Του Αγίου Παύλου
του Παυλίδη
Όχι ότι έχω κάποια σχέση με τα θεία, κάθε άλλο. Απλά ήθελα ο τίτλος του κειμένου να είναι το ίδιο ειρωνικός, όπως ήταν και οι πρώτες λέξεις που μας ψέλλισε ο Παύλος: “Να ρίξεις μαύρη πέτρα και να φύγεις για πάντα”. Έτσι άνοιγε το ντεμπούτο των Σπαθιών.
Αυτή η ιστορία που θα διαβάσετε, το ευαγγέλιο της solo καριέρας του Παύλου, όπως το έζησα εγώ. Η ιστορία αυτή ξεκινά στην Πετρούπολη το μακρινό 2003. Φεύγοντας από μια συναυλία των Σπαθιών – μία από τις τελευταίες, αν όχι η τελευταία. Η συναυλία ήταν μάλλον κακή, η μπάντα ασύνδετη, χωρίς επικοινωνία, μαζί στο πάλκο αλλά απομακρυσμένοι, διεκπεραιωτικοί.
Ο μύθος λέει ότι ο Βασίλης Γκουνταρούλης είχε ξεχάσει να φέρει μαζί του τα samples εκείνο το βράδυ, γι΄ αυτό και τα τραγούδια ακούγονταν αγνώριστα.
Το τέλος ήρθε λίγο μετά, παρά τις διαβεβαιώσεις του Παύλου στον τύπο της εποχής ότι τα Σπαθιά όχι μόνο δεν διαλύονται, αλλά έχουν στα σκαριά και υλικό για νέο δίσκο.
Τα Ξύλινα Σπαθιά ανέβηκαν στα σύννεφα και χάθηκαν για πάντα...
Αφού Λοιπόν Ξεχάστηκα (2004)
Το καλοκαίρι του 2004 με βρίσκει στην Αθήνα. Τριγυρνώντας με το αυτοκίνητο όλοι σχεδόν οι ραδιοφωνικοί σταθμοί παίζουν ένα νέο κομμάτι με την φωνή του Παύλου. Δεν ξέρω αν είναι Σπαθιά (δε μοιάζει με Σπαθιά), δεν ξέρω αν βγαίνει εκείνη η προσωπική δουλειά, για την οποία είχε ήδη ενημερώσει ο Παύλος λίγο καιρό πριν. Είχα σημειώσει μια φράση στο μυαλό μου, καθώς άκουγα το κομμάτι: “Ότι θα έρθω από μακριά και εγώ σε λίγο, ότι θα μείνουμε εκεί μαζί για πάντα”. Ήταν ο Μόχα.
Το “Αφού Λοιπόν Ξεχάστηκα” ήταν ένας κουβάς με μαύρη μπογιά σ΄ ένα ολόλευκο πάτωμα. Το 2004 η χώρα ζει ένα παραμύθι, που όχι μόνο δεν είναι αλήθεια αλλά είναι και ψέματα. Επίπλαστη χαρά και ευημερία, too much. Ο Παύλος μας βουτάει στη θλίψη, στην εσωστρέφεια, μας χαρίζει το soundtrack των προδομένων υποσχέσεων στον δρόμο για το ταξίδι προς τη χώρα της ματαίωσης.
Ο Παυλίδης αποτραβήχτηκε στην Αμοργό και τράβηξε την πρίζα. Το αποτέλεσμα ήταν 12 διαμάντια, μεταξύ αυτών 4 ορχηστρικά.
Μεταξύ αυτών των κομματιών βρίσκονται ορισμένοι από τους πιο μεστούς, ταξιδιάρικους και σπουδαίους στίχους του Παύλου. Τα “Δέντρα” του παππού του, η ποίηση του “Αφού Λοιπόν Ξεχάστηκα”, ο “Κηπουρός” και το “Δεν Υπάρχεις”.
Για να καταλάβω αυτόν τον δίσκο, χρειάστηκε να φτάσω μόλις στο δεύτερο κομμάτι του. Τα “Περιστέρια”. Θυμάμαι τον Παύλο να το παίζει με τα Σπαθιά στο Ρόδον. Ο κόσμος από κάτω σχεδόν να χλευάζει, η μπάντα ν’ αδυνατεί να αντεπεξέλθει παικτικά στο ύφος και Ένας Παύλος να προσπαθεί να χωρέσει στα Σπαθιά παπούτσια που δεν τους έκαναν.
Το πλάνο ήταν το εξής. Ο Παύλος θα κάνει μια παύση, θα βουτήξει προς τα μαύρα νερά που τον κυρίευαν μέσα του, θα βγάλει στο φως τα στιχάκια αυτά που σήκωνε στους ώμους του και μετά θα επιστρέψει σπίτι. Η παύση αυτή διαρεκεί 17 χρόνια.
Το “Αφού Λοιπόν Ξεχάστηκα” θα έπρεπε να διδάσκεται στα σχολεία μια μέρα. Αλλά τι λέω. Ζούμε στη χώρα που τα καλλιτεχνικά και η μουσική δεν έχουν θέση στο σχολείο.
Βαθμολογία: 4,5/5
Άλλη Μια Μέρα (2006)
Η κυκλοφορία του δεύτερου δίσκου του Παύλου με βρίσκει στην Σκύρο φαντάρο. Κάθε πρωί έπαιρνα ένα βανάκι και κατέβαινα στη χώρα να παραδώσω και να παραλάβω αλληλογραφία. Πριν φτάσω στο ταχυδρομείο περνούσα πάντα από ένα μικρό δισκάδικο που υπήρχε τότε κι έκανα την ίδια ερώτηση: “Ήρθε το “Άλλη Μια Μέρα”;”. Μια μέρα ο κύριος Φίλιππος με περίμενε στην πόρτα του μαγαζιού με το δισκάκι στο χέρι. Μου το έδωσε δίχως να μου πάρει λεφτά και μου ζήτησε μόνο ν΄ αφήσω στο ταχυδρομείο την αλληλογραφία του.
Κοκκινομπλέ εξώφυλλο, μέτριο artwork, η χειρότερη γραμματοσειρά που θα μπορούσε να επιλέξει κανείς για το συνοδευτικό βιβλιαράκι, όμως το μάτι πέφτει κάπου αλλού. B-Movies. Παύλος Παυλίδης & B-Movies. O Παύλος με μπάντα ξανά.
Ανοίγω βιβλιαράκι. Κι εδώ μεγάλο μέρος από τις κιθάρες παίζει ο Άρης Χατζησταύρου, ένας από τους καλύτερους κιθαρίστες που έχουμε. Μαζί του ο Σπύρος Χατζηκωνσταντίνου, ο οποίος είχε παίξει τρομερή κιθάρα στον “Κηπουρό” του προηγούμενου δίσκου. Στην κιθάρα, επίσης, ο τεράστιος Ασκληπιός Ζαμπέτας και, φυσικά, στο μπάσο, το μακροβιότερο ως σήμερα μέλος των B-Movies, o Τόλης Δεληγιάννης. Και drum machine. Full drum machine.
Ο δίσκος έχει γκάζια. Γκάζια από τα παλιά. Έχει κάτι από Σπαθιά. 11 κομμάτια στον δίσκο αλλά δεν ήταν όλα νέα, ε; Τους “Θεριστές” τους έχουμε ακούσει σε κάμποσα Live των Σπαθιών, σε πρωταρχική μορφή που περιείχε το τρομερό “ενώ κοιμούνται στο απέναντι διαμέρισμα, φτιάχνουν παιχνίδια με παλιά καλώδια του ΟΤΕ”. Το “Super Star” θα ορκιζόμουν ότι το έχω ακούσει ένα βράδυ στον Λυκαβηττό κάπου το ΄98, το “Δεν Είμαι από Δω” λεγόταν κάποτε “Ρίο” και είναι γραμμένο πολλά χρόνια πριν, ενώ οι “Απέραντοι Δρόμοι” έχουν παιχτεί από Σπαθιά.
Έχω την εντύπωση πως σε αυτήν την περίπτωση ακούμε υλικό που ήταν να κυκλοφορήσει με τα Σπαθιά. Το “Άλλη Μια Μέρα” είναι, ίσως, ο δίσκος που θα έβγαζαν τα Σπαθιά αν προλάβαιναν να γυρίσουν από το ταξίδι που άλλοι ονειρεύτηκαν απλώς.
Δεν έχει όμως τα πλήκτρα του Βασίλη ούτε τα τύμπανα του Γιάννη ούτε παίζει μπάσο ο Χρήστος φορώντας εκείνη την μπλούζα με τα διαστημόπλοια ή τα πατουσάκια. Και ο Παύλος εδώ είναι στα 42 και όλη αυτή η σύγκριση είναι ίσως άδικη.
Βασικά είναι ο δίσκος ο οποίος περιέχει το “Στοιχειωμένο Σπίτι” κι αυτό είναι μάλλον αρκετό.
Στην παρουσίαση δίσκου εκείνη τη χρονιά το Gagarin είναι μισοάδειο. Ο κόσμος μάλλον μουδιασμένος δεν δείχνει θέρμη στο να στηρίξει τον Παύλο – κυρίως μετά την εσωστρέφεια του πρώτου δίσκου.
Λίγοι, πιστοί και καλοί που είμαστε εκεί βλέπουμε ακόμα χρώματα και αντέχουμε στο Bounty.
Βαθμολογία: 4/5
Παύλος Παυλίδης & B-Movies – Live (Θέατρο Απόλλων Συρος 22/23.03.08)
Αυτό που συνέβη στη Σύρο εκείνο τον διαολεμένο Μάρτιο δε χωράει σε κανένα χαρτί. Δε θα υπάρξουν ποτέ οι λέξεις να το περιγράψουν. Ακόμα και το CD ή το DVD που κυκλοφόρησε λίγο αργότερα δεν μπορεί να μεταφέρει το μυσταγωγικό κλίμα εκείνου του διημέρου, οπότε και ο Παύλος μας μάγεψε.
Ο Άρης Χατζησταύρου ήταν στις κιθάρες μαζί με τον Σπύρο Χατζηκωνσταντίνου. Ο Άρης έφερε μαζί και την Ράνια Λιαρμακοπούλου, το καλύτερο τσέλο που έχεις ακούσει ποτέ. Σε αυτόν τον δίσκο εντάσσονται 2 πολύ σημαντικοί παίχτες για τους B-Movies. Αλέκος Σπανίδης και Ορέστης Μπενέκας σε τύμπανα και πλήκτρα αντίστοιχα. Δυο φίλοι από τα παλιά συνεισφέρουν στα κρουστά για τις ανάγκες των συναυλιών. Θάνος Καζαντζής και Γιάννης Μήτσης είναι εκεί, όπως ήταν σε όλα τα σπουδαία του Παύλου.
Στο άλμπουμ θα βρεις ένα νέο κομμάτι, το “Όταν Πεθαίνει Γύρω Κάθε Ομορφιά”, καθώς και μια μελοποίηση του Παύλου σε ένα ποίημα του Κώστα Ουράνη (“Οι Περαστικές”).
Οι εκδοχές στο “Καράβι” και στον “Ζεστό Αέρα” είναι από τα πιο συγκλονιστικά κομμάτια που έχω ακούσει μέχρι σήμερα.
Βαθμολογία: 4,7/5
Αυτό το Πλοίο Που Όλο Φτάνει (2010)
Ας ξεκινήσω την ιστορία αλλιώς. Ο δίσκος βγήκε τον Μάιο του 2010 και η παρουσίαση του έγινε στις 29 Ιουνίου, ανήμερα της γιορτής του Παύλου, στο θέατρο Βράχων. Κάπου κατά τις 12 κι ενώ ο Παύλος παίζει 2 ώρες και άρα έχει περίπου άλλη μια ώρα setlist να παρουσιάσει, μας λέει ότι θα πρέπει να κλείσουν τη βραδιά, διότι κάποιος εισαγγελέας που διέμενε πλησίον του θεάτρου παραπονέθηκε για τη φασαρία.
Ως τελευταίο κομμάτι επιλέγει τον “Κουρέα από τη Νέα Σμύρνη” (κομμάτι που δεν υπάρχει σε κανένα άλμπουμ ακόμα) και κλείνοντας κάνει μια αλλαγή της τελευταία στιγμής στους στίχους, από αυτές που συνηθίζει, κρατώντας υψωμένο το μεσαίο δάχτυλο του δεξιού χεριού του:
“Λίγο πριν φύγω ο εισαγγελέας από τον Βύρωνα, πάλι ρωτούσε άμα σε ξέρω, δεν του απάντησα”.
Πάμε στα του δίσκου. Ο πρώτος ουσιαστικός B-Movies δίσκος. Ομάδα με όλη τη σημασία της λέξης, δέσιμο, χημεία και ματζόρε ήχος.
Το εναρκτήριο “Αυτό” είναι από τα all time αγαπημένα μου κομμάτια του Πολ. Βιβλίο ολόκληρο, ή μάλλον καλύτερα μια ταινία, προβάλλεται εμπρός σου σε Α’ προβολή. Ατμοσφαιρικό και εικονοπλαστικό. Θα ευχόμουν μόνο να είχε αφήσει τους αρχικούς στίχους, όπως τους έλεγε στα live πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ. Το κομμάτι που λέει “πως απόψε θα ναι ωραία, πως και τα αστέρια μοιάζουν σαν αληθινά” θα ήθελα να μείνει “πως θα ήταν πιο ωραία, με το επόμενο να έφευγες ξανά”.
Το ίδιο συμβαίνει και στη “Λευκή Καταιγίδα”. Σε κάτι Live στον Σταυρό του Νότου τον χειμώνα του 2009 ο Παύλος έλεγε “Σε ρώτησα αν έχεις απόψε κάπου να πας, μου πες μη με ρωτάς, μείνε αν θέλεις μαζί μου”. Στον δίσκο αυτό το δίστιχο έφτασε ως εξής: “Κοιτούσα τις φλόγες κι αυτόν τον αέρα μακριά να αλλάζει αργά τις σκιές της ερήμου”.
Το “Όλα Όσα Αγάπησα” είναι τα Ξύλινα Σπαθιά. Ένας φόρος τιμής στην απόλυτη στιγμή που ο Παύλος αφήνει κάτω το σακίδιο με τις πέτρες που κουβαλούσε τόσα χρόνια και απελευθερώνεται. Φυγή προς τα εμπρός. Φως. Πολύ σημαντικός δίσκος.
Η “Μηχανή” θα είναι πάντα εκείνο το βέλος που κανείς δε θα μπορέσει να το βγάλει, μια υπενθύμιση στον εαυτό μας, αυτή η ενοχλητική ερώτηση. Είσαι λίγο πριν το γκρεμό, τι σκέφτεσαι;
Το “Radio Lollipop” είναι οι συγχορδίες και η μουσική φόρμα του “Ατλαντίς” σε μια πιο σύγχρονη και μάλλον αδιάφορη εκδοχή, ενώ το “Αντικαταπληκτικά” είναι η απόλυτη αποτύπωση της ζοφερής πραγματικότητας που ζήσαμε όλοι στην Ελλάδα της κρίσης.
Η μελαγχολία δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά ο Παύλος πάντα θα καταλήγει σε αυτή, αφού όμως πρώτα έχει κάνει ένα ταξίδι μέσα στο φως. “Νοσφεράτου” και “Περιμένω” κλείνουν τον δίσκο, τον μοναδικό δίσκο που ο Παύλος ξέφυγε από τα συνηθισμένα.
Ανοίγει παρένθεση:
Το “Περιμένω” για πολλά χρόνια άνοιγε τις συναυλίες του Παύλου. Υπάρχει ένα βίντεο στο YouTube από συναυλία στην Τεχνόπολη, όπου προς το τέλος του κομματιού ο Τζίνγκοβιτς χώνει στη ροή του το riff από το “Λιωμένο Παγωτό”. Ο Παύλος γυρνά και τον κοιτά με το βλέμμα που έχει ένας πατέρας τη στιγμή που αντικρίζει το παιδί του να γυρνά σπίτι. Ένα ταλαιπωρημένο τραγούδι βρήκε το δρόμο για το σπίτι.
Ένα βράδυ στο Six Dogs, έχει μόλις τελειώσει ένα live των Σούπερ Στέρεο. Μιλώντας με τον Θανάση, του αναφέρω ότι αυτή η στιγμή ήταν μια από τις πιο ιδιοφυείς στιγμές σε live. Μου απάντησε “Eπιτέλους κάποιος το παρατήρησε!”.
Κλείνει η παρένθεση.
Βαθμολογία: 5/5
Ιστορίες Που Ίσως Έχουν Συμβεί (2013)
Credits: Χρήστος Αντωνόπουλος
Ανοίγοντας το βιβλιαράκι του δίσκου , βλέπω ότι έχω σημειώσει: “26/04/2013, 20 χρόνια μετά την “Ξεσσαλονίκη”.”.
Το 2013 με βρίσκει στα 30 μου να δουλεύω 2 δουλειές από τις 8 το πρωί μέχρι τις 2-3 τη νύχτα. Η νύχτα. Πάντα μου άρεσε να απομονώνομαι για να ακούσω τις νέες δουλειές του Παύλου, τότε ήταν επιβεβλημένο. Εκείνη τη χρονιά πήρα μια μέρα ρεπό και κλείστηκα σπίτι ν’ ακούσω τον νέο δίσκο του Παύλου.
Το 2013 βρίσκει την μπάντα στα καλύτερά της. Ο Παύλος έχει φτιάξει μια παρέα, η οποία μεγαλώνει και περνάει καλά. Τα live αρχίζουν να γίνονται πολλά μέσα στη χρονιά και με κάνουν να σκέφτομαι τις χρονιές που τα Σπαθιά κατέβαιναν στην Αθήνα μία με δύο φορές το χρόνο και το παίρναμε χαμπάρι από τις αφίσες στη Στουρνάρη.
2013. Ο Τζίνγκοβιτς έχει πάρει πάνω του το κιθαριστκό μέρος της μπάντας και σε συνδυασμό με τις αδιανόητες μουσικές γνώσεις και ιδέες του Ορέστη Μπενέκα διαμορφώνουν και δίνουν την ταυτότητα στον ήχο των B-Movies. Είναι οι καλύτερες συναυλίες του Παύλου από το 2013 μέχρι και το 2018, με αποκορύφωμα τις γιορτές που έστηναν κάθε Σεπτέμβρη στην Τεχνόπολη ως κλείσιμο της περιοδείας.
Στις συναυλίες της χρονιάς εκείνης είχαμε ακούσει πολλά από τα τραγούδια του δίσκου. Βασικά όλα, εκτός από ένα. Την “Μαίρη”. Η “Μαίρη” δεν είχε ακουστεί πουθενά, δεν είχε διαρρεύσει το παραμικρό. Και έσκασε σαν βόμβα στα ηχεία μας. Ένα από τα καλύτερα κείμενα του Παύλου, από την εποχή του “Ναυαγού” ή του “Μόνο Αυτό”.
Ο “Λαθρεπιβάτης” ανοίγει τον δίσκο αποτελώντας ένα κλασικό παυλιδικό τραγούδι, σαν ένα καλωσόρισμα σ΄ ένα γνώριμο μέρος. Μετά έρχεται η “Μαίρη” και μετά το “Ατελιέ”, μια μάλλον μέτρια στιγμή της μπάντας. Ακολουθεί το “Καλοκαίρι”, ατμοσφαιρικό και φωτεινό αλλά πάντα θα προτιμώ το άλλο “Καλοκαίρι”, εκείνο το ακυκλοφόρητο Παύλε, που δε σου αρέσουν πολύ οι στίχοι. Η “Κούκλα” είναι ένα τρομακτικά όμορφο τραγούδι, μια εξαιρετικά δυνατή στιγμή, που μου έφερε δάκρυα σε μια ακουστική εκδοχή του σ’ ένα θεατράκι στη Βέροια το 2014.
Η “Νύχτα” είναι ένα κείμενο που σίγουρα το έχει σκάσει από κάποια συλλογή ποιημάτων του Αναγνωστάκη. Κι εδώ η αρχική εκδοχή είχε κάποιους στίχους που άλλαξαν στην πορεία. “Έλα να φύγουμε μαζί / αυτή τη νύχτα μέχρι να έρθει το πρωί”, έλεγε στην αρχή. Και πιο μετά, “θα ζωγραφίσουμε μαζί κάτι στην άμμο έτσι απλά για να σβηστεί”. “Δεν έχει τέλος ούτε αρχή όμως”, εκεί είναι όλη η ουσία του τραγουδιού.
Το “Αεροπλάνο" είναι τα Διαστημόπλοια. Ένα νανούρισμα σύγχρονο, το οποίο στα live το έπιανε ο Τζίνγκο απογειώνοντάς το.
Το “Άσε με Εδώ” είναι ένα κόσμημα. Ένα τραγούδι με βαθύ συναίσθημα και ένα “γιατί;”. Το κομμάτι στο οποίο δεν κατάφερε σχεδόν ποτέ να μπει σωστά ο Σπανίδης (μια βραδιά στο Γυάλινο Μουσικό θέατρο προσπάθησαν την εισαγωγή 5 φορές μέχρι να το βρουν).
Ακολουθεί Το “Ίδιο Λάθος” και μετά το “Παραρομ”, ένα ορχηστρικό κομμάτι. Στη συνέχεια έρχεται το “Χωρίς Εσένα”.
Ο δίσκος κλείνει με μια αγία τριάδα τραγουδιών. Το “Θα ΄Ρθει Μια Μέρα” με το ειδικό βάρος της νοηματοδότησής που έχει για τις “Σκουριές”, της αγαπημένης Χαλκιδικής του Παύλου.
“Στα ορυχεία στις Σκουριές βρήκαν τα μονοπάτια σου
Μα το χρυσάφι τα παιδιά το έχουνε κρύψει από καιρό.”
Στίχοι που τσακίζουν χωρίς, ωστόσο, να βρουν τον δρόμο τους στην στουντιακή εκτέλεση του δίσκου.
Ακολουθεί το “Τόσο Κοντά”, το οποίο είχε ξεχωρίσει ήδη από το 2011, όταν το έπαιζε στα Live ο Παύλος (το πρωτοάκουσα στη Ρεματιά στο Χαλάνδρι έναν Ιούλιο).
Η "Ελλάδα" είναι ένα έπος που πρέπει να ακούσεις ενώ διαβάζεις ταυτόχρονα τα λόγια του Παύλου.
Ο δίσκος κλείνει με το “Όσο ο Αέρας”. Το θυμάμαι σε ένα soundcheck να το δοκιμάζουν τα παιδιά. Τότε είχε και το στιχάκι “Δεν ξέρω αν το θυμάσαι / μου είπες μη φοβάσαι / ταξίδι είναι η ζωή”.
Αν έχεις εκπαιδευμένο αυτί θα προσέξεις σε πολλά τραγούδια του δίσκου ένα καλοπαιγμένο θέρεμιν. Είναι η φίλη μου η Εύα Ντούρου.
Βαθμολογία: 4,2/5
Στον Διπλανό Ουρανό (2015)
Credits: Αντώνης Γλύκος
Ο δίσκος με εξώφυλλο την δεσποινίδα που καπνίζει λουλούδια από καιρό πεθαμένα.
Είμαστε στο 2015. Έχω κλείσει 4 χρόνια που δουλεύω πρωί βράδυ, αλλά πλέον αποφασίζω να σταματήσω μετά από μια πολυήμερη νοσηλεία σε νοσοκομείο, γεγονός που με βοήθησε να φιλοσοφήσω κάπως διαφορετικά τα πράγματα. Έχει επανέλθει κάπως η ισορροπία στη ζωή μου και το μέσα με το έξω μου είναι σε μια κάποια αρμονία.
Φυσικά, αποφασίζω αυτό που λέει ο Παύλος στο κομμάτι “Της Γαλάζιας Θάλασσας”: “Βάζει μια νάρκη ο κόπανος το πλοίο να φουντάρει”. Έρχεται μια πρόταση για δουλειά στο εξωτερικό. Πρώτα λέω ναι και μετά σκέφτομαι. Όπως πάντα δηλαδή. Στις αποσκευές μου είχα καλοκαιρινά ρούχα, ογκώδη άγνοια και τον “Διπλανό Ουρανό”. Μόνο το τελευταίο απεδείχθη χρήσιμο.
Ο δίσκος ξεκινάει με το “Ξέρω Τι Κάνει”, το οποίο εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό, όπως ο “Λαθρεπιβάτης” στον προηγούμενο δίσκο. Ένα signature τραγούδι του Παύλου για να νιώσεις οικεία, όταν θα μπεις μέσα. Εκείνη η μυρωδιά που σκάει στα μούτρα σου, όταν ανοίγεις την πόρτα στο σπίτι στο αγαπημένο σου μέρος.
Ο “Δειλιέν” είναι ένα μυθιστόρημα, ένα παραμύθι από τον μετρ του είδους. Ο Παύλος, στις συναυλίες πριν την κυκλοφορία του δίσκου, συνήθιζε να απαγγέλει από μικροφώνου τους στίχους. Και εδώ είχαμε κάποιες αλλαγές. Το “Kάποτε αγάπησα και εγώ πολύ βαθιά / Ένα κορίτσι που ακόμα το αγαπάω” έγινε “Κάποτε αγάπησα και εγώ πολύ παλιά / Ένα κορίτσι όσο ξέρω να αγαπάω”. Επίσης, για κάποιο λόγο κόπηκε το στιχάκι: “Είμαι ο Δειλιέν, είμαι δειλός, άραγε αυτό αλλάζει; Αν θες να πάψω, άναψε το φως, τραγουδάω, γιατί φοβάμαι το σκοτάδι." Λέξεις σε κάτασπρο χαρτί.
Η “Θάλασσα” που ακολουθεί – όπως και τα κομμάτια “Στον Διπλανό Ουρανό” & “Το Πιο Τρελό Σενάριο”, δε μου έκαναν ποτέ κάποιο ιδιαίτερο κλικ.
Ο "Έρωτας" είναι η Emily.
Και φτάνουμε στον χρόνο. Ο “Χρόνος”. Ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια του δίσκου. Δεν είναι μόνο οι εικόνες που σου δημιουργούν οι λέξεις του Παύλου. Δεν είναι μόνο η ιστορία που μοιάζει με κάποια που έχεις ζήσει κι εσύ. Υπάρχει πάντα ένα σημείο σε κάθε τραγούδι, ένα σημείο κλειδί, που δεν πρέπει να χάσεις. Δεν πρέπει να κλείνεις τα τραγούδια πριν το τέλος, γιατί ίσως κρύβουν ένα σημείο που είναι η ίδια η μουσική. Στο τραγούδι αυτό, το σημείο είναι εκείνη η γέφυρα με τα πλήκτρα του Ορέστη. Φαντάσου να είσαι σ΄ένα τρένο, σ΄ ένα σκοτεινό μαύρο τούνελ. Όταν τελειώνει αυτή η μουσική γέφυρα βγαίνεις σε ένα κατάφυτο ξέφωτο με νερά και πουλιά, ενώ στο βάθος αχνοφαίνεται η θάλασσα.
Έχω καιρό να σε δω
δεν ξέρω ακόμη στ’ αλήθεια αν γιατρεύτηκα
θέλω να ’ρθω να σε βρω
χθές το βράδυ ξανά σ’ ονειρεύτηκα
Δεν μπορώ να ορκιστώ
ότι έχω πια διορθωθεί κι ότι άλλαξα
θέλω απλά να σου πω
πάμε μια βόλτα μαζί ως τη θάλασσα
Ακολουθούν 2 underrated κομμάτια της δισκογραφίας του Παύλου. Η “’Ησυχη Βροχή” και το “Σιωπηλό Ποτάμι”. Δυο αγαπημένα διαμαντάκια που συνηθίζω να γρατζουνάω στην κιθάρα μου.
Το “Μέχρι τα Χαράματα” λεγόταν, αρχικά, “Αεροδρόμιο” και φαντάζει σαν μια ολόκληρη ιστορία 24 λέξεων, αγκαθάκι που μένει εκεί να θυμίζει την προσγείωση, τώρα που δεν κοιτάει κανείς.
Έχεις ξανάρθει εδώ.
Ο δίσκος κλείνει με ένα ποίημα του Παύλου. "Ένα Μικρό Πλεούμενο”. Όπως το “Χαζοπούλι”, οι “Απέραντοι Δρόμοι”, το “Περιμένω”, ένα ακόμα ποίημα για το τέλος.
Το πρόβλημα αυτού του δίσκου είναι κυρίως η παραγωγή του. Κάπως νωθρή θα έλεγα, σαν να κράτησε την μπάντα και τον Παύλο σ’ ένα Low tempo, σαν να μην ήρθε ποτέ εκείνο το ξέσπασμα. Εδώ, επίσης, διακρίνονται για πρώτη φορά σημάδια κούρασης, επανάληψης, ενδεχομένως, μιας κίνησης σε ένα comfort zone. Δίχως να είναι κακό να ξέρεις να κάνεις κάτι καλά και να συνεχίζεις να το κάνεις. Συνέχεια και συνέπεια.
Βαθμολογία: 4/5
Μια Πυρκαγιά Σε Ένα Σπιρτόκουτο (2016)
Credits: Στέφανος Ρόκος
Η πρώτη ακρόαση του δίσκου γίνεται πάνω σ’ ένα αεροπλάνο, σε μια πτήση 2 ωρών για την Αθήνα.
Το “Σπιρτόκουτο” αποτελείται από τραγούδια που γράφτηκαν την ίδια περίοδο με αυτά του “Διπλανού Ουρανού”. Και αν ο “Ουρανός” ήταν ένα εσωστρεφές, ομοιογενές αφήγημα, το “Σπιρτόκουτο” είναι η άλλη πλευρά του ίδιου δίσκου κάνοντάς σε να κουνάς τα ποδαράκια χορευτικά και δίνοντας έναν πιο αλέγκρο τόνο.
Τα “Λουλούδια”. Από τα καλύτερα intro songs του Παύλου. Έτσι ξεκινούσαν τα πάρτυ στον Σταυρό του Νότου εκείνη τη χρονιά.
Επόμενο αγαπημένο το κομμάτι το “Τέλος του Κόσμου”. Θυμάστε ένα ακυκλοφόρητο κομμάτι του Παύλου, τον “Έρημο Σταθμό”; Βαρύ και μελαγχολικό, μια ιστορία που διαδραματιζόταν σ’ έναν παλιό σταθμό τρένων. Φαντάζομαι τον Παύλο να προσπαθεί να το χωρέσει στο tracklist κάποιου δίσκου και κάποιον να του λέει: “Αφού κατά βάθος θες να πεις “θέλω να ‘ρθεις και να πάμε όπου πάει το επόμενο τρένο”, γιατί δε το γράφεις έτσι;”.
Έτρεξε μέχρι το σταθμό, έψαχνε σαν τρελός μέσα στο πλήθος να την βρει, κατέβηκε τα σκαλιά, την είδε και βγήκε το κομμάτι.
Ίσως έγινε έτσι.
Το ομότιτλο τραγούδι είναι ένα πολύ όμορφο τραγούδι, ενώ εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το “Μια Φορά”. Έχετε ακούσει ποτέ τον Παύλο να ακούγεται σαν να διασκευάζει Smiths;
To “Navigator” μου άρεσε τρομερά στις ζωντανές εμφανίσεις, που ο Παύλος συνήθιζε να κλείνει το κομμάτι με τους εξής στίχους:
“Μ’ αρέσει να κοιτάζω στα μάτια τους ανθρώπους, καθώς περνούν τους δρόμους, στα πεζοδρόμια.
Μα πιο πολύ μ’ αρέσει να τους κοιτώ πριν φύγουν, μες στους σταθμούς των τρένων, στ΄αεροδρόμια.”
Τα υπόλοιπα κομμάτια κινούνται σε μια μετριότητα. Οι B-Movies, 10 χρόνια μετά την πρώτη εκδοχή τους κλείνουν έναν κύκλο. Αυτός εδώ είναι ο τελευταίος δίσκος του Αλέκου Σπανίδη, ο τελευταίος για τον Τζίνγκο, ο τελευταίος με τον Ορέστη στα πλήκτρα, ο πρώτος και ο τελευταίος του Σάκη Αζά.
Βαθμολογία: 3/5
O κύκλος όντως έκλεισε και άνοιξε ένας καινούριος...
Ο Παύλος και ο Τόλης θα πλαισιωθούν από τους:
Δημήτρη Οικονόμου: τύμπανα
Αλέκο Βουλγαράκη: ηλ. κιθάρα
Χρήστo Λαϊνά: synths, ηλ. κιθάρα, vocals
Ο Δημήτρης έχει παίξει τα καλύτερα τύμπανα που έχω ακούσει σε μουσική του Παύλου, μετά το “Μια Ματιά Σαν Βροχή”. Η κιθάρα του Αλέκου δεν με τρελαίνει, βρίσκω το παίξιμό του κάπως άνευρο, ενώ ο Λαϊνάς – αν και καταπληκτικός μουσικός- νομίζω “φωνάζει” επισκιάζοντας με θόρυβο αχρείαστο κάποιες φορές το μουσικό ηχόχρωμα επί σκηνής.
Ας μην προτρέχουμε όμως. Αυτά είναι αρχικές σκέψεις.
Από το 2016 δεν έχουμε δισκογραφικά νέα του Παύλου και των B-Movies. Φυσικά και δεν κάθονται στ’ αυγά τους.
Αμέτρητες συναυλίες, χιλιόμετρα πάνω κάτω στη χώρα και μερικά σκόρπια singles που δείχνουν το δρόμο. “Αλλιώτικό Παιδάκι”, “Νέα Βαρβαρότητα”, “Δεσποινίς” δείχνουν ήδη μια στροφή στον ήχο.
Αντί Επιλόγου
Υπάρχουν αμέτρητες στιγμές, αποτυπωμένες σε βίντεο, που θα μπορούσα να μοιραστώ σε αυτό το άρθρο. Θα μου επιτρέψετε να ανεβάσω μόνο δύο αντιπροσωπευτικά.
Τον Ιούλιο του 2019 ο Παύλος θα έπαιζε στην Τεχνόπολη στο Γκάζι, στα πλαίσια του Urban Athens Festival. Είχα προσέξει ότι σε προηγούμενες συναυλίες, οι B-Movies έπαιζαν τα “Πουλιά”, από το ντεμπούτο των Σπαθιών.
Εκείνη την ημέρα ανεβάζω στον λογαριασμό μου στο Facebook το βίντεο από τη Live εκτέλεση των Πουλιών από τα Σπαθιά και γράφω:
"Πάνε χρόνια από τότε που πήρα την κασέτα της Ξεσσαλονίκης στα χέρια μου και κόλλησα με το track 6. Τα “Πουλιά”.
Πάνε χρόνια από την τελευταία φορά που το άκουσα σε ζωντανή εμφάνιση είτε των Σπαθιών είτε του Παύλου (Ρόδον, 18/1/2002).
Στα live τότε, πριν ξεκινήσει το τραγούδι, ο Παύλος έπιανε το μικρόφωνο και ψέλλιζε ”Ρουμπίνια, διαμάντια, διαμάντια, διαμάντιααα”.
Μετά έμπαινε ο Γκουνταρούλης.
Αυτά που κάνει ο Βασίλης σε αυτή τη live εκτέλεση είναι αδιανόητα.
Έχει χρόνια τώρα που ο Π. έχει σταματήσει να λέει το όνομα της μπαλαρίνας.
Αυτή εδώ η εκτέλεση είναι από την εμφάνιση των Σπαθιών στον Μύλο στις 23/1//2001.
Δυο κιθάρες (Παυλίδης – Παντέλης), η φωνη του Παύλου απελευθερωμένη από το κιθαριστικό βάρος, δύο σε τύπανα και κρουστά (Μήτσης – Κυριακόπουλος) και ένας Γκουνταρούλης σε top φόρμα.
Στο 3.40: για πάντα.
* Στη συναυλία των dEUS για τα 20 χρόνια του Ideal Crash, ο Π. ήταν στον εξώστη του Fuzz. Το 2020 συμπληρώνονται 20 χρόνια από την κυκλοφορία του “Ένας Κύκλος Στον Αέρα”.
Δεν μαζεύεις τα παιδιά να ανεβείτε στο stage?
Αυτοί που σας θυμούνται, περιμένουνε ακόμα
Τα “Πουλιά” είναι ξανά – μετά από καιρό- στο setlist του Πολ.
Απόψε, Urban Athens Festival"
Ένα μήνυμα στο κινητό μου λίγη ώρα μετά με ενημερώνει ότι εκείνο το βράδυ στην Τεχνόπολη θα έπαιζαν τα Πουλιά.
Εκείνο το βράδυ ο Παύλος ξεκίνησε το κομμάτι ως εξής: “Αφιερωμένο στον Γιώργο”. Ευχαριστώ ξανά κι από δω, Παύλε.
Σας είχα αναφέρει προηγουμένως πως αγαπώ ένα άλλο “Καλοκαίρι” του Παύλου. Αυτό εδώ το κομμάτι, που δεν έχει βρει ακόμα το δρόμο του, θα είναι πάντα ένα από τα αγαπημένα μου. Και ας μη σου αρέσουν οι στίχοι, Παύλε! (πάνε χρόνια που το έπαιξες ένα βράδυ στον Σταυρό του Νότου και σου φώναξε ένας τρελός “παίξ’το στα λάιβ, βάλ’ το στον δίσκο”)
