Αρετή Κοκκίνου
Η Αρετή Κοκκίνου είναι μια μουσικός εξαιρετικά καταρτισμένη, με ποικίλες σπουδές στην σύνθεση και στην κιθάρα και πάνω απ’όλα μια άκρως δημιουργική καλλιτέχνιδα με ανοιχτούς μουσικούς ορίζοντες, που πραγματοποιεί μια εξαιρετική πορεία εδώ και πολλά χρόνια μέσα από προσωπικές δισκογραφικές δουλειές, πολυάριθμες συνεργασίες με σπουδαία ονόματα της Ελληνικής Μουσικής Σκηνής, ενώ δραστηριοποιείται με ανάλογη επιτυχία στην σύνθεση μουσικής θεατρικών παραστάσεων.
Με αφορμή την πιο πρόσφατη δισκογραφική δουλειά της, το άλμπουμ “Τα Δύσκολα στη Μέση” που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό από τις εκδόσεις Μετρονόμος (Πένη Ξενάκη και Μαρία Κανελλοπούλου στις ερμηνείες και Μαρία Παπαδάκη στους στίχους), αλλά κυρίως την ευρύτερη και πλούσια διαδρομή της, είχαμε την τιμή να “κατεβάσουμε” για πρώτη φορά την Αρετή στο Υπόγειο και να συζητήσουμε πολύ ενδιαφέροντα πράγματα που έχουν να κάνουν με την καριέρα της, την σημερινή ελληνική μουσική πραγματικότητα και το καλλιτεχνικό μέλλον της...
Το Υπόγειο: Αρετή σε καλωσορίζουμε στο Υπόγειο! Να σε ρωτήσουμε αρχικά πως μπήκε αυτή η χρονιά για σένα και τι καλλιτεχνικές προσδοκίες σου γεννάει.
Καλώς βρεθήκαμε λοιπόν! Το 2021 μας ήρθε αρκετά δυσοίωνα για μεγάλο μέρος όχι μόνο των καλλιτεχνών αλλά και πολλών μικρών επαγγελματιών που βρίσκονται σε απελπισία. Προσωπικά έχω την τύχη να δραστηριοποιούμαι επαγγελματικά σε εργασία εξ' αποστάσεως και να απολαμβάνω αρκετές ώρες δημιουργικής δραστηριότητας.
Το Υπόγειο: Πέρασε μια χρονιά πραγματικά πρωτόγνωρη η οποία συνεχίζει φυσικά να μας πονάει όλους και ακόμα περισσότερο τους καλλιτέχνες. Πως διαχειρίστηκες εσύ αυτή την κατάσταση; Σε είδαμε πάντως να είσαι όσο πιο ενεργή μπορείς ακόμα και συναυλιακά...
Όπως πολλοί καλλιτέχνες, πραγματοποίησα την καλοκαιρινή περίοδο όσες εμφανίσεις ήταν εφικτό να πραγματοποιηθούν. Οι βραδιές ήταν σαφώς λιγότερες από άλλες χρονιές, σε τοπικό επίπεδο και σε μικρούς χώρους που πληρούσαν τις υγειονομικές προϋποθέσεις. Πολλές ακυρώσεις συναυλιών έφεραν τον κόσμο που εργάζεται γύρω από τη μουσική σε οικονομικό και ψυχολογικό αδιέξοδο. Παρόλα αυτά πραγματοποιήθηκαν λίγες μεγαλύτερες εκδηλώσεις όπως η συναυλία της Μήδειας Χουρσουλίδου στο Θέατρο Κήπου Θεσσαλονίκης, και η μουσικοποιητική βραδιά “ Της ψυχής το Καλοκαίρι” στο Αρχαίο Θέατρο Μεγαλόπολης, σε συνεργασία με τη θεατρική ομάδα Μεγαλόπολης και ερμηνεύτρια την επί χρόνια συνεργάτιδά μου Θέλμα Καραγιάννη.
Το Υπόγειο: Πως κρίνεις την αντιμετώπιση της Πολιτείας απέναντι στους καλλιτέχνες σε σχέση με την πανδημία; Τι θα πρότεινες εσύ η ίδια για να μετριαστεί έστω και λίγο η τεράστια ζημιά που έχει συμβεί στο κόσμο που βιoπορίζεται από την Τέχνη;
Τα επιδόματα είναι σωτήρια για όσους καλλιτέχνες τα δικαιούνται αλλά το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη μου, είναι να διατηρηθεί η παραγωγή Τέχνης με προϋποθέσεις που οι συνθήκες υπαγορεύουν. Η συμβολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης θα είναι ζωτικής σημασίας σε μια τέτοια προσπάθεια που θα πρέπει να αγκαλιάσει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη γκάμα αξιόλογων καλλιτεχνών, ακόμα και όχι...τηλεοπτικά λαμπερών.
Το Υπόγειο: Ας πιάσουμε λίγο τα πράγματα από την αρχή. Πότε ένιωσες για πρώτη φορά την ανάγκη να ασχοληθείς με την μουσική; Ποια ήταν αυτή η στιγμή που κατάλαβες ότι αυτός θα είναι ο δρόμος σου;
Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήθελα να ασχοληθώ με τη μουσική και γοητευόμουν από τον ήχο, εν γένει. Αν και ήμουν παιδί όταν πρωτοέπιασα κιθάρα στα χέρια μου, συνειδητοποίησα πολύ αργότερα, μετά τα φοιτητικά μου χρόνια πόσο ζωτική ανάγκη ήταν για εμένα να ασχοληθώ ενεργά με τη μουσική. Ο άνθρωπος νομίζω χρειάζεται χώρο και χρόνο να βρει το δρόμο του αλλά και να αλλάξει το δρόμο του σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του νιώθει την ανάγκη να το πράξει.
Το Υπόγειο: Είσαι συνθέτρια κατά βάση και κιθαρίστρια αλλά και γενικότερα μια καταρτισμένη και σπουδαγμένη μουσικός. Το να συνθέτεις είναι αποτέλεσμα δουλειάς; Απλό ταλέντο; Προσωπική ανάγκη; Πως προέκυψε η δημιουργία και με ποιο τρόπο την ανέπτυξες;
Όπως όλα τα ταλέντα των ανθρώπων και η δημιουργία απαιτεί τα κατάλληλα ερεθίσματα για να ευδοκιμήσει. Απαραίτητη η εκπαίδευση, η μέθοδος , η μελέτη ταυτόχρονα με τη φαντασία. Αλλά και η φαντασία, όπως και η αισθητική καλλιεργούνται και εξελίσσονται, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και το περιβάλλον του καθενός. Και οι αυτοδίδακτοι μουσικοί που δεν έχουν φοιτήσει σε κάποιο μουσικό σχολείο έχουν περάσει πολλές ώρες μελέτης και ακρόασης για να επιτύχουν ένα καλλιτεχνικό αποτέλεσμα.
Το ταλέντο και η ανάγκη προσωπικής έκφρασης είναι κινητήρια δύναμη σε όλα αυτά, σίγουρα. Ωστόσο, το ταλέντο στις Τέχνες δεν είναι απαραίτητα κάτι που το έχει ή δεν το έχει κανείς. Υπάρχει σε μικρότερους ή μεγαλύτερους βαθμούς στον καθένα μας και είναι πολύ όμορφο να εκφράζονται πολλοί άνθρωποι μέσα από αυτό, σε επαγγελματικό ή ερασιτεχνικό επίπεδο.
Το Υπόγειο: Από το 2011 έχει ξεκινήσει η προσωπική σου δισκογραφική πορεία. Υπάρχει κάποια δουλειά που ξεχωρίζεις ή την θεωρείς κομβική; Αν ναι, ποια είναι αυτή και γιατί;
Κάθε μία από τις δουλειές μου νιώθω ότι με πήγε ένα βήμα μπροστά και εξέφρασε κάτι νέο για μένα εκείνη την εποχή. Η ικανοποίηση και η αίσθηση της ανανέωσης σε κάθε καινούργιο πόνημα δεν προκύπτει μόνο από το καλλιτεχνικό κομμάτι της δουλειάς αλλά και από την ευχαρίστηση της συνεργασίας με νέους ενδιαφέροντες ανθρώπους. Και οι φίλοι και συνεργάτες είναι κόμβοι στη ζωή μας.
Το Υπόγειο: Έχεις ασχοληθεί σε μικρότερη ηλικία κυρίως και με την Rock μουσική και στη συνέχεια ευρύτερα με αυτό που λέμε Ελληνική μουσική σκηνή. Ο όρος “Έντεχνο” τραγούδι πως σου ακούγεται σήμερα; Τον θεωρείς εύστοχο; Είναι μια “ταμπέλα” που περικλείει και την δική σου μουσική ταυτότητα;
Ο όρος “Έντεχνο” στη διάρκεια των χρόνων εξυπηρέτησε την κατηγοριοποίηση ετερόκλητων τραγουδιών, που θεωρήθηκε, απ' ότι καταλαβαίνω, ότι είχαν μια πιο λόγια ποιότητα από τα αμιγώς διασκεδαστικά ή τα γνήσια λαϊκά-παραδοσιακά ακούσματα... Προσωπικά δε χρησιμοποιώ τον όρο ως περιγραφή δικών μου τραγουδιών ή άλλων γιατί τον βρίσκω πλέον ασαφή, και λίγο ελιτίστικο. Εξ' άλλου δεν με απασχολεί να ενταχθώ σε κάποιο είδος γιατί επιδιώκω να γράφω σε διάφορα μουσικά στυλ.
Το Υπόγειο: Πέρα από δημιουργός τραγουδιών, συνθέτεις μουσική και για θεατρικές παραστάσεις. Ποιες είναι οι διαφορές στον τρόπο δημιουργίας; Πως προσεγγίζεις συνθετικά ένα θεατρικό έργο και ποιες είναι οι δουλειές που σε κάνουν να αισθάνεσαι ιδιαίτερα περήφανη για αυτές;
Όταν η μουσική επενδύει θεατρικά έργα ή κινηματογράφο θα πρέπει να υπηρετεί το κείμενο και τη σκηνική δράση με τον τρόπο που την καθοδηγεί ο σκηνοθέτης. Και η μελοποίηση στίχων απαιτεί την ανάδειξη του κειμένου αλλά στη διαδικασία του θεάτρου δεν είσαι μόνος σου με το υλικό. Πρέπει να συνεργαστείς με το σκηνοθέτη για να σε οδηγήσει στις ανάγκες των μουσικών στιγμιότυπων σκηνή -σκηνή. Χαίρομαι πολύ για όλες τις θεατρικές μου δουλειές γιατί εκτός του καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος, γνώρισα και πολύ αξιόλογους ανθρώπους από τον θεατρικό κόσμο. Το πρώτο έργο που συμμετείχα γράφοντας και τη μουσική ήταν “Τα χρόνια του φιδιού-Λιπεσάνορες” (2015-16) του Δ. Βαρβαρήγου σε σκηνοθεσία Κατερίνας Μαντέλη. Εκεί γνώρισα και πρωτοσυνεργάστηκα με και την υπέροχη Γεωργία Ζώη, ως Εκάβη αλλά και τη Ντομένικα Ρέγκου, μετέπειτα συνεργάτιδα επίσης.
Ξεχωριστή εμπειρία “Η Εφημερίς των Κυριών-Το Όνειρο”, της Έλενας Παλαιολόγου(2018) σε σκηνοθεσία Ισμήνης Σακελλαροπούλου, με τη Θεοδώρα Σιάρκου, τη Βίκυ Μαραγκάκη και την Μόρφω Τσαϊρέλη επί σκηνής. Και οι δυό παραπάνω υπήρξαν πολύ επιτυχημένες παραστάσεις που ταξίδεψαν και εκτός Αθηνών
Φέτος επίσης έγραψα για πρώτη φορά μουσική σε κωμωδία και συγκεκριμένα “Ζει της ¨Αρτας το Γιοφύρι;” (2020) του Λεωνίδα Τσίπη, σκηνοθεσία Γιάννη Διαμαντόπουλου.
Το πιο πρόσφατο θεατρικό πόνημα που δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τον κύκλο του, λόγω πανδημίας, ήταν η παράσταση “Στη Σμύρνη..κάποτε” θεατροποιημένο μουσικοποιητικό έργο σε κείμενα Θανάση Σάλτα και σκηνοθεσία Ιωάννας Μαστοράκη. Είμαστε σε διαδικασία ηχογράφησης των τραγουδιών της παράστασης με ερμηνευτές τον Ισίδωρο Πάτερο και την Θέλμα Καραγιάννη και.. έπεται συνέχεια.
Το Υπόγειο: Οι συνεργασίες σου γενικότερα και με ερμηνευτές και με στιχουργούς είναι πάρα πολλές σε όλη αυτή τη διαδρομή, μεταξύ των οποίων και κάποια πολύ μεγάλα ονόματα.
Υπάρχουν κάποιες που ξεχωρίζεις ιδιαίτερα; Ποιους συνεργάτες σου θεωρείς κατά μια έννοια ως “κοινή ομάδα”, ανθρώπους δηλαδή που η χημεία μαζί τους είναι τόσο δυνατή που σου προκαλούν το αίσθημα της ασφάλειας για το αποτέλεσμα που δημιουργείς;
Όλοι οι ερμηνευτές και στιχουργοί με τους οποίους έχω συνεργαστεί, λιγότερο ή περισσότερο επώνυμοι, αποτέλεσαν μια ιδιαίτερη εμπειρία για μένα. Με συνδημιουργούς όπως ο ποιητής Ηλίας Παπακωνσταντίνου και η στιχουργός και συγγραφέας Μαρία Παπαδάκη είχαμε κι έχουμε συνέχεια σε κοινές παραστάσεις, τραγούδια και μουσικές.
Το Υπόγειο; Τι ετοιμάζεις αυτή την εποχή; Υπάρχει κάτι που μπορείς να μας ανακοινώσεις για το άμεσο μέλλον; Και ποια είναι τα ευρύτερα πλάνα σου για το 2021;
Γίνεται πολλή δουλειά studio με το έργο “Στη Σμύρνη..κάποτε” που προανέφερα. Προσεχώς θα ηχογραφηθούν τα τραγούδια που προέκυψαν από τη συνεργασία μου, την προηγούμενη χρονιά, με τους νέους στιχουργούς του Μικρού Πολυτεχνείου, με δάσκαλο τον Κώστα Φασουλά. Όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν θα παρουσιάσουμε ζωντανά τα “Δύσκολα στη μέση”, που κυκλοφόρησαν στο τέλος του 2020 από τις εκδόσεις “Μετρονόμος” με την Πένη Ξενάκη και την Μαρία Κανελλοπούλου, σε στίχους Μαρίας Παπαδάκη.
Το Υπόγειο: Αρετή τι είναι η μουσική για σένα και ποιο είναι το μεγαλύτερο – ανεκπλήρωτο - καλλιτεχνικό σου όνειρο;
Για μένα, όπως και για τους περισσότερους μουσικούς νομίζω, η μουσική είναι δημιουργία, παρηγοριά, πηγή χαράς και... ψυχοθεραπεία . Δεν μου αρέσει να έχω ανεκπλήρωτα όνειρα, προτιμώ να θέτω εφικτούς στόχους.
Το Υπόγειο: Αρετή σε ευχαριστούμε πολύ για την επίσκεψη σου στο Υπόγειο! Επειδή εδώ αγαπάμε τις λίστες, θα θέλαμε για το τέλος να μας αναφέρεις τους 5 αγαπημένους σου καλλιτέχνες που έχουν επιδράσει καταλυτικά σε αυτό που κάνεις, καθώς και μια ευχή για τη νέα χρονιά!
Δεν μπορώ να βρω μόνο 5!!!! Δεν μπορώ , αλήθεια, να ξεχωρίσω τόσους λίγους συνθέτες! Θα αναφέρω πέντε από τους πολλούς κιθαρίστες τους οποίους “έλιωνα” στο βινύλιο όταν άρχιζα να παίζω κιθάρα, στα πολύ νεανικά μου χρόνια.
Carlos Santana, Joe Pass, Al di Meola, Paco de Lucia, Jimmy Page.
Εύχομαι για τη νέα χρονιά σοφία, γνώση, ευημερία και αλληλεγγύη.
Με τη σειρά μου ευχαριστώ το Υπόγειο για τη φιλοξενία!
