Album Stories (46)
The Ideal Crash
dEUS
Με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από την κυκλοφορία του τρίτου δίσκου των dEUS "The Ideal Crash" και την επικείμενη εμφάνιση των Βέλγων στο Fuzz (31/5), ο Mike Nikolitsis επανεπισκέπτεται το άλμπουμ, κάνοντας συγχρόνως και μία αναδρομή στη σχέση του με την μπάντα...
Το μεσημέρι της 13ης Ιουλίου του 1999 είχα ξυπνήσει αργά, γιατί είχα κοιμηθεί (πολύ) αργά. Ήταν η δεύτερη μέρα του Rockwave, μπορείς όμως να την πεις και πρώτη, μιας και η κανονική πρώτη, 12 Ιουλίου, ήταν η μέταλ μέρα, με Manowar και τα ρέστα, που εμένα δεν με αφορούσε (no offense). Η δεύτερη μέρα, όμως, με αφορούσε και μάλιστα πάρα πολύ - ειδικά η τελική τετράδα, οι "ξένοι": Με σειρά εμφάνισης, Μιχάλης Δέλτα, Ονειροπαγίδα (! τι δουλειά είχαν εκεί ρε παιδιά; - no offense και πάλι), Purple Overdose, Mercury Rev, dEUS, Placebo και Blur. Έχοντας ήδη, αν και μόλις 23 ετών, αρκετά προβλήματα με τις μέχρι τότε σχέσεις μου για το γεγονός πως τοποθετούσα τις συναυλίες (και τις βραδιές στο Mo Better) πάνω απ'τη σχέση, πριν ξεκινήσω για τον εξωτικό Άγιο Κοσμά, είχα κανονίσει έναν (γρήγορο ήλπιζα) καφέ με την Ι., για να αποφύγω τυχόν μουρμούρες και καβγάδες. Plan Failed: Ο καφές δεν ήταν καθόλου γρήγορος κι αυτό γιατί ήταν γεμάτος μουρμούρες και καβγάδες. Για την ακρίβεια, ήταν ένας επεισοδιακός καφές, που κατέληξε σε χωρισμό (άσχετα αν μετά με την Ι. τα ξαναβρήκαμε).
Έφτασα στον Άγιο Κοσμά καθυστερημένος, τσαντισμένος και αλαφιασμένος. Θυμάμαι πως πέρασα από ένα μικρό δασάκι, στο τέλος του οποίου εμφανίστηκε η σκηνή και η αρένα που στην αριστερή άκρη της ήταν στην ουσία η παραλία. Κι ύστερα η θάλασσα. Οι διοργανωτές είχαν στήσει και μια πελώρια σιδεριά για bungee jumping, ξεχώριζε και ορθωνόταν μεγαλόπρεπη, ορατή από κάθε σημείο του venue. Οι dEUS, από τους βασικούς στόχους μου (ήμουν απών στο έπος του Μαϊου του 97 στο Ρόδον, κάτι που δεν θα συγχωρήσω στον εαυτό μου ποτέ) την εν λόγω συναυλιακή μέρα, ήταν ήδη στη σκηνή. Έτρεξα γρήγορα προς τα μπροστά και σχετικά εύκολα (ήταν ακόμα μέρα) εντόπισα την πολυπληθή μου παρέα.
Οι dEUS στη σκηνή. Καταιγιστικοί. Καθηλωτικοί. Σκληροί. Τρυφεροί. Οι dEUS στη σκηνή. Απολαυστικοί. Και με έναν "αρχηγό" σεσημασμένο, έναν χειμαρρώδη τύπο με φωνάρα, τον Tom Barman, που αν επεξεργαστείς κείμενα που τον αφορούν στο google translate (όπως έκανα εγώ γι'αυτό το άρθρο), εμφανίζεται ως "Tom Bartender"... Ο οποίος τρελός τύπος σε μια φάση σταμάτησε τη συναυλία για να εμψυχώσει έναν άλλο τρελό τύπο να πηδήξει στο bungee jumping. O οποίος τρελός τύπος καταβρόχθιζε λαίμαργα όλη τη νεανική μας ενέργεια και μας την έφτυνε πίσω εκατονταπλάσια. Ο οποίος τύπος έπινε όλες μας τις μπίρες, μα μας ζάλιζε και μας μεθούσε με τις λέξεις του, τις σιωπές του, τις κινήσεις και τις ακινησίες του...
( Η συναυλία τέλειωσε με τους Blur στη σκηνή να παίζουν απνευστί το άρτι αφιχθέν αριστουργηματικό "13", αλλά τον κόσμο από κάτω να βαριέται και να απαιτεί να ανέβουν ξανά οι Placebo, τον Albarn να τσαντίζεται και να λέει το αείμνηστο "οκέι, ξέρω τι θέλετε να ακούσετε, τα παίζουμε και φεύγουμε!". Ακολούθησαν τα "Girls And Boys", "Parklife" και "Song 2" κι ύστερα οι Blur όντως έφυγαν [και δεν ξανάρθαν ποτέ]. Κι ύστερα το Καλοκαίρι προχώρησε, ήρθε η έκλειψη Ηλίου (11/8), η πτώση μου με το μηχανάκι του φίλου μου (ξημερώματα δεκαπενταύγουστου) που έσπασα το πόδι μου και ο καταστροφικός σεισμός της Πάρνηθας (7/9) που με βρήκε με πατερίτσες και κατέστρεψε μια κι έξω το πατρικό μου...)
Η Βελγική alternative art rock μπάντα έφτασε στο Rockwave του 99 στην Αθήνα, έχοντας στις αποσκευές της τρεις δισκάρες, την "Αγία Τριάδα" της, όπως την ονόμασα μεταγένεστερα. Το κεραυνός-εν-αιθρία debut "Worst Case Scenario" (1994), το αριστουργηματικό "In A Bar Under The Sea" (1996) και το ολοκαίνουριο τότε "The Ideal Crash" (Μάρτιος 1999). Από το δεύτερο ως το τρίτο, και από το 96 ως και το 99, οι η μπάντα είχε υποστεί σημαντικές ζυμώσεις, που με τον τρόπο τους και αναπόφευκτα επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό το "Ideal Crash".
Ο δίσκος ηχογραφήθηκε σε μια ορεινή κωμόπολη της Ανδαλουσίας, τη Ronda. H αγάπη του Barman για τις ζεστές χώρες της Μεσογείου, την Πορτογαλία, την Ισπανία, την Τουρκία, αλλά φυσικά και την Ελλάδα, χρονολογείται από τότε και ήταν και η αιτία που πήρε την μπάντα στην... ακρή του πουθενά. Το αρχικό πλάνο προέβλεπε να ηχογραφήσουν εκεί για ένα μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, αλλά τελικά η μπάντα... ξέμεινε στη Νότια Ισπανία για 1 1/2 χρόνο. Ο τόπος "ρούφηξε" τα μέλη του συγκροτήματος, τα οποία επιδόθηκαν σε ένα ατέλειωτο πάρτυ. Η μουσική, μουσική, αλλά και η διασκέδαση, διασκέδαση...
"Πήγαμε στη Ronda και νομίζω ότι καταλήξαμε να ζούμε εκεί για ενάμισι χρόνο. Περιττό να σας πω ότι ήταν μια υπέροχη φάση." [...] "Τα περισσότερα από τα μέλη της μπάντας ήταν περίπου 27 χρονών, μερικές φορές τα πάρτυ ξέφευγαν. Βγαίναμε στα μπαρ κάθε βράδυ. Ήμασταν τυχεροί που οι 'πολύ βαριές' ουσίες δεν κυκλοφορούσαν κι αυτές στην πόλη μαζί μας. Ποτέ. Για τα υπόλοιπα; Ήμασταν 27, τι περίμενες; Ήμασταν ακόμα από... καουτσούκ! Το να βγαίνεις ως το πρωί και την άλλη μέρα να πηγαίνεις καπάκι στο στούντιο, ήταν ακόμα εφικτό τότε."
Tom Barman
"Συμμετείχαμε σε ένα 'feria' εκεί μια φορά, ένα ετήσιο φεστιβάλ που διαρκεί μια εβδομάδα. Κάτι ανάμεσα στο καρναβάλι και μία θρησκευτική γιορτή, κάθε χωριό το γιορτάζει σε διαφορετικό χρόνο. Εξαιρετικά παρακμιακή φάση. Η μόνη φορά στη ζωή μου που έζησα παραλήρημα, είδα -σοβαρά μιλάω- πλάσματα και τέρατα στους τοίχους."
Klaas Janszoons, βιολιστής των dEUS
Στο παρακάτω εξαιρετικά ενδιαφέρον και ιστορικό βίντεο μπορείτε να δείτε κάποια αποσπάσματα από τις ηχογραφήσεις στη Ronda, καθώς και πώς τα πέρναγαν τα παιδιά όταν δεν έπαιζαν μουσική...
Recording The Ideal Crash
Filmed by dEUS @ San Pedro de Alcantara and Ronda, Spain (1998). Edited by Tom Barman & Els Voorspoel
"To The Ideal Crash είναι σαν ένα περσικό χαλί. Από μια απόσταση βλέπετε τα διαφορετικά, πολύπλοκα μοτίβα που τρέχουν μαζί. Πιο κοντά θα δείτε όλα τα ίχνη του ποιος έχει περάσει πάνω του. Άμμος, μερικές τρίχες σκύλου και λίγο...σπέρμα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία γι 'αυτό."
Jules De Borgher, ντράμερ των dEUS (1991-2004)
"Θεωρώ ότι μάθαμε το πώς να αποδυναμώσουμε κάπως το χάος των πρώτων χρόνων με αυτό το άλμπουμ. Για μένα, το Ideal Crash είναι η στιγμή που στους dEUS υπήρξε δομή, τάξη και φιλοδοξία για πρώτη φορά. Όλες οι μουσικές παραλλαγές με τις οποίες παίξαμε κατέληξαν σε ένα τραγούδι για πρώτη φορά."
Tom Barman
O κιθαρίστας Craig Ward εισήλθε στην μπάντα το 1995, κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων του "In A Bar Under The Sea". Όντας νέος στο σχήμα και βρίσκοντας τα κομμάτια στην ουσία έτοιμα, οι παρεμβάσεις του στο songwriting ήταν ελάχιστες. Παρόλα αυτά, τα παιξίματά του ήταν μεγαλειώδη και το ταλέντο του εμφανές. Φτάνοντας, όμως, στο 1998 και στη Ronda της Ανδαλουσίας, ο Craig, που ποτέ δεν έκρυψε πως δεν του άρεσε ιδιαίτερα η χαώδης αισθητική και ο πειραματικός χαρακτήρας των δύο πρώτων άλμπουμ, συνεισφέρει με πλήθος ιδεών και παρεμβάσεων στις ηχογραφήσεις του "Ideal Crash". Ο Barman, αναφερόμενος σε εκείνη την περίοδο, τον χαρακτήρισε "χιονιοστιβάδα". Ο frontman των dEUS ήταν δεκτικός στις σκέψεις του Ward, κάποιες από αυτές του άρεσαν πάρα πολύ, κι έτσι το άλμπουμ φέρει σε μεγάλο βαθμό (και) τη δική του σφραγίδα.
Γενικά, το "The Ideal Crash" είναι σαφώς πιο βατός και απλός δίσκος συγκρινόμενος με τους δύο προγόνους του και τα τραγούδια εδώ έχουν ξεκάθαρη δομή - αρχή, μέση και τέλος. Κάτι που δεν συνέβαινε ως επί το πλείστον στο "The Worst Case Scenario" και στο "In A Bar Under The Sea". Οι στίχοι του Barman είναι για πρώτη φορά βαθιά προσωπικοί. Αυτό φυσικά δεν ισχύει στο "Sister Dew", όπου ο αφηγητής δολοφονεί το κορίτσι του.
"Το 'Sister Dew' δεν είναι προσωπικό ούτε αυτοβιογραφικό, δεδομένου ότι δεν έχω διαπράξει δολοφονίες από τότε. Fuck, αυτό το κομμάτι εξελίχθηκε τελικά πολύ στενάχωρο. For the record: Ποτέ δεν σκότωσα κανέναν. Έχω παίξει, όμως, πολλές φορές με την ιδέα να το κάνω. Οκ, αστειεύομαι!" [...] "Συνειδητοποιώ ότι οι περισσότεροι από τους στίχους στο The Ideal Crash είναι πολύ ειλικρινείς και ωμοί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πάντα μου φαίνεται λίγο περίεργο όταν κάποιος με πλησιάζει και μου λέει ότι αυτός θα είναι για πάντα συνδεδεμένος με τα εφηβικά του χρόνια."
Tom Barman
Μιλώντας πάντως για το "Sister Dew", εγώ να πω πως πρόκειται για ένα από τα καλύτερα τραγούδια της ζωής μου (για του λόγου το αληθές, τσέκαρε τη λίστα με τα 100+1 αγαπημένα μου τραγούδια εδώ). Αλλά, φυσικά, δεν είναι μόνο το "Sister Dew". Ο δίσκος βρίθει δειγμάτων υψηλής τραγουδοποίας και νεωτερισμού. Είναι γεμάτος ενέργεια και δύναμη, είναι ψυχωμένος και πυκνός σαν τα σύννεφα μιας υπερκαταιγίδας. Είναι σχεδόν αψεγάδιαστος και -αν και σχετικά μεγάλος σε διάρκεια (58 λεπτά)- δεν είναι σε κανένα σημείο του βαρετός και δεν έχει ουδεμία καθοδική καμπή στο ενδιαφέρον που σου προκαλεί. Είναι διαχρονικός (όπως και οι δύο προκάτοχοί του), διότι ποτέ οι dEUS δεν νοιάστηκαν (μόνο) για τον ήχο της εποχής (τα ένδοξα 90's), τουναντίον νοιάστηκαν να φτιάξουν μια δική τους ξεχωριστή πολυσυλλεκτική ηχητική ταυτότητα, η οποία στο "Ideal Crash" ξεπρόβαλε περήφανη και συμπαγής, με αποτέλεσμα αυτή η ταυτότητα να "περνάει" και να σκανάρεται σαν μια επίκαιρη κατάθεση στο σήμερα.
Από το εναρκτήριο επιβλητικό "Put The Freaks Up Front" ως και το αποχαιρετηστήριο υπέροχο "Dream Sequence #1" γινόμαστε μάρτυρες ενός ιστορικού εντέλει δίσκου. Στη θέση 2 βρίσκουμε το προαναφερθέν "Sister Dew", ενώ στο 3 έρχεται ένα ακόμα πολύ αγαπημένο μου κομμάτι απ'το άλμπουμ, το απίθανο "One Advice Space". Φανταστικοί ήχοι, φανταστικοί στίχοι, φανταστική ερμηνεία... Κι ύστερα το "The Magic Hour", που είναι το... όνομά του: Μαγικό.Το ομώνυμο, "The Ideal Crash", σπαράζει στο δαιμονισμένα παλλόμενο δέρμα των toms και στην παραμορφωμένη φωνή του Barman. Το lead single του άλμπουμ "The Instant Street" είναι αυτό, το lead single του δίσκου. Ένα από τα πιο εύπεπτα και "φυσιολογικά" τραγούδια στην ιστορία των Βέλγων, φωτεινό και γλυκό με το μπάντζο του, εντέλει διαμάντι και με ένα εθιστικό βιολιστικό-κιθαριστικό φινάλε. Στο "Magdalena", γραμμένο από τον frontman για την κοπέλα του, την ηθοποιό Magdalena Przybylek, νιώθεις την ομορφιά να σε τυλίγει, ομορφιά μαζί μελαγχολία, που φτάνει στα όρια της θλίψης. Της γλυκειάς θλίψης. Αμέσως μετά έρχεται το "Everybody's Weird". Είναι πιασάρικο, είναι καταιγιστικό, είναι στειχειωτικό και στειχειωμένο, είναι μεγαλοφυές! Και προτελευταίο, το "Let's See Who Goes Down First", το πιο πειραματικό και 'περίεργο' τραγούδι του δίσκου, είναι "παλιοί dEUS", και νομίζω πως δεν θα άρεσε πολύ στον κιθαρίστα Craig Ward. :). Εμένα απ'την άλλη, ο κλιμακωτός τρόπος που ξεδιπλώνει και ξεκλειδώνει τα μουσικοστιχουργικά μυστικά του με τρελαίνει.
Και κάπως έτσι συμπληρώνεται η 10άδα που απαρτίζει το tracklist του άλμπουμ. Το οποίο άλμπουμ πούλησε 500.000 αντίτυπα, τα περισσότερα για την μπάντα ως τότε (και ως τώρα). Παρόλα αυτά, η εταιρεία (Island) δεν ήταν πολύ ευχαριστημένη... Υπήρχε μια πίεση στον τρίτο δίσκο των dEUS, οι προσδοκίες που είχαν δημιουργηθεί με τα προηγούμενα δισκογραφικά και συναυλιακά πεπραγμένα τους ήταν αρκετά υψηλές.
"O πήχης ήταν πολύ ψηλά. Δεν νιώθαμε πίεση και άγχος κατά τη διάρκεια της ηχογράφησης, αλλά στη συνέχεια το νιώσαμε για τα καλά. Το Ideal Crash δεν πήγε κι άσχημα, αλλά τελικά, μισό εκατομμύριο δίσκοι που πουλήθηκαν δεν ήταν αρκετοί. Ωστόσο, ποτέ δεν είχαμε πουλήσει τόσα πολλά αντίτυπα: Πουλάγαμε περίπου διακόσιες έως τριακόσιες χιλιάδες κάθε φορά. Αλλά προφανώς τελικά περίμεναν ένα εκατομμύριο πωλήσεις αυτών των τρελo-Βέλγων στο νησί (σ.σ. Μεγάλη Βρετανία)".
Tom Barman
Ίσως τελικά αυτή η πίεση να ήταν και ένας από τους λόγους που οδήγησαν την μπάντα σε ένα μακροχρόνιο hiatus μετά την περιοδεία του "The Ideal Crash". Η οποία εμπεριείχε και λίγο ακόμα Ελλάδα (30+31 Οκτωβρίου 1999). Ο 21ος αιώνας βρήκε τους dEUS χωριστά και η δισκογραφική επιστροφή τους συντελέστηκε το 2005 με το άλμπουμ "Pocket Revolution", με αρκετά διαφοροποιημένο line up (μόνο ο Barman και ο βιολιστής Klaas Janszoons ήταν -και είναι ακόμα- εκεί) και με το momentum να έχει κάπως χαθεί. Ακολούθησαν τα "Vintage Point" (2008), "Keep You Close" (2011) και "Following Sea" (2012).
* Γύρω στα μέσα των 00's, σε ένα πάρτυ με πολύ καλό κόσμο, ο κύριος Gavin Rossdale, τραγουδιστής της Βρετανικής grunge μπάντας Bush, πλησίασε τον Barman τραγουδώντας διάφορους (πολλούς) στίχους από το "The Ideal Crash". Ο Barman ψιλοφρίκαρε και τον κοιτούσε με ένα αμήχανο χαμόγελο. "Φίλε, μου έσωσες τον έρωτά μου, μου έσωσες τη σχέση μου!", του είπε ο Rossdale. Η αμηχανία στο πρόσωπο του Barman αντικαταστάθηκε με άπλετη απορία. "Μια μέρα είχα τσακωθεί πολύ με τη Gwen (σ.σ. Gwen Stefani, τραγουδίστρια των No Doubt), σηκώθηκα κι έφυγα απ'το σπίτι και δεν είχα σκοπό να ξαναγυρίσω ποτέ. Έβαλα κι άκουσα το Ideal Crash τέσσερις συνεχόμενες φορές κι ύστερα την πήρα τηλεφώνο και της είπα να παντρευτούμε. Είπε ναι". Ο Gavin Rossdale και η Gwen Stefani είναι παντρεμένοι από το 2002 και έχουν δύο παιδιά.
Το 2012 ήταν η τελευταία φορά που οι dEUS επισκέφθηκαν την Αθήνα και με ανοιχτές αγκάλες τους περιμένουμε, 7 χρόνια μετά, πάλι στο Fuzz όπως τότε, για μια ακόμα αξέχαστη συναυλιακή εμπειρία. Σας αποχαιρετώ με μία... ιστορική φωτογραφία. Ο Tom Barman μαζί με τα Υπόγεια πλάσματα Tony de Cavaleto, Ioulia Kalfopoulou και Dimitris Nikolitsis, λίγο μετά την εμφάνιση των dEUS στο Fuzz τον Μάρτιο του 2012. Στον αείμνηστο Κάββουρα των Εξαρχείων.
