O James Douglas Morrison
Λείπει 44 Χρόνια
Θυμάμαι πριν κάνα μήνα που λέγαμε με τους άλλους εδώ στο Υπόγειο σήμερα, Παρασκευή 3 Ιουλίου, να συναντιόμασταν, να πιούμε μπίρες και να ακούσουμε τα άπαντα των Doors, σαν φόρο τιμής στα 44 χρόνια που συμπληρώνονται από το θάνατο του μοναδικού και ανεπανάληπτου Jim Morrison. Η μοίρα τα φερε αλλιώς τελικά, σήμερα προπαραμονή του δημοψηφίσματος, δεν θα συναντηθούμε καν με τα άλλα παιδιά, θα είμαστε διασκορπισμένοι και καταρρακωμένοι σε διάφορα σημεία του λεκανοπεδίου (και όχι μόνο), γεμάτοι περισυλλογή, άγχος και αναμονή για τις εξελίξεις. Δεν πειράζει, υγεία να 'χουμε, αγαπημένοι να είμεθα, και μπορούμε να κάνουμε Doors tribute μια άλλη φορά, ανεξαρτήτου ημερομηνίας... 44 χρόνια χωρίς τον Jim Morrison λοιπόν, σχεδόν μισός αιώνας, κι όμως τα λόγια του και οι μουσικές των Doors μοιάζουν τώρα εδώ στην Ελλάδα πιο επίκαιρα από ποτέ, την τελευταία βδομάδα ακούω το 2o άλμπουμ τους "Strange Days" σχεδόν κάθε μέρα και σιγοτραγουδάω το ομώνυμο ασύλληπτο κομμάτι, όπου κι αν βρίσκομαι - στο ταξί, στο γραφείο. Ακούω και τραγουδάω και το "When The Music's Over", στο σημείο που λέει 'we want the world and we want it now', νιώθω μικρός και δειλός, υποκριτής και μηδενικό...
Πάντα, όταν σκέφτομαι τον βίο και την πολιτεία του Morrison, νομίζω πως μεγάλο κομμάτι της όλης ιστορίας συνοψίζεται στο εξής ερώτημα: Πώς γίνεται ένα τυπάκι που στα πρώτα live των Doors τραγουδούσε με πλάτη στον κοινό, επειδή ντρεπόταν να το αντικρίσει, 2-3 χρόνια μετά κατέβαζε τα βρακιά του και έδειχνε το πουλί του σε 40.000 και βάλε κόσμο; Η εύκολη απάντηση είναι τα...ναρκωτικά και το ποτό, αλλά δεν στέκει ρε παιδιά, ο Jim δεν ήταν ο μόνος που έπινε ό,τι υπήρχε εκείνη την εποχή. Το σύνδρομο της διασημότητας, αυτό που 'χτύπησε' και τον Cobain, μοιάζει πιο στέρεο σαν επιχείρημα. Ξέρεις, αυτό που δεν μπορείς να διαχειριστείς το μεγάλο "μπαμ" που γίνεται με την πάρτη σου, την 'απο το πουθενά θεοποίησή σου', την ξαφνική φρενίτιδα προς το πρόσωπό σου και όλο αυτό σε οδηγεί σε μία δίχως τέλος αυτοκαταστροφή. Ναι, κι αυτό έχει συμβεί σε άλλους, αλλά τα κατάφεραν μια χαρά, γούσταραν κιόλας... Άρα; Άρα, για να εξηγήσουμε τι συνέβη στον Jim (ας εστιάσουμε σε αυτόν, μιας και αυτόν μνημονεύουμε σήμερα), πρέπει να το ψάξουμε ακόμα πιο βαθιά. Και πιο βαθιά εννοώ φυσικά στα παιδικά του χρόνια - σύμφωνα με τον δάσκαλο Freud- εκεί ξεκινάνε όλα. Για την παγερή σχέση του με τον πάντα επικριτικό στρατιωτικό πατέρα του, η οποία βασίστηκε στην απόρριψη και στην απόλυτη πειθαρχία, πιθανόν ήδη γνωρίζετε, δεν χρειάζεται να αναφερθούν πολλά, τα λέει σχεδόν όλα ο ίδιος ο Morrison στο "The End". Εκεί και η αγωνία του να κερδίσει τη μητέρα και να την σώσει από τον τύραννο. Μεγάλο βάρος για ένα παιδί, που το κουβαλάει μια ζωή και για να του ξεφύγει μπορεί να κάνει 1002 πράγματα, όπως το να κατεβάσει τα παντελόνια του σε μια συναυλία, που λέγαμε και πριν, ενώ στις πρώτες του εμφανίσεις ντρεπόταν να φανερώσει το ίδιο του το πρόσωπο.
Επιπλέον, και σαν συνέχεια στα προηγούμενα, πάντα μου έκανε εντύπωση από κείνα τα χρόνια του, τα παιδικά, αυτή η ιστορία με το ατύχημα. Ήτανε, λέει περίπου 10 χρονών, και ταξίδευε οδικώς με την οικογένειά του - κάτι που συνέβαινε συχνά λόγω της δουλειάς του πατέρα του. Σε έναν ερημικό αυτοκινητόδρομο του New Mexico, ένα φορτηγό γεμάτο Ινδιάνους εργάτες, είχε συντριβεί, αφήνοντας νεκρούς σκορπισμένους σε όλο το δρόμο. Ένας Ινδιάνος ξεψύχησε μπροστά στα μάτια του μικρού Jim. Ο Morrison ισχυριζόταν πάντα πως τη στιγμή που o Ινδιάνος πέθανε, η ψυχή του μπήκε μέσα στη δική του και από τότε ο Σαμάνος ζούσε μέσα του. Έχει γράψει και τις κομματάρες 'Shaman's Blues' και 'Peace Frog' γι αυτό το περιστατικό. Δεν ξέρω αν ισχύουν τέτοια μεταφυσικά πράγματα, ξέρω όμως πως να πεθαίνουν τόσοι άνθρωποι μπροστά στα μάτια ενός 10χρονου, είναι μια τεράστια τραυματική εμπειρία, κι αυτή ασήκωτη για ένα παιδί.
Το παιδί έγινε κάποτε άντρας και μετά τα ξέρετε: οι Doors δημιουργήθηκαν το 1965 στην παραλία Venice του Los Angeles, όταν δύο φοιτητές του UCLA School of Theater, Film and Television, o Jim Morrison και ο Ray Manzarek πιάσανε την πάρλα για την τέχνη, τον κινηματογράφο και τη μουσική και κατέληξαν πως έχουν πολλά κοινά που θα μπορούσαν να μετουσιώσουν δημιουργώντας μια ροκ μπάντα. O Morrison μάλιστα είχε ήδη έτοιμο στο μυαλό του το 'Moonlight Drive' και το τραγούδησε εκέινο το βράδυ στον Ray. Οι δυο συμφοιτητές δεν έμειναν μόνο στα λόγια, λίγo αργότερα και με κάποιες αλλαγές στο line up, η μπάντα πήρε την τελική μορφή της: ο θαυματουργός Robbie Krieger στην κιθάρα και ο 'συντηρητικός γκρινιάρης' John Densmore στα τύμπανα, και σιγά-σιγά ξεκίνησαν τις πρόβες. Μπάσο δεν είχαν, αυτές τις 'λεπτομέρειες' τις κανόνιζε ο Manzarek με τα πλήκτρα του. Ο Morrison είχε αναλάβει τη φωνή και τους στίχους. Τη μουσική all together. Την μπάντα την ονόμασαν The Doors, από το βιβλίο του Huxley 'The Doors Of Perception'. Στα μόλις 5 χρόνια της 'μουσικής τους σταδιοδρομίας' πρόλαβαν και κυκλοφόρησαν 6 δισκάρες: Το self-titled "The Doors" (1967), το "Strange Days" (1967), το "Waiting For The Sun" (1968), "The Soft Parade" (1969), "Morrison Hotel" (1970) και το αποχαιρετιστήριο με όλη τη σημασία της λέξης "L.A. Woman" (1971).
Είναι οριακός αυτός ο τελευταίος δίσκος, το L.A. Woman, τόσο για τον εσωστρεφή ήχο του και τη στροφή της μπάντας στα μπλουζ και στο 'σκοτάδι' των πρώιμων συνθέσεών τους, αλλά όσο και για την ιστορία του αυτή καθαυτή, την ιστορία που προηγήθηκε της κυκλοφορίας του, η οποία είνα στην ουσία και το 'αντίο' του Morrison από τη ζωή: Ο δίσκος βγήκε τον Απρίλιο του 1971. Είχε προηγηθεί ένας ελεεινός χρόνος για τους Doors, με το Morrison να μην 'βγάζει' τα live στις περιοδείες, να λιποθυμά στη σκηνή, να πετάει μικρόφωνα στον κόσμο, να "προσβάλλει τη δημόσια αιδώ" (τα "βρακιά" που λέγαμε στην αρχή), να συλλαμβάνεται και να δικάζεται και να πληρώνει αστρονομικά ποσά για να κερδίσει την ελευθερία του, τους άλλους τρεις να ξενερώνουν και να μην τον αντέχουν άλλο, φτάσανε σε σημείο να μη μιλάνε. Ο Morrison αγγίζει -καλύτερα ξεπερνάει- τα όρια της υπερβολής στην κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ, έπινε από το πρωί και όταν πείναγε, χτύπαγε ένα Bloody Mary, που έχει ντομάτα και πιπέρι, για να στηλωθεί. Το sex symbol, που για πάρτη του ουρλιάζαν τα κορίτσια, αφήνει γενειάδα και αποκτά μια επιβλητική μπιροκοιλιά... Μέσα σε αυτό το κλίμα, η μπάντα ξεκινάει τις ηχογραφήσεις του L.A. Woman, στο στούντιο ηχογραφούν ξεχωριστά (!), ο Morrison πηγαίνει και τραγουδάει μόνος του πάνω απ'τη μουσική, οι άλλοι πάνε και παίζουν διαφορετικές ώρες για να μην τον συναντήσουν. Λίγο πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ, ο Jim πάει στο παιδικό πάρτυ του παιδιού του Densmore και τους αποχαιρετά: "φεύγω για Παρίσι παιδιά, πάω να ηρεμήσω με την Παμ (το κορίτσι), πάω να βρω τον εαυτό μου και μετά θα γυρίσω να συνεχίσουμε"... Κάτι τέτοιο λένε πως είπε.
Αλλά δεν γύρισε ποτέ. Σύμφωνα με την Pamela Curson, την κοπέλα του Morrison για πολλά χρόνια, ο Jim όντως χαλάρωσε και βρήκε τον εαυτό του, έκοψε τα πολλά-πολλά με το αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Παρόλα αυτά, το βράδυ της 3ης Ιουλίου του 1971, τον βρήκε νεκρό στη μπανιέρα. Καρδιακό επεισόδιο είπαν. Τον θάψανε στο νεκροταφείο του Παρισιού, με την επιγραφή στον τάφο "ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ" πάντα να θυμίζει πόσο αληθινός και ελεύθερος άνθρωπος πραγματικά ήταν. To φιλαράκι του, ο Ray Manzarek, τον ακολούθησε πριν 2 χρόνια, τον Μάϊο του 2013.
Εγώ τους Doors τους έμαθα από τη δισκοθήκη του πατέρα μου, από παιδί, λίγο πριν μπω στην εφηβεία. Τα βινύλια ήταν βαλμένα αλφαβητικά κι εγώ κάποια βράδια προσπαθούσα να ανακαλύψω μουσική ακολουθώντας την αγγλική αλφάβητο: Animals το ένα βράδυ, Beatles και Beach Boys το άλλο, Cockney Rebel το παράλλο, Doors. Εκείνο το βράδυ κράτησε πολλά βράδια. Μια μέρα τέτοια μέρα, 3 Ιουλίου, νομίζω του 1990, έπαιζα μπάλα σε μια πλατεία στο Δαφνί, στο Χαϊδάρι, εκεί μεγάλωσα. Είδα με το φίλο μου το Νικόλα κρεμασμένο σε μια κολόνα της Εθνικής Οδού Αθηνών Κορίνθου, στο αντίθετο ρεύμα από μας, έναν τεράστιο καμβά με τον Morrison ζωγραφισμένο πάνω του, σε αυτήν την κλασική πόζα που βλέπετε στην αρχή αυτού του κειμένου. Περάσαμε απέναντι την Εθνική με τρεμάμενα πόδια, αυτοκίνητα να τρέχουν δίπλα μας σαν τρελά και με τον φόβο μην μας δει κάνα μάτι και μάς καρφώσει στους γονείς μας (υπήρχε αυστηρό απαγορευτικό στο να διασχίσουμε αυτόν το δρόμο), βγάλαμε τον πίνακα και τον μεταφέραμε στην πλατεία. Ο Νικόλας, αν και τον είχε εντοπίσει πρώτος, αναγνωρίζοντας το κόλλημά μου με τους Doors, τον άφησε σε μένα και έτσι εκείνος ο καμβάς κοσμούσε τον τοίχο πάνω από το εφηβικό μου κρεβάτι ως και το 1997 που έφυγα για σπουδές στην Αγγλία. Ο Morrison ήταν το πρώτο μου μουσικό είδωλο ever, παραμένει, έχοντας περάσει σαράντα (και τέσσερα) κύματα στη συνειδησή μου. Και οι Doors; Στις λίστες 'Best Bands/Artists Of All Time' που φτιάχνω και ανανεώνω συχνά-πυκνά στο κεφάλι μου είναι πάντα στο Νο1 (αν και τελευταία ο Nick Cave πάει να κάνει την αποκαθήλωση).
The Doors (1967)
