album δένοντάς το σε μιαν άτυπη τριλογία με τον «Αόρατο Άνθρωπο» και την «Καλλιθέα».
Καλή Έξοδο!
