Διαμαντής Διαμαντίδης
Διαμαντής: «Με τους κατάλληλους ανθρώπους πραγματικά μπορείς να γίνεις καλύτερος και να αλλάξεις»
Μέχρι πρότινος, γνωρίζαμε τον Διαμαντή Διαμαντίδη κυρίως ως ηγέτη και βασικό συνθέτη της πολυμελούς ορχήστρας Μητέρα Φάλαινα Τυφλή. Τώρα, δέκα χρόνια μετά τον δεύτερο δίσκο του συγκροτήματος, μάς συστήνεται εκ νέου, με το μικρό του όνομα, και με το πρώτο προσωπικό του άλμπουμ: το "44" κυκλοφόρησε μόλις πριν λίγες μέρες, στη μορφή ενός ιδιαίτερα καλαίσθητου εικονογραφημένου βιβλίου (comics), με CD, από τις εκδόσεις Νήσος.
Καθώς ετοιμάζεται για την πρώτη ζωντανή παρουσίαση του νέου του υλικού, που θα γίνει το Σάββατο 15 Μαρτίου 2025, στις 21:00, στη Λαμπηδόνα (Κοινωνικό Πολιτιστικό Κέντρο Βύρωνα, Πάρκο Αγίας Τριάδας), ο Διαμαντής Διαμαντίδης μιλά στο Υπόγειο, ξετυλίγοντας τις ιστορίες πίσω από τα νέα του τραγούδια, αλλά και κάνοντας μια αναδρομή στη μέχρι τώρα πορεία του.
Το Υπόγειο: Νέος δίσκος, 10 χρόνια -και κάτι- από την τελευταία σου δουλειά με τη Μητέρα Φάλαινα Τυφλή...
Ακριβώς. Το δεύτερο άλμπουμ της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής κυκλοφόρησε το 2014. Σ’ αυτό το διάστημα μεσολάβησαν πολλά: γάμος, οικογένεια, κορωνοϊός, αλλαγή καριέρας -έγινα βιβλιοπώλης... Αλλά και τα άλλα μέλη του συγκροτήματος, που όπως ξέρεις είναι πολυμελές (12-15 άτομα, αναλόγως την περίσταση), όλοι έχουν προχωρήσει με τις ζωές τους.
Το Υπόγειο: Πέρα από όλες αυτές τις αλλαγές που συνέβησαν στη ζωή σου, φαντάζομαι ότι η απουσία σου αυτή έχει να κάνει και με το ότι η μουσική είναι ένα «ακριβό χόμπι» -όπως είχες πει σε μία συνέντευξη στον Γιώργο Μπαλιώτη, το 2016.
Εννοείται ότι είναι ακριβό χόμπι. Ειδικά αν σκεφτείς ότι όλα τα χρόνια της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής όλες οι κινήσεις που κάναμε ήταν αυτοχρηματοδοτούμενες, καταλαβαίνεις ότι και τότε τα πράγματα πηγαίνανε πάρα πολύ αργά. Μπορώ να σου πω ότι τώρα πήγαν ακόμα πιο αργά, βέβαια, για πολλούς λόγους. Ίσως επειδή είναι και προσωπικός δίσκος, ο πρώτος προσωπικός, ήταν η πρώτη φορά που μπήκα στη διαδικασία να κάνω και ένα ζύγισμα των εξόδων, και να ψάξω να βρω έναν τρόπο. Και είναι πολύ ευτυχές το γεγονός ότι το κυκλοφορούν οι εκδόσεις Νήσος, που είναι ένας εκδοτικός οίκος με πολύ σημαντικά και όμορφα βιβλία γενικά, σε όλα τα επίπεδα -από δοκίμια, φιλοσοφία, λογοτεχνία κλπ.- και που ήταν και οι πρώτοι στους οποίους πρότεινα τη δουλειά μου.
Το Υπόγειο: Ο τίτλος είναι 44. Είναι η ηλικία σου...
Ήταν η ηλικία μου τη στιγμή που μπήκαμε στο στούντιο. Σύντομα κλείνω τα 47. Περάσανε δηλαδή σχεδόν τρία χρόνια, από το ξεκίνημα μέχρι να φτάσει στον κόσμο το τελικό αποτέλεσμα.
Το Υπόγειο: Οπότε ο δίσκος αυτός είναι, σαν να λέμε, μια δήλωση για το πού βρίσκεσαι εσύ τώρα.
Αυτό ακριβώς: να κάνω καταγραφή του πού βρισκόμαστε. Θα το δεις και στα liner notes του άλμπουμ, όταν το διαβάσεις με το καλό, όπου λέει πού βρισκόμαστε και τι κάνουμε αυτόν τον καιρό. Ακόμα και η επιλογή των τραγουδιών που έχω βάλει, είναι από πολύ παλιά -υπάρχουν κάποια κομμάτια που παίζαμε και με τη Φάλαινα- μέχρι και πολύ πρόσφατα. 44, λοιπόν, και εκτός των άλλων είχα σκεφτεί να γίνει κι ένα βινύλιο, οπότε σε αυτή την περίπτωση ο τίτλος θα αποτύπωνε και το γεγονός ότι θα υπήρχαν τέσσερα τραγούδια στη μία πλευρά, και τέσσερα στην άλλη. Ίσως γίνει στο μέλλον… Για την ώρα, παλιό, καλό CD!
Το Υπόγειο: Να πούμε λίγα λόγια για το κάθε τραγούδι; Πρώτο είναι το “Ονειρεύτηκα”. Είχες κάνει και ένα βίντεο για αυτό, πριν δύο χρόνια περίπου.
Ναι, το είχαμε κάνει στην ταράτσα της πολυκατοικίας που κατοικούμε, εκεί στο Παγκράτι, με έναν καλό φίλο, τον José Luis Ugarte, ο οποίος είναι απ’ το Περού. Ο José είναι video creator, είναι σκηνοθέτης, και το κάναμε μ’ ένα κινητό, στην αισθητική που είχα φανταστεί ότι θα ‘ταν ωραίο να το κάνουμε. Το πρώτο μισό του τραγουδιού άρχισε να γράφεται μέσα στον κορωνοϊό, και το τελείωσα πριν περίπου δύο χρόνια.
Το Υπόγειο: Μιας και ανέφερες την αισθητική, βλέπω ότι και η έκδοση, και το βίντεο, είναι σε ασπρόμαυρο...
Ναι, ασπρόμαυρο, νοσταλγικό, βίντατζ. Και ο λόγος είναι και οι αναφορές του άλμπουμ. Δηλαδή, αν θυμάσαι, και στη δεκαετία του ’90 και στα ‘00s υπήρχαν κάποια από τα γκρουπ και τους τραγουδοποιούς που μου αρέσουν -οι Pearl Jam, ο Tom Petty, ο Daniel Lanois- που χρησιμοποιούσαν τότε συχνά το ασπρόμαυρο, αν και δεν χρειαζόταν.
Το Υπόγειο: Έπειτα έκανες κι ένα ακόμα τέτοιο βίντεο...
Ναι, έκανα το “45”, τη διασκευή στους Bleachers. Είχε ήδη περάσει ένας χρόνος από το ξεκίνημα των ηχογραφήσεων, και άκουγα το Take The Sadness Out Of Saturday Night, τον προτελευταίο δίσκο των Bleachers, αγαπημένο γκρουπ, που μου ‘χει δώσει και κατεύθυνση, για το πού θα ήθελα να με πάνε τα επόμενά μου βήματα. Αν και ο Jack Antonoff μάλλον αναφέρεται στο σαρανταπεντάρι, το δισκάκι, εγώ σκέφτηκα να κάνω ένα τραγούδι για την ηλικία των 45 -ως σινγκλ, ή ως bonus track, αν θες. Ήρθε και η Τζωρτζίνα Κοκκινάκη στο στούντιο, μέλος της Φάλαινας. Είχαμε πολύ καιρό ν’ ανταμώσουμε μουσικά, οπότε της πρότεινα να έρθει να το τραγουδήσουμε μαζί. Της άρεσε πάρα πολύ, και νομίζω πως καταγράφηκε στο βίντεο αυτό.
Το Υπόγειο: Ας επιστρέψουμε όμως στο άλμπουμ. Και στο δεύτερο τραγούδι, που είναι το “Ό,τι Κάνω”.
Αυτό το τραγούδι πρέπει να γράφτηκε την περίοδο της Ταράτσας Του Φοίβου. Τα τελευταία χρόνια, πριν τον κορωνοϊό, και λίγο μετά, έχω ακούσει πάρα πολλή πολυφωνική αμερικάνικη μουσική: Crosby, Stills & Nash, Tom Petty, Peter, Paul And Mary -που τους άκουγε πολύ κι ο πατέρας μου, και ήταν η εισαγωγή μου στον Dylan-, Daniel Lanois -που έχει πολύ την πολυφωνία στα πρόσφατά του project... Αυτό πατάει πάρα πολύ σε όλα αυτά, αλλά και στους Αδερφούς Κατσιμίχα. Τα Ζεστά Ποτά και το Όταν Σου Λέω Πορτοκάλι Να Βγαίνεις -το πώς στήνουν τα φωνητικά τους, και η τραγουδοποιία τους- είναι μεγάλη αναφορά γι’ αυτό που κάνω τώρα.
Το Υπόγειο: Το τρίτο κομμάτι λέγεται “Το Μόνο Που Μετρά”.
Αυτό είναι ένα τραγούδι από την εποχή που γράφαμε τα Ναυάγια Στη Στεριά με τη Φάλαινα, προς το τέλος της διαδικασίας, και είναι ένα tribute στον George Harrison. Σκεφτόμουν τους Traveling Wilburys, το “I Got My Mind Set On You”, δηλαδή την όψιμη περίοδό του. Που κι αυτή ήταν επηρεασμένη από εκείνους με τους οποίους συνεργαζόταν: τον Dylan, τον Petty… Και το ξαναφτιάξαμε με τον Αλέξανδρο Δανδουλάκη -που ανέλαβε την ενορχήστρωση του δίσκου και το συμμάζεμα του υλικού- με διαφορετικό τρόπο σε σχέση με την εκδοχή της Φάλαινας που υπάρχει στο διαδίκτυο. Έχει μέσα κι ένα σημείο με πρόζα, που στην πρώτη ηχογράφηση το λένε διάφοροι φίλοι, αλλά μαζί και η μητέρα μου... Οπότε τώρα το σπίκαρα εγώ, για να την τιμήσω.
Το Υπόγειο: Ακολουθεί το “Ρο”...
Αυτό είναι ένα πάρα πολύ παλιό τραγούδι, που γράφτηκε για άσχετο λόγο, αλλά ήρθε και κούμπωσε με το όνομα της γυναίκας μου, κι επειδή της άρεσε πολύ. Είναι φολκ, και ήθελα να το κάνω πάρα πολύ απλό, λιτό. Δεν έχει καθόλου εξάρσεις, προσπαθήσαμε να το κάνουμε όσο πιο ήπιο γινόταν, να μην έχει πολλές δυναμικές αποκλίσεις. Εδώ βασική αναφορά είναι μία από τις αγαπημένες μου καλλιτέχνιδες της alt country, η Gillian Welch, που την αγαπώ πάρα πολύ. Και ο δίσκος Childhood Home, του Ben Harper, που έκανε με τη μητέρα του, η οποία είναι μια παλιά τραγουδίστρια και δημιουργός της country.
Το Υπόγειο: Υπάρχει κάτι που σου αρέσει στο Ρο, στον συγκεκριμένο φθόγγο; «Σαν ρο γλυκό», λες κάπου...
Επειδή και το όνομα της γυναίκας μου έχει να κάνει με την έννοια της ροής και του μπροστά, κι επειδή είναι έτσι και σαν άνθρωπος, με έχει βοηθήσει πάρα πολύ, γιατί, λόγω χαρακτήρα, έχω μεγάλο πρόβλημα με την αλλαγή, ενώ εκείνη τη λατρεύει. Και αυτό είναι για μένα ό,τι πιο όμορφο μου έχει συμβεί στη ζωή μου, με βγάζει από την comfort zone και αυτό το χρειάζομαι. Θα μπορούσαμε να πούμε και όλα αυτά τα κλισέ, τα «ρο του έρωτα», «ταρό του έρωτα»... Ο στίχος λέει «Σαν ρο γλυκό», δηλαδή φαντάζομαι ότι είναι ένα γλυκό που το λένε ρο, και το δοκιμάζεις...
Το Υπόγειο: Μετά ακολουθεί...
... η “Ρίτα Χέιγουορθ”. Αυτό είναι το πιο καινούριο κομμάτι. Υπήρχε ένα πολύ ενδιαφέρον, κατά τη γνώμη μου, ριφ, το οποίο μού θύμιζε τα τραγούδια του Tom Petty. Συγκεκριμένα μου θυμίζει πράγματα απ’ το Highway Companion, και κυρίως το “Square One”, ένα πολύ απλό τραγούδι, το οποίο θυμάμαι είχα βάλει στη Φάλαινα για να το παίξουμε, αλλά δεν άρεσε σε κανέναν. Εκεί ήταν η έμπνευση του ηχοχρώματος -ή και στο “Wildflowers”, άλλο ένα πολύ απλό, ακουστικό κομμάτι. Και το δούλευα, το ξαναδούλευα, το άλλαζα, αλλά δεν μου έβγαινε: έβαζα πολλά λόγια, άρχισα να ξανακάνω αυτά που ‘κανα με τη Φάλαινα, που ήθελα να βάλω πεντακόσιους στίχους μέσα. Και μετά θυμήθηκα ότι το πιο πρόσφατο project μετά τη Φάλαινα ήταν οι Radio Nowhere, το συγκρότημα tribute στον Bruce Springsteen. Το οποίο ήταν τεράστιο σχολείο. Ε, και νομίζω ότι εκεί πατήσαμε στα απλά, αλλά ουσιώδη και περιεκτικά μονοπάτια του “Born In The U.S.A.”, του “Homebound Train” ή του “I’m Goin’ Down”, δηλαδή σε πολύ απλά πράγματα. Και είναι και μια αναφορά στο Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέηγουορθ, στο Shawshank Redemption. Το νόημα συνεχίζει εκείνο του “Ρο”: με τους κατάλληλους ανθρώπους πραγματικά μπορείς να γίνεις καλύτερος και να αλλάξεις, ακόμα κι αν φοβάσαι να φύγεις από τη βολή σου. Νομίζω ότι έχει βγει πολύ ωραίο.
Το Υπόγειο: Είναι απ’ τα κομμάτια που ξεχώρισα. Ίσως είναι και το πιο αγαπημένο μου.
Κι εγώ το αγαπώ πάρα πολύ, γιατί νομίζω ότι ήταν κι ένα κλικ πάνω, ένα βήμα παραπέρα, σαν τραγουδοποιία, για μένα.
Το Υπόγειο: Το επόμενο είναι το “Χόρεψε”.
Αυτό το έγραψα για την κόρη μου. Ξεκίνησε να γράφεται με το που γεννήθηκε, και τελείωσε όταν άρχισα να μπαίνω στη διαδικασία να κάνω τον δίσκο, μέσα στον lockdown ουσιαστικά -το δεύτερο κουπλέ λέει «τι κι αν ζούμε σε μικρές φυλακές, και οι μέρες μας δεν είναι όπως χθες». Ενώ το πρώτο μισό ήταν όταν είχε γεννηθεί, που την έβλεπα να μεγαλώνει, στα πρώτα βήματα, νέος μπαμπάς, όλο αυτό το πράγμα. Και η αναφορά ως προς τη μουσική είναι τα baptist gospel, είναι το “Amazing Grace”, είναι η Aretha Franklin, που επιστρέφει στην εκκλησία όπου τραγούδαγε μικρό κορίτσι. Μου άρεσε πολύ η διαδικασία, εδώ τραγούδησε όλη η μπάντα και η γυναίκα μου, ήταν πολύ ωραία. Σημαντική κι εδώ η παρουσία της Ιωάννας Μιχαηλίδου φυσικά, σπουδαία τραγουδίστρια, φίλη από παλιά, που έπαιζε με τον Λάμπρο Παπαλέξη στη Σαύρα Των Βασιλικών Δρόμων και στους Γνωστούς Άγνωστους. Έχει αναλάβει τα φωνητικά σε όλο το άλμπουμ.
Το Υπόγειο: Αλήθεια, το να γίνεις πατέρας ήταν μία στιγμή αποκαλυπτική για σένα; Υπάρχουν άνθρωποι που το βιώνουν ως κάτι απίστευτο, και άλλοι που δεν το συνειδητοποιούν αμέσως...
Για μένα είναι και τα δύο ταυτόχρονα. Κάποια πράγματα τα βίωσα πάρα πολύ έντονα, ειδικά με με τον ερχομό της κόρης μου, γιατί δεν υπήρχε ο κορωνοϊός, δεν υπήρχαν απαγορεύσεις, οπότε ήμουνα δίπλα στη γυναίκα μου. Και ναι, ήταν πολύ αποκαλυπτικό, και σίγουρα μού άλλαξε πολλά πράματα στον τρόπο που βλέπω τη ζωή. Αλλά από την άλλη, δεν κατάλαβα και πότε έγινε, πώς έγινε. Το βίωσα και λίγο σαν παρατηρητής. Η γονεϊκότητα σε γειώνει με την πραγματικότητα. Και είναι και μεγάλη έμπνευση, έτσι; Άκουσα πάρα πολλά παιδικά τραγούδια, και αυτό με επηρέασε. Ελπίζω τα παιδιά μας να αγαπήσουν τη μουσική όσο οι γονείς τους. Αλλά κι αν δεν την αγαπήσουν, δεν πειράζει, ό,τι θέλουν ας κάνουν. Κυρίως θα μου άρεσε να την έχουν στη ζωή τους, να βρίσκουν σε αυτή κίνητρο, έμπνευση, μα και καταφύγιο.
Το Υπόγειο: Επόμενο είναι το “Κάτω Απ’ Το Χαλί”. Το οποίο ακούστηκε για πρώτη φορά στην Ταράτσα Του Φοίβου, στο διαγωνιστικό μέρος.
Ναι, ήτανε στην πρώτη Ταράτσα Του Φοίβου, το 2017. Το είχα στείλει μαζί με κάποια άλλα τραγούδια, και ο Φοίβος το ξεχώρισε. Ήταν πολύ ωραία εμπειρία αυτή, ήταν εκεί κι ο Σπύρος ο Γραμμένος, ήτανε και οι μουσικοί που τους ήξερα καλά -Το Πράγμα, ο Ντούβας, όλοι αυτοί-, οπότε δεν ένιωθα ότι έκανα κάτι πρωτόγνωρο. Επίσης, μου άρεσε που το σκηνικό ήταν πάρα πολύ ενδιαφέρον. Το είχαμε παίξει με τον Σωτήρη Πέπελα, που παίζει τρομπέτα στη Φάλαινα, και με την πιο πρόσφατη προσθήκη στη Φάλαινα, τη Θεοδοσία Σαββάκη, που είναι μία σπουδαία ηθοποιός και τραγουδίστρια. Είναι από τα τραγούδια Ψ, που λέει κι ο Γραμμένος, τα ψυχαναλυτικά. Βασίζεται σε μια φράση που έλεγε συχνά ο Άκης ο Πασχαλάκης, ο ηχολήπτης στα Ναυάγια Στη Στεριά της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής. Έλεγε, λοιπόν, ότι δεν πρέπει να κρύβεις πράγματα κάτω απ’ το χαλί, γιατί θα φουσκώσει και μετά δεν θα μπορείς να περάσεις!
Το Υπόγειο: Εσύ ήσουνα έτσι;
Σίγουρα, σε πολύ μεγάλο βαθμό. Η ιδέα είναι περισσότερο να μη βάζουμε πράγματα κάτω απ’ το χαλί σε σχέση με τον εαυτό μας. Δεν εννοώ, δηλαδή, να τα βγάζουμε όλα στη φόρα, αλλά να είμαστε λίγο πιο αληθινοί ως προς αυτό που θέλουμε. Νομίζω ότι, ως τραγούδι, μουσικά είναι μια ωδή στα Μπαράκια του Βαγγέλη Γερμανού, που επίσης είναι τεράστια επιρροή για ‘μένα. Κοίτα να δεις, εγώ παίζω μουσική γιατί την αγαπάω, όχι επειδή θέλω να κάνω πρωτοπορία -ούτε καν. Μ’ αρέσουν οι φόρμες αυτές: η αμερικάνικη τραγουδοποιία, ο Γερμανός, ο Σαββόπουλος, οι Κατσιμιχαίοι, ο Λουκιανός, όλα αυτά με τα οποία μεγαλώσαμε δηλαδή. Και τα ‘90s πάρα πολύ, τα ελληνικά ‘90s, το ροκ, όλα αυτά είναι πολύ μεγάλες επιρροές μου. Και νομίζω ότι αυτό ακούγεται στα τραγούδια μου.
Το Υπόγειο: Σαφώς. Και φτάνουμε στο κλείσιμο...
... με το “Όλο Και Πιο Λίγα”, ένα κομμάτι το οποίο γράφτηκε λίγο πριν το 2009, όταν είχα αρχίσει να κάνω κάποια σόλο live, ενώ υπήρχε ήδη η Φάλαινα, κυρίως επειδή υπήρχε το Café Αλάβαστρον της οδού Δαμάρεως στο Παγκράτι, τη γειτονιά μου, κι επειδή ήμουν σχεδόν καθημερινός θαμώνας και είχα προτείνει και πράγματα στον Δημήτρη τον Κυριακάκη που το είχε. Είχα παίξει τότε με μουσικούς που ήθελα, με τον Κωστή Ζουλιάτη απ’ τους Night On Earth, και τον Άρη Ζέρβα, τον βιολοντσελίστα. Είχαμε παίξει τραγούδια της Φάλαινας αλλά και διασκευές, από Mark Lanegan και Paul Weller, μέχρι Δήμο Μούτση και κάποια outsiders του Κώστα Τουρνά. Άλλη μεγάλη έμπνευση αυτή, ειδικά κάποιοι δίσκοι του από τα late’70s και τα early ‘80s. Πάντως, η ιδέα για το “Όλο Και Πιο Λίγα” είναι πολύ κοντά στο “Κάτω Απ’ Το Χαλί”. Ουσιαστικά μιλάει για την αφαίρεση, στο τέλος λέει «όλο και πιο λίγα πλέον κουβαλάω, από ‘κει που ‘χα σακίδιο σαν βουνό». Η εικόνα έρχεται απευθείας από τις πρώτες μέρες του ελεύθερου κάμπινγκ, τότε που κουβαλάγαμε τα πάντα, και δεν χρησιμοποιούσαμε τελικά τίποτα, φοράγαμε μόνο ένα πράγμα. Αυτό ήταν ένα τραγούδι-outsider, δεν ήξερα πώς να το κάνω, και είναι το μοναδικό στον δίσκο όπου μόνο τραγουδάω, δεν παίζω κιθάρα. Κι αυτό γιατί το είχα φανταστεί κάπως σαν τον Matt Damon που τραγουδάει το “My Funny Valentine” στον Υπέροχο Κύριο Ρίπλεϊ -ναι καλά, ονειρέψου Διαμαντή! Ήθελα δηλαδή να το παίξω crooner! Να πω εδώ ότι οι τίτλοι των τραγουδιών, με τη σειρά που έχουν μπει στο άλμπουμ, σχηματίζουν μια πρόταση: «Ονειρεύτηκα ότι κάνω το μόνο που μετρά, Ρο. Ρίτα Χέηγουορθ, χόρεψε. Κάτω απ’ το χαλί όλο και πιο λίγα». Προσπάθησα, δηλαδή, να υπάρχει μια έννοια «μικροδιήγησης» ή, αν θες, περίληψης του κεντρικού νοήματος του άλμπουμ σε μια αράδα.
Το Υπόγειο: Ποια ήταν η στιγμή που συνειδητοποίησες ότι ήθελες αυτά τα τραγούδια να τα κάνεις δίσκο; Και πώς επέλεξες τους συνεργάτες σου;
Αρχικά δεν ήξερα αν έπρεπε να πάω να βρω έναν παραγωγό. Γιατί και η έννοια του παραγωγού είναι πολύ παρεξηγημένη, και φλου. Γιατί τελικά κι εμείς παραγωγοί είμαστε... Έχω περίπου άποψη για το πώς γίνονται όλα, και ποια σειρά παίρνουν για να γίνουν, και σε τεχνικό επίπεδο, και με τα εξώφυλλα, επειδή με τη Φάλαινα έμαθα πάρα πολλά πράγματα. Αλλά επειδή με τον Αλέξη τον Δανδουλάκη υπήρχε μια αμοιβαία συμπάθεια και εμπιστοσύνη- τον παρακολουθώ από πάρα πολύ παλιά, από τότε περίπου που ανέβηκε στην Αθήνα απ’ το Ηράκλειο, κι άλλωστε ήταν ο πιο πρόσφατος δάσκαλος που είχα στην κιθάρα- του πρότεινα να αναλάβει. Εκείνος μου ζήτησε να του πω κάποιους καλλιτέχνες, κάποια άλμπουμ που μου αρέσουν, και κάπου εκεί, τέλη ’21 με αρχές ’22, πήρα την απόφαση ότι πρέπει να το βρούμε. Ο Αλέξανδρος είχε κάνει κάποιους δίσκους με τη συγκεκριμένη ομάδα μουσικών που παίζουν στον δίσκο, οπότε είχανε και μια τριβή και μια άμεση συνεννόηση. Είναι o Χρήστος Βίγκος, τύμπανα και φωνητικά, ο Μιχάλης Βρέττας, βιολί και φωνητικά, ο Αλέξανδρος Δανδουλάκης, ακουστική και ηλεκτρική κιθάρα, και φωνητικά, ο Αντώνης Μαράτος, μπάσο, και ο Κώστας Στεργίου, πιάνο, πλήκτρα και φωνητικά.
Το Υπόγειο: Τι κατευθύνσεις τούς έδωσες;
Είχαμε κουβεντιάσει πολύ με τον Αλέξανδρο για αυτό που ήθελα να κάνω: ότι ήθελα να είναι όπως θα παίζεται live, να μην είναι πολύ επεξεργασμένο σε επίπεδο παραγωγής. Για μένα οι φωνές ήταν και είναι το σημαντικότερο στοιχείο, και ήθελα να τραγουδήσουμε όλοι μαζί. Και ήρθε και η Ιωάννα Μιχαηλίδου, που είναι πολύ αγαπημένη, έχουμε τραγουδήσει πάρα πολύ μαζί, και μας βοήθησε με τις φωνές, κι έκανε φωνητικά. Το ηχογραφήσαμε στο στούντιο Συν1, με τον Γιάννη Ταβουλάρη ως ηχολήπτη. Το mastering ανέλαβε ο Γιάννης Χριστοδουλάτος, στο Sweet Spot, όπου είχαμε κάνει και τον πρώτο δίσκο της Φάλαινας.
Το Υπόγειο: Τα τραγούδια αυτά, λοιπόν, αποφάσισες να κυκλοφορήσουν μαζί με ένα βιβλίο-κόμικ...
Ναι, με ενδιέφερε να βγουν σε μία τέτοια μορφή, εφόσον είμαι και στον χώρο του βιβλίου. Θυμήθηκα και τον δίσκο Ο Γύρος Της Μέρας Σε Ογδόντα Κόσμους, που είχαν βγάλει τα Διάφανα Κρίνα στις εκδόσεις Ίνδικτος, αλλά και τη φίλη μου τη Δέσπω Βαρουδάκη, που είχε βγάλει τα Σπιτικά Γλυκά στις εκδόσεις Μελάνι, και συνειδητοποίησα ότι υπήρχε κι αυτή η επιλογή. Οπότε, τι καλύτερο; Και φαντάστηκα ότι θα μπορούσα να το παρουσιάζω και σε βιβλιοπωλεία, να κάνω μία «βιβλιοτουρνέ», με ένα μικρό σχήμα, ή ακόμα και μόνος, με μια κιθάρα. Σκεφτόμουνα, επίσης, ότι θα ‘θελα να είναι κάτι εικονογραφημένο, για να παραπέμπει λίγο και στη Φάλαινα, που είχαμε εικονογραφήσεις στα artwork των δίσκων. Συνάδελφοί μου μέσα από την κοινότητα του βιβλίου μού πρότειναν την Αγγελική Σαλαμαλίκη, η οποία είναι πάρα πολύ εμπνευσμένη και ταλαντούχα δημιουργός. Της έστειλα τα τραγούδια, τα άκουσε...
Το Υπόγειο: Οπότε η εικονογράφηση ακολουθεί το νόημα των στίχων;
Ναι. Της ζήτησα να το κάνει όπως το φανταζόταν, και νομίζω πως δεν τη δυσκόλεψε ιδιαίτερα στο να ξεδιπλωθούν οι εικονογραφήσεις της, γιατί η Αγγελική δουλεύει και για ταινίες, κάνει storyboards, οπότε της ήταν εύκολο να κάνει την οπτικοποίηση. Έβαλε την αισθητική της, δουλέψαμε και μαζί. Δεν κάναμε πολλές αλλαγές -ίσως τη ζόρισα σε κάποια πράγματα, αλλά όχι σε πολλά, πιστεύω. Οπότε αυτό το κομμάτι έγινε σχετικά γρήγορα. Μετά έπρεπε να βρω πώς θα γίνει η έκδοση. Χτύπησα κάποιες πόρτες, και το πρότεινα στην Πόλα Καπόλα και στις Εκδόσεις Νήσος. Της άρεσε πολύ η ιδέα, και το προχωρήσαμε.
Το Υπόγειο: Το Σάββατο 15 Μαρτίου θα γίνει η πρώτη ζωντανή παρουσίαση, σωστά;
Ναι, και θα είμαστε με τη μπάντα που παίζει στον δίσκο -ελπίζω όχι για τελευταία φορά. Θα είναι στο Κοινωνικό Πολιτιστικό Κέντρο Βύρωνα, στη Λαμπηδόνα, που είναι ένας χώρος που αγαπώ και πονάω πολύ. Σκεφτόμουν και τους χώρους τους πιο εμπορευματικούς, τα μαγαζιά, που δεν έχουν μείνει και τόσα πολλά στην πόλη πια, δεν υπάρχει και το Αλάβαστρον ή το Μικρό Μουσικό Θέατρο (!), κι έτσι, επειδή δεν ήθελα να υπάρχει πίεση από καμία πλευρά διάλεξα τη Λαμπηδόνα. Οπότε πήγα στη συνέλευση, το παρουσίασα, και μου έδωσαν το ΟΚ. Ό,τι γίνεται στο Κοινωνικό Πολιτιστικό Κέντρο είναι πολύ ποιοτικό, από τεχνικής και αισθητικής άποψης, και φυσικά με ένα κοινωνικό και πολιτικό πρόσημο, κοντά στα κινήματα, τους αγώνες και τη γειτονιά, οπότε δεν είχα κανέναν λόγο να μην το κάνω εκεί.
Το Υπόγειο: Πιάνομαι από έναν στίχο του πρώτου τραγουδιού τώρα, όπου λες «ονειρεύτηκα μια φάλαινα», που είναι αναφορά στο παλιό σου συγκρότημα. Παραμένει, λοιπόν, η Μητέρα Φάλαινα Τυφλή ένα ανοιχτό ενδεχόμενο;
Πάντα. Και δημιουργήθηκε ως τέτοιο κιόλας. Εμένα πάντοτε μου άρεσε η παρέα και οι σχέσεις με τους ανθρώπους που έχουν διάρκεια και κώδικες που χτίζονται μέσα στον χρόνο. Και νομίζω ότι ένιωθα και ασφαλής μέσα σ’ αυτό, ακόμα και με τις συγκρούσεις και με όλα αυτά. Καθώς περνάει ο καιρός, ξέρεις, όλα έρχονται στη θέση τους. Θυμάμαι τις καταστάσεις που έχουμε ζήσει με τα παιδιά αυτά... Σκέψου ότι του χρόνου κλείνουμε 20 χρόνια από την πρώτη συναυλία στο Μικρό Μουσικό Θέατρο.
Το Υπόγειο: Το 2006.
Ναι, ήταν 1η Δεκεμβρίου του 2006. Λίγους μήνες πριν είχα κάνει το τελευταίο μου live με το Ρελαντί, το γκρουπ που έπαιζα πριν -δεν είναι τυχαίο ότι η “Ρομίλντα”, ένα τραγούδι που έπαιζα με το Ρελαντί, μπήκε στον πρώτο δίσκο της Φάλαινας. Ανοιχτό ενδεχόμενο, λοιπόν -εννοείται. Υπάρχουν τραγούδια που έχω γράψει, που προορίζονται για τη Φάλαινα. Έχουμε επαφή με τα περισσότερα απ’ τα παιδιά, κι έχουμε πει κάποια στιγμή να επιχειρήσουμε κάτι ακόμα. Μάλλον κάποια συναυλία, δεν ξέρω αν θα καταφέρουμε να ηχογραφήσουμε άλλο υλικό. Ή μπορεί να το κάνουμε σιγά σιγά, τραγούδι το τραγούδι. Άλλωστε, αυτό που κάναμε με τη Τζωρτζίνα ήταν μια ματιά προς τα εκεί. Γιατί, με το που βρισκόμαστε με αυτά τα παιδιά πάντα υπάρχει ο κώδικας, δεν χρειάζεται να πούμε πολλά, γίνεται αυτόματα.
Το Υπόγειο: Με τους Radio Nowhere τι γίνεται;
Δεν είναι ότι έχουν σταματήσει να υπάρχουν, απλά ο Αλέξανδρος Δανδουλάκης, που εμπλέκεται και σ’ αυτό, καθώς και οι υπόλοιποι μουσικοί, παίζουν πάρα πολλά live και ασχολούνται με πολλά πράγματα, δύσκολα βρίσκουν χρόνο. Θα το ξανακάνουμε σίγουρα, γιατί κι ο Bruce θα βγάλει καινούριο άλμπουμ, θα ξανακάνει περιοδεία... Αυτές οι περίπου 30 συναυλίες που κάναμε με τους Radio Nowhere ήταν μεγάλο σχολείο για μένα, και επηρέασαν και τον δίσκο αυτόν.
Το Υπόγειο: Ποια χρόνια έτρεξε το project αυτό;
Ξεκίνησε το 2016, και τα τελευταία live ήταν το ’17 προς ’18, στο Zoo, στο Χαλάνδρι. Δυστυχώς πια είναι κλειστό, μεγάλη απώλεια για την πόλη. Και λίγο μετά τα lockdowns, είχαμε κάνει στη Λαμπηδόνα ένα ακουστικό live, με τον Δανδουλάκη και τον Γιώργο Λαγογιάννη, οι τρεις μας. Γιατί το ‘χα ανάγκη να ξαναπαίξω αυτά τα τραγούδια.
Το Υπόγειο: Ας πάμε τώρα ακόμα πιο πίσω. Πώς ξεκινάει η σχέση σου με τη μουσική;
Κυρίως από τον πατέρα μου, o οποίος ασχολείτο πάρα πολύ, και με την τεχνολογία επίσης, ήταν απ’ τους πρώτους χρήστες του ίντερνετ. Έπαιζε λίγο κιθάρα, την οποία την είχε μάθει μόνος του, και μου ‘χε δείξει κάποια πρώτα ακόρντα. Μάζευε πάρα πολλή μουσική, ειδικά από όταν έγινε ηλεκτρονική η μορφή. Ήθελε να ακούει πολλά πράγματα.
Το Υπόγειο: Πού μεγάλωσες;
Στο Παγκράτι, εδώ που μένω και τώρα. Έφυγα απ’ τη γειτονιά μόνο για μικρά διαστήματα, όπως όταν πήγα στο Κουκάκι με τον Μιχάλη Κραουνάκη, εκεί όπου δημιουργήθηκε η Φάλαινα, σε μια μονοκατοικία στον Άγιο Νικόλαο Φιλοπάππου. Είχαμε ψάξει για μονοκατοικία για να κάνουμε πρόβες, αφού δεν συνέφερε να πηγαίνουμε σε στούντιο. Μετά έζησα για λίγο στον Βύρωνα, ψηλά, και μετά επέστρεψα στο Παγκράτι.
Το Υπόγειο: Πήγες ποτέ σε δάσκαλο μουσικής;
Ναι, αλλά επειδή ήμουνα πολύ μικρός, και δεν μπορούσα να πιάσω την κιθάρα, πήγα να μάθω πιάνο. Και κιθάρα άρχισα να μαθαίνω μόνος μου. Νομίζω ότι επίσης μεγάλο ρόλο έπαιξε το MTV, που ήταν για μένα αποκάλυψη. Όπως και το heavy metal. Όπως και το δισκάδικο απέναντι από το σχολείο μου, εδώ στη Δαμάρεως, το Philophone, που είχε τους δίσκους των Iron Maiden πρώτη μούρη. Στο Παγκράτι υπήρχε και το Σαλίνα, που μετά έγινε βίντεο-κλαμπ. Η τελευταία του έδρα ήταν κοντά στη Φρύνης, στην Υμηττού. Και απ’ αυτό το μαγαζί είχα πάρει πάρα πολλούς δίσκους. Ήμασταν τα παιδιά της κασέτας, του δίσκου -η Generation X.
Το Υπόγειο: Και πότε συνειδητοποιείς ότι η μουσική είναι αυτό που θες να κάνεις στη ζωή σου;
Κοίτα, γνώρισα κάποια παιδιά στη γειτονιά που ακούγανε πολύ heavy metal -αυτό μάς ένωνε, εμάς που ήταν να πάμε στο Γυμνάσιο. Και είχαμε και πολλούς συμμαθητές ή μεγαλύτερα παιδιά, στο σχολείο και στη γειτονιά, που είχανε μπλούζες metal, κι ακούγανε αυτή τη μουσική. Μαζευόμασταν στις πλατείες, στους πεζοδρόμους, εκεί γύρω από το Νέο Τέρμα Παγκρατίου, στην Πλατεία Μαρτάκη, στον πεζόδρομο της Λάσκου... Αυτά ήταν καταλυτικά μέρη για τη μουσική μας παιδεία. Γνωρίσαμε πολλά παιδιά, δηλαδή, που μάς μυήσανε. Και υπάρχαν και ροκ μπαρ επί της οδού Υμηττού: το La Scala, το Poquito, μαγαζιά που παίζανε δυνατές μουσικές. Και μετά, το Μπρίκι, το See You στη Φρύνης, που παίζανε πολύ ωραία μουσική. Όχι μόνο metal, αλλά και funk, και soul... Δηλαδή άνοιξε ο ορίζοντας. Και βέβαια μετά έσκασαν τα ‘90s... Οι πρώτες μας συναυλίες ήτανε ελληνικό ροκ, Τρύπες, Ξύλινα Σπαθιά... Τα Σπαθιά μπορεί να τα είδα και πενήντα φορές. Δεν προλάβαμε τον Σιδηρόπουλο βέβαια. Προλάβαμε όμως τους Απροσάρμοστους με τον Γιώργο Δημητριάδη.
Το Υπόγειο: Το πρώτο σου συγκρότημα ποιο ήταν;
Ήταν οι Misty Dreams, 1990-’91, και παίζαμε διασκευές. Είχα γράψει και κάποια αγγλόφωνα τραγούδια, πολύ απλά, που θυμίζανε πρώιμους Judas Priest. Βρήκαμε μέλη μέσα από τη στήλη αλληλογραφίας του Metal Hammer. Κάναμε πρόβες στο κέντρο της Αθήνας, και το πρώτο μας live ήταν το ’91 -μπορεί να έχω το εισιτήριο κάπου- στο Στέκι Νεολαίας Βύρωνα, εκεί όπου ένα-δύο χρόνια πριν είχαμε δει με τον φίλο μου τον Κώστα Μπαλαμπάνη, που κάναμε μετά το Ρελαντί, κάποια τοπικά γκρουπ του Βύρωνα, κι είχαμε πάθει σοκ. Και είπαμε «αυτό θα κάνουμε, τέλος». Τότε ήμασταν Δημοτικό, δεν ήμασταν καν Γυμνάσιο. Μετά κάναμε τις Αισθήσεις, με τους αδελφούς Καλαϊτζόγλου, που με τον Γιώργο παίξαμε στο Ρελαντί μετά. Οι Ρελαντί έκαναν ένα άλμπουμ, ανεξάρτητη παραγωγή με το Feedback Sound, που βγήκε το 2005. Το 2006 έφυγα απ’ το γκρουπ, τα παιδιά συνέχισαν για λίγο. Κάποια στιγμή είχα λείψει για λίγο στην Αγγλία, και έκαναν ένα άλλο γκρουπ, τους Μπελ Επόκ. Θυμίζαν τους Morphine, είχαν μπάσο, ντραμς και σαξόφωνα. Έκαναν κάποιες ηχογραφήσεις, αλλά δεν κυκλοφόρησαν άλμπουμ.
Το Υπόγειο: Υπήρχαν και οι Γνωστοί Άγνωστοι...
Ναι, αυτό ήταν ένα γκρουπ το οποίο δημιουργήθηκε από τον Νίκο Βοσδογάνη, που έπαιζε μπάσο στους Magic De Spell, κυρίως κατά την ελληνόφωνη περίοδό τους, δηλαδή “Διακοπές Στο Σαράγιεβο” κλπ. Το έφτιαξε ο Νίκος, και έπαιξε με τον Δημήτρη Μποτή, που παίζει πλήκτρα στους Magic De Spell, και την Ιωάννα Μιχαηλίδου.
Το Υπόγειο: Κάνατε άλμπουμ με αυτούς;
Έγινε ένα άλμπουμ, στο οποίο συμμετέχω κάνοντας κάποια φωνητικά. Έπαιξα και μπάσο για λίγο καιρό, στα live τους περισσότερο. Είναι πολύ καλοί φίλοι τα παιδιά, και οι Magic το ίδιο. Με τους Magic De Spell είμαστε αδέρφια. Μάλιστα, πριν κάνουμε την πρώτη εμφάνιση της Μητέρας Φάλαινας Τυφλής, ο Θοδωρής Βλαχάκης μού ζήτησε να σκεφτώ μήπως θα ήθελα να πάω να τραγουδήσω μαζί τους!
To Υπόγειο: Και γιατί δεν προχώρησε αυτό;
Γιατί είχα μόλις φτιάξει τη Φάλαινα. Του είπα: «Θοδωρή, πάω να κάνω κάτι άλλο τώρα. Άμα έρθω στους Magic, πρέπει να είμαι αφοσιωμένος στους Magic...». Αλλά με τα παιδιά είμαστε πολύ κοντά, έχουμε σταθερή επαφή, και έχουμε παίξει και παρέα Φάλαινα/Magic.
Το Υπόγειο: Οπότε ξεκινάτε με τη Φάλαινα, και κυκλοφορείτε το πρώτο άλμπουμ...
... τον Οκτώβριο του 2010, 10/10/10 -ναι, τα ‘χω αυτά τα κολλήματα με τους αριθμούς. Μετά ξεκινάει η σχέση μας με τον Σταυρό Του Νότου, παίζουμε πολύ συχνά, έρχεται αρκετός κόσμος. Εντάξει, από οικονομικής άποψης μπαίνουμε μέσα θριαμβευτικά -πανωλεθρίαμβος!- γιατί είμαστε πάρα πολλοί, δεν βγαίνει. Ήμασταν αληθινή παρέα, όμως, όλοι συνειδητοποιημένοι, και οι ηλικίες δεν πιέζανε πολύ, δεν είχαμε οικογένειες και τέτοια. Παίξαμε για τουλάχιστον 3-4 χρόνια στον Σταυρό Του Νότου, ήταν πολύ φιλόξενοι εκεί. Κάναμε και πολλά ακουστικά live, ως MFT Acoustic, ως μικρότερο σχήμα, στο Καφέ Αλάβαστρον, όπου παίζαμε σχεδόν κάθε βδομάδα, και αλλού. Εμένα με ενδιέφερε να συνυπάρξουμε με άλλους από τη σκηνή, κι έτσι προσκαλούσαμε τον Moa Bones, που τότε λεγόταν Palindrome, τη Μαριέττα Φαφούτη, τους Le Page του Αντώνη Κωνσταντάρα, τη Δέσπω Βαρουδάκη, τον Μιχάλη Μουλάκη... Και τον Σπύρο Γραμμένο, που, όταν ήρθε απ’ τα Γιάννενα, κάναμε τα πρώτα live μαζί.
Το Υπόγειο: Ήθελα να σε ρωτήσω και για αυτό το χαρακτηριστικό σου, που για μένα είναι ένα από τα πιο βασικά σου. Είσαι ένας άνθρωπος που φέρνει άλλους ανθρώπους σε επαφή μεταξύ τους, και δημιουργεί καταστάσεις.
Μου αρέσει πάρα πολύ αυτό, να γνωρίζονται άνθρωποι που αξίζει να γνωριστούν. Και συνήθως αυτά τα κονέ «βγαίνουν», αποδεικνύεται ότι είχα δίκιο δηλαδή.
Το Υπόγειο: Δεν είπαμε για τις σπουδές σου...
Έχω σπουδές αγγλικής φιλολογίας, κι έχω κάνει μεταπτυχιακά στη φιλοσοφία. Μου αρέσουν τα βιβλία, η λογοτεχνία, η μετάφραση.
Το Υπόγειο: Αυτό πώς το διάλεξες;
Ο λόγος που αγάπησα την αγγλική γλώσσα ήταν τα τραγούδια. Αλλά ισχύει και το αντίστροφο: αγάπησα τα αγγλικά τραγούδια λόγω και της αγγλικής γλώσσας. Στο τοπικό φροντιστήριο είχαμε έναν δάσκαλο, τον κύριο Νίκο, ο οποίος μάς έβαζε Beatles και Simon & Garfunkel. Ήταν καταλυτικό αυτό για να αγαπήσω και την αγγλική γλώσσα, και τη μουσική την αγγλόφωνη.
Το Υπόγειο: Τα αγάπησες αυτά, όμως δεν έγραψες αγγλικό στίχο ποτέ. Ή όχι;
Έγραψα αγγλικό στίχο, αλλά πολύ περιορισμένα, κυρίως στα πρώτα γκρουπ. Όταν, όμως, έσκασε το ελληνικό ροκ των ‘90s - τα Ξύλινα Σπαθιά, οι Τρύπες, ο Μανώλης Φάμελλος και οι Ποδηλάτες- καταλάβαμε ότι οι δυτικότροπες φόρμες μπορούν να ερμηνευτούν με ελληνικό στίχο. Υπήρχανε κι άλλες τέτοιες μπάντες και καλλιτέχνες εκείνη την εποχή, που ήταν σπουδαίες, και είχαν κάτι δικό τους, δεν ήταν μιμητικές. Οι Love In Sadness, ας πούμε, ή ο Γιώργος Δημητριάδης με τους Μικρούς Ήρωες, ή ο Πορτοκάλογλου, που μ’ άρεσε πιο πολύ στα προσωπικά του -ειδικά στις πιο ποπ στιγμές του- παρά στους Φατμέ.
Το Υπόγειο: Τα τελευταία αρκετά χρόνια εργάζεσαι στο Λεξικοπωλείο. Πριν από αυτό, όμως, είχες άλλη καριέρα.
Δούλεψα για 11 χρόνια σε μια διαφημιστική εταιρεία, ως κειμενογράφος. Τυχαία τη βρήκα εκείνη τη δουλειά.
Το Υπόγειο: Καθαρά για βιοποριστικούς λόγους;
Ναι. Αλλά μού έμαθε και πράγματα, κυρίως για το οικονομικό και εμπορικό κομμάτι των πραγμάτων. Ήταν μεγάλο σχολείο. Όπως μεγάλο σχολείο ήταν και τα τρία χρόνια που έπαιξα με τους Tsopana Rave.
Το Υπόγειο: Α, δεν το ‘παμε αυτό...
Γνώρισα τον Μίμη Καλατζή, που ήταν ιδρυτικό μέλος και τραγουδιστής τους μέχρι πριν κάποια χρόνια, σε ένα πλοίο για την Αμοργό, μέσω του Δημήτρη Μποτή και της Ιωάννας Μιχαηλίδου. Γίναμε πολύ φίλοι, και μου πρότεινε να παίξω στους Tsopana Rave, γιατί έκαναν τότε κάποια εσωτερική αλλαγή. Ήταν τα χρόνια 2003-2006, τα όψιμα χρόνια τους στη δισκογραφία, δηλαδή προς το τρίτο τους άλμπουμ. Για κάποιο διάστημα έπαιζα παράλληλα στους Tsopana και στο Ρελαντί. Κάναμε πολλές συναυλίες, και τελικά αποχώρησα λίγο πριν τη Φάλαινα. Ήταν μεγάλο σχολείο, κυρίως ως προς το επαγγελματικό του πράγματος, αλλά και ως προς το χιούμορ ως έκφραση.
Το Υπόγειο: Επιστρέφουμε στο τώρα. Μόλις κυκλοφόρησε ο δίσκος, πολύ σύντομα θα παρουσιαστεί ζωντανά. Μετά από αυτό, τι;
Κατ’ αρχάς, θέλουμε να κάνουμε ένα βίντεο για το “Ρίτα Χέιγουορθ”, θα είναι το πρώτο που θα κάνουμε για το άλμπουμ. Και θέλω να παίξω ζωντανά, επειδή όλα αυτά τα χρόνια δεν έπαιξα όσο θα ήθελα, και μου ‘χει λείψει πολύ. Σίγουρα θα γίνουν κάποιες συναυλίες σε χώρους συμβατικούς, δηλαδή μουσικές σκηνές κλπ., αλλά θέλω να κάνω και μία παρουσίαση στη Λέσχη Φίλων Κόμιξ, που είναι ένας σύλλογος που ενώνει τους απανταχού κομίστες. Ο αδερφός μου είναι μεγάλος συλλέκτης, κι έχει σχέση με αυτούς τους ανθρώπους. Θα ‘ταν ωραίο να είναι και η Αγγελική, που έχει κάνει τα σκίτσα.
Το Υπόγειο: Υπάρχουν ιδέες για επόμενα τραγούδια;
Κοίτα, αυτός ο ήχος και αυτό το concept με απασχολεί, οπότε σίγουρα θα υπάρξει άλλο ένα άλμπουμ σε αυτό το κλίμα. Κι ίσως γίνει ακόμα πιο γρήγορα. Η ιδέα είναι να μπούμε και κάπως να γίνουν όλα πιο live, ακόμα κι αν έχουν λάθη, και τσαλάκωμα –δεν θέλω να είναι υπερβολικά ιλουστρασιόν. Επίσης, με αφορμή αυτό το νέο άλμπουμ, θέλω να βγουν στις streaming πλατφόρμες όλα τα προηγούμενα άλμπουμ -Μητέρα Φάλαινα Τυφλή, Ρελαντί...- που ως τώρα δεν υπάρχουν εκεί. Τέλος, θα θέλαμε του χρόνου, που είναι, όπως προείπα, τα 20 χρόνια της Φάλαινας, να κάνουμε κάτι... Αλλά ναι, υπάρχουν τραγούδια, γενικά είναι δημιουργική περίοδος αυτή.
Το Υπόγειο: Θυμάμαι ότι κάποτε έψαχνες με φίλους σου έναν χώρο, για να φτιάξετε μια μουσική σκηνή. Τι απέγινε αυτό το σχέδιο;
Ναι, θέλαμε να κάνουμε τη συνέχεια του Café Αλάβαστρον. Δεν ευδοκίμησε γιατί ήταν πολύ δύσκολο -και επιχειρηματικά, και απ’ όλες τις απόψεις. Λείπουν τέτοιοι μικροί, φιλόξενοι χώροι, και είναι δύσκολο πια για τα μικρά σχήματα και για τους ανερχόμενους καλλιτέχνες να παίξουν ζωντανά. Δεν μου ‘χει φύγει η όρεξη, απλά τρέμω το επιχειρηματικό κομμάτι... Ο χαρακτήρας μου δεν είν’ αυτός, παρότι ίσως φαίνεται ότι θα μου ταίριαζε, ότι θα μπορούσα να το κάνω. Αν μπορώ να συνεισφέρω στο να γίνει κάτι, θα το ήθελα πολύ.
Το Υπόγειο: Θυμάμαι κι ένα άλλο σου σχέδιο, για ένα ιντερνετικό ραδιόφωνο...
Είναι κι αυτό ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο, οπότε μάλλον θα πάρει τον χρόνο του. Η ιδέα είναι να λέγεται Radio 44 και να παίζει αποκλειστικά εγχώριες παραγωγές, ελληνόφωνες, αγγλόφωνες, γαλλόφωνες... Ίσως θυμάσαι ότι κάποτε ήμουν και στο toradiofono.gr, που έχει κλείσει πια... Πλέον είναι πολύ λίγα τα ραδιόφωνα που παίζουν εγχώριους καλλιτέχνες.