To ypogeio.gr

Album Stories (21)

Καλλιθέα

Φοίβος Δεληβοριάς

Κείμενο από την Ελένη Τζαννάτου

 

H «Καλλιθέα» ως σύμπαν νοσταλγίας.

Ο δίσκος του Φοίβου Δεληβοριά που, τελικά, είναι κάτι περισσότερο από απλά μία αυτοβιογραφική αποτύπωση του τόπου που μεγάλωσε.

 

Επόμενη στάση: Καλλιθέα. Ήχος από πόρτες του ηλεκτρικού που ανοίγουν. Αποβίβαση. Ο επισκέπτης-ήρωας ξεκινάει τη διαδρομή της γλυκόπικρης επιστροφής στη γενέτειρά του. Δηλαδή ο Φοίβος Δεληβοριάς αποτυπώνει αφηγηματικά και μουσικά όλες εκείνες τις παρελθοντικές στιγμές που μπορεί να επαναφέρει στη μνήμη μία επίσκεψη πίσω στον τόπο που μεγάλωσε. Είναι αναμνήσεις; Είναι θολές μνήμες και άρα εν μέρη φαντασιακές; Σίγουρα είναι νοσταλγία. Νοσταλγία που έγινε λέξεις, έγινε μουσική, έγινε τελικά ένας ολόκληρος δίσκος-φόρος τιμής σε έναν τόπο αλλά ίσως πολύ περισσότερο σε έναν ολόκληρο εσωτερικό κόσμο που συνδέθηκε με αυτόν. Έγινε η «Καλλιθέα».

«Τι ζητάς στην Καλλιθέα;» ρωτάει κάποιο «αηδόνι» από τα παλιά στο εναρκτήριο κομμάτι του δίσκου «Ερημιά στην Καλλιθέα». Ο ήρωας-Δεληβοριάς, έχει πατήσει πλέον τα 40, έχει φύγει εδώ και καιρό από τον τόπο των παιδικών και εφηβικών του χρόνων, αλλά κάτι τον τραβάει πίσω, έστω για λίγο. Πατώντας το πόδι του στον τόπο του παρελθόντος, ξεδιπλώνεται όμως μπροστά του ένα αλλιώτικο μέλλον. Όσο βλέπει πιτσιρίκια, που είτε βρίσκονται αποχαυνωμένα στην τεχνολογία («Κάνουν τσατ, χέρια στα πέη / Λένε μου αρέσει, θα πάω, παρεβρίσκονται») είτε θυμώνουν με λάθος πρόσημο («Οι αετοί στα φαστ φουντ οργανώνονται»), ο ίδιος βουτάει σε μία αφόρητη εϊτίλα που αφορά και μπορεί να μιλά στη συλλογική μνήμη όσων γνώρισαν σε πρώτο χρόνο τους ήρωες που αναφέρει: τον Σταλόνε, τον Γαρδέλη, τον Ραλφ Μάτσιο, τον Γκάλη.

Όμως τραβάει το νήμα του χρόνου ακόμη πιο πίσω, σε μέρη σημειολογικά φορτισμένα με μία κάποια ιστορία που έζησε η γενιά των γονιών του: από το Ακροπόλ, τον Βέγγο και τον Λογοθετίδη μέχρι τον «Νιόνιο» στο Κύτταρο και από το Πάρτυ στη Βουλιαγμένη του Κηλαηδόνη μέχρι τον Μπιθικώτση. Δηλώνει «Μπάσταρδος Γιος» και κάπως έτσι, καταργεί το χρόνο, είναι ένα μικρόσωμα που αλητεύει σε ένα χρόνο-άχρονο. Και η ιστορία γίνεται μύθος, παίζει πινγκ πονγκ με το διονυσιακό και το απολλώνιο μίας και ο για ένα κομμάτι «Διονύσιος Φοίβος» υποστηρίζει πως ο ναύκληρος μπαμπάς του και η μάγισσα μαμά του τον «βαφτίσανε Απόλλωνα, τον βαφτίσανε Διόνυσο». 

«Πες μου αλήθεια αν το μέρος αυτό υπηρξε ή εγω το φαντάστηκα;». Ο Δεληβοριάς αναρωτιέται ως «Ξένος» αν τελικά η μνήμη είναι και λίγο αυταπάτη. Άλλωστε, η χρονική απόσταση μυθοποιεί τα πράγματα και οι αναμνήσεις δεν είναι τίποτε άλλο από μικρές ρωγμές στο χρόνο. Τι κι αν ο μπακάλης από απέναντι ήταν πράγματι μισάνθρωπος; Πλέον αυτό χρησιμοποιείται ως ποιητικό αναλγητικό, ξορκίζει τα αθώα χρόνια που πέρασαν ανεπιστρεπτί και γι’ αυτό έχουν και τόσο ειδικό βάρος.
 




Εδώ όμως κρύβεται και η στιχουργική μαεστρία του Δεληβοριά: ξέρει να γίνεται ένας παραμυθάς, όπως πριν από αυτόν ο Dylan, o Tom Waits, ο Morrissey και ο Σαββόπουλος και να εξιστορεί ημι-βιογραφικές ιστορίες. Και γιατί ημι-βιογραφικές; Όπως ακριβώς η μνήμη μετουσιώνεται με τον καιρό, έτσι κι αυτός με εφαλτήριο αληθινά στοιχεία, χτίζει αληθοφανείς ιστορίες με μία μυθοπλαστική χροιά. Γιατί το «Φροντιστήριο Ξένων Γλωσσών» μπορεί να είναι «εκεί» και να ακούμε τα μικρά παιδιά που στριμώχνονται μέσα στις αίθουσές του, αλλά ποιός είδε «Το Περίπτερο» στη συμβολή Ανδρομάχης και Δαβάκη; Το «Κουνελάκι» γεννήθηκε κατά πάσα πιθανότητα από μία φωτογραφική εικόνα της κόρης του να παίζει στις κούνιες, αλλά όλα τα υπόλοιπα δεν είναι παρά μία φαντασιακή εικόνα της στα μάτια του μπαμπά της όσο μεγαλώνει. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι η αδρή φιγούρα του περιπτερά υπήρξε, ακόμη κι αν είχε έδρα κάποιο άλλο σημείο. Ο Φοίβος και ο εφηβικός του φίλος ήταν πράγματι «Knight Riders» που ζούσαν παράλληλα την έκρηξη της γυμνασιακής και λυκειακής ηλικίας, ακόμη κι αν ο Φοίβος δεν ήταν ενδεχομένως τρίτος στο Donkey Kong και ο φίλος του πρώτος στο Space Invaders. Και όλες αυτές οι εικόνες των «Κοριτσιών Από Άλλα Προάστια» λειτουργούσαν ως ονειρώξεις σε αγορίστικα εφηβικά δωμάτια ακόμη κι αν δεν είχαν συγκεκριμένο πρόσωπο. Ο Δεληβοριάς επανεπισκέπτεται ακόμη και τον εαυτό του ως τραγουδοποιό, ξαναερμηνεύοντας το «Η Κική Κάθε Βράδυ» είκοσι και βάλε χρόνια από την πρώτη του εκτέλεση στο δίσκο «Η Ζωή μόνο έτσι είναι ωραία» (1995). Μία ιστορία που γεννήθηκε βιωματικά στην Καλλιθέα και έμελλε να ξαναζωντανέψει στο πατρικό του-στούντιο πλέον στο οποίο ολόκληρη η «Καλλιθέα» πήρε σάρκα και οστά.

Όλα αυτά συνδιαλέγονται και γίνονται ένα στιχουργικό μωσαϊκό ρεαλιστικά παραμυθικό. Ο Φοίβος Δεληβοριάς ως δημιουργός είναι ο ήρωας της διπλανής πόρτας που θα πει ιστορίες με τις οποίες μπορεί κανείς να ταυτιστεί και να αναγνωρίσει ψείγματα των δικών του βιωμάτων, νιώθοντας ότι στα αυτιά του ξεδιπλώνεται ένας ανθρώπινος ήρωας, λιγάκι κωμικός, λιγάκι ρομαντικός και σίγουρα πολύ αυθεντικός με τον τρόπο του. Και αυτό είναι ένα κερδισμένο στοίχημα για έναν τέτοιον τραγουδοποιό που ξεδίπλωσε με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο ως τώρα μέσα από το concept δίσκο «Καλλιθέα». 

"Α m'arcord" ή αλλιώς «Θυμάμαι» στη διάλεκτο των Rimini, έλεγε μέσα από μία ελαφρά λεκτική παραλλαγή στην ταινία “Amarcord” ο Fellini το 1973. Και όπως ο σκηνοθέτης μέσα από τη συραφή μικρών καθημερινών ιστοριών σε μία μικρή ιταλική πόλη της δεκαετίας του ’30, ξεδίπλωσε στο κινηματογραφικό πανί μία σπουδή πάνω στη νοσταλγία με μία φαντασιακή νότα, έτσι και ο Δεληβοριάς έφτιαξε το δικό του νοσταλγικό σύμπαν μετά μουσικής. Στο μεν κινηματογραφικό και στο δε μουσικό πάλκο των δύο δημιουργών οι ήρωες είναι πότε κωμικοί και πότε τραγικοί, όπως στην πομπή μίας κηδείας ή στο αποχαιρετιστήριο «Θα Σε Ξαναδώ» σε έναν πρώιμα χαμένο φίλο που κλείνει και το δίσκο, αντίστοιχα. Ο Δεληβοριάς στην «Καλλιθέα» είναι ο τυφλός ακκορτνεονίστας του “Amarcord” που συνέχιζε να δίνει τη νότα, μόνος στο δικό του μουσικό λιβάδι. Και εμείς γινόματε κοινωνοί του παράδοξου της νοσταλγίας του. Άλλωστε «η ζωή μόνο έτσι είναι ωραία»...  

 

Καλλιθέα - Φοίβος Δεληβοριάς (release date 23/11/2015)

Σχετικα Αρθρα
ypogeio.gr
Album Stories (66):
The Car
Arctic Monkeys
(15/07/2023)
ypogeio.gr
Album Stories (65):
Unplugged in New York
Nirvana
(06/12/2022)
ypogeio.gr
Album Stories (26)
Young Mountain
This Will Destroy You
(13/05/2018)
ypogeio.gr
The Song Diaries (51)
Άνθρωπε Αγάπα
Poll
(29/09/2018)
Χρησιμοποιούμε cookies μόνο για στατιστικούς λόγους (google analytics). Δεν συλλέγουμε κανένα προσωπικό δεδομένο.
ΕΝΤΑΞΕΙ