Beth Gibbons / Bill Ryder-Jones
@ Θέατρο Λυκαβηττού
20/7/2025
Μπορεί ένα live να σε κάνει να κλαις με λυγμούς, σαν μωρό παιδί; Ναι, μπορεί! Μπορεί, αν είναι όλα όπως πρέπει. Και απόψε, στον Λυκαβηττό, ήταν όλα όπως έπρεπε: η Beth Gibbons, τόσο μικροκαμωμένη κι όμως τόσο μεγάλη πάνω στη σκηνή, με μοναδικό της όπλο τη φωνή της, να σφιχταγκαλιάζει το μικρόφωνο, να κρέμεται πάνω σε αυτό και να καταθέτει την ψυχή της, ή αν θέλετε η ψυχή της να “εκβάλλει”, στον κόσμο που κατέκλυσε το αγαπημένο συναυλιακό θέατρο των εφηβικών και μετεφηβικών μας χρόνων, το θέατρο το ίδιο, οι αναμνήσεις μας, οι άνθρωποι που ξανασμίξαμε απόψε και ήταν λες και ήταν μόλις σαν χτες που πρωτοακούσαμε το Roads, και το Glory Box κι ας έχουν περάσει 30 χρόνια και πλέον από τη δεκαετία του 90. Και γι’ αυτό αρκετοί άνθρωποι, κάπου εκεί στα 45 ή και πιο πέρα, απόψε έπαθαν ακριβώς αυτό: έκλαιγαν σαν μωρά παιδιά.
Αλλάς ας τα πάρουμε από την αρχή, γιατί έχω την αίσθηση ότι πρώτη φορά γυρίζω σπίτι μου από συναυλία και επιθυμώ να γράψω γι’ αυτήν αμέσως, αλλά ταυτόχρονα νιώθω να κατακλύζομαι από τα συναισθήματα και να σβήνω και να γράφω όλη την ώρα γιατί οι σκέψεις τρέχουν σαν χείμαρρος ασυγκράτητος, σε τέτοιο βαθμό που το μυαλό δεν μπορεί να ανταποκριθεί και να δώσει εκείνες τις εντολές που πρέπει, ώστε να μπουν οι λέξεις σε μια σειρά στο “χαρτί”, με τέτοιο τρόπο που δεν θα αδικήσουν το βίωμα.
Μπαίνοντας, λοιπόν, λίγο πριν τις 9 το βράδυ στο θέατρο του Λυκαβηττού, οφείλω να πω ότι η πρώτη μου σκέψη ακούγοντας τις αισθαντικές μουσικές του Bill Ryder-Jones, ήταν ότι αδικείται. Κι όχι μόνο επειδή έπαιζε πριν από την Beth Gibbons. Αυτό, άλλωστε, θα αποδεικνυόταν περίτρανα αργότερα στον γράφοντα, ο οποίος, βλακωδώς, είχε αποτύχει να δει το live των Portishead στη Φρεαττύδα το 1998 (εδώ η λέξη “αποτύχει” αποτελεί ταυτόχρονα ακριβή μετάφραση του ρήματος “failed to” που είναι επιτατικό της άρνησης που προσδίδεται στο ρήμα που ακολουθεί συντακτικά, αλλά και αποδίδει στην πραγματικότητα το πόσο αποτυχία ήταν το γεγονός ότι έχασε το ένα από τα 2 καλύτερα Rockwave που έχουν γίνει ποτέ - ευτυχώς το δεύτερο, αυτό του 1999, δεν το έχασε). Αισθάνθηκα ότι ο συμπαθής Bill αδικείται γιατί κλήθηκε να ερμηνεύσει και να παίξει σε μια μεσογειακή πρωτεύουσα - τσιμεντούπολη, στα μέσα του καλοκαιριού, με καύσωνα της τάξεως των 42 -45 βαθμών ante portas, ενώ η μουσική του αρμόζει καλύτερα σε κάποιον χώρο κλειστό, που θα αναδεικνύει καλύτερα την ακουστική πλευρά του ήχου του.
Όπως και να’χει, δεν πρόλαβα να ακούσω πολύ, μιας και μας αποχαιρέτησε στις 21:00 και κάτι και πλέον αρχίσαμε να μετράμε αντίστροφα για την εμφάνιση στη σκηνή της φωνής και της μορφής που στιγμάτισε και στοίχειωσε όσο καμία άλλη την εφηβεία μας και το είναι μας, από τότε και μετά. 21:40 ακριβώς και στη σκηνή ξεπροβάλλει η Beth, με φόντο κατακόκκινες λιντσικές κουρτίνες. Η μουσική της - και η φωνή της - άλλωστε, είχαν πάντα κάτι το λιντσικό, σε βαθμό που απορεί κανείς γιατί δεν συναντήθηκαν ποτέ καλλιτεχνικά αυτοί οι δύο. Για την επόμενη μιάμιση ώρα, ο χρόνος σταμάτησε, ή, για την ακρίβεια, γύρισε πίσω 30 χρόνια, σαν να πέφτεις σε μια 90s σκουληκότρυπα, χωρίς, ωστόσο, η εμπειρία μας να χαρακτηρίζεται ούτε για ένα δευτερόλεπτο από την ευκολία της νοσταλγίας. Άλλωστε, για ποια νοσταλγία μιλάμε, όταν από τη σκηνή ακούγαμε και βλέπαμε την ερμηνεία, κατά κύριο λόγο, τραγουδιών από έναν δίσκο που κυκλοφόρησε μόλις πέρσι;
Ακούσαμε όλο το Lives Outgrown - και τι υπέροχος δίσκος που είναι! Ακόμα πιο υπέροχος live! Ειδικά το Oceans και το Floating On A Moment είναι από εκείνα τα κομμάτια που άνετα συγκρίνονται με τους ύμνους με τους οποίους μας συστήθηκε στα 90s η Μεγάλη αυτή Κυρία που είχαμε την τιμή και τη χαρά να απολαύσουμε μια μαγική νύχτα Κυριακής του Ιουλίου του έτους 2025. Και ακούσαμε και δύο τραγούδια, το Mysteries και το Tom The Model, από το Out of Season, τον δίσκο που κυκλοφόρησε η Beth Gibbons με τον Rustin Man (ο Paul Webb των Talk Talk) πριν αρκετά χρόνια (2002). Και βέβαια ακούσαμε στο encore εκείνα τα δύο τραγούδια που έβαλαν για τα καλά στη ζωή μας, στα χρόνια της ανυπέρβλητης νιότης μας, αυτή τη φωνή που από το βράδυ της Κυριακής θα μας στοιχειώνει ακόμα περισσότερο από πριν. Roads, και Glory Βox, σε ένα back to back ασύλληπτο, μεγατόνων. Που, ενώ δεν μιλάμε για τραγούδια που τα χαρακτηρίζει ακριβώς η εκρηκτικότητα, σε κάνουν, ωστόσο, να αισθάνεσαι, ειδικά ως ερμηνεύονται live, ότι όλα εντός σου εκρήγνυνται. Είναι αυτό που στα αγγλικά αποδίδεται θαυμάσια με τον όρο implosion. Kαι στα ελληνικά, ακόμα πιο ποιητικά, ακόμα πιο λυρικά:
ε ν δ ό ρ ρ η ξ η .
Για να φτάσουμε στο κλείσιμο της βραδιάς με το συγκλονιστικά υπέροχο Reaching Out, μετά το οποίο η Beth και η μπάντα της μας αποχαιρέτησαν. Μια Beth που δεν σταμάτησε να μας λέει “Efharisto! Efharisto poli!”, λάμποντας από ευτυχία και εννοώντας κάθε λέξη από όσες μας έλεγε.
Όλα όσα βιώσαμε, είχαν το μαγικό αποτέλεσμα, όση ώρα η Beth Gibbons μας συγκλόνιζε από σκηνής, αλλά και στις παύσεις που χαρακτηρίζουν τη μουσική της (θυμηθείτε τα λόγια του σπουδαίου Αμερικανού συνθέτη John Cage σχετικά με τη σημασία και την αξία της σιωπής στη μουσική και του πόσο κομμάτι της είναι και αυτή) από κάτω να μην ακούγεται κιχ! Καρφίτσα να έπεφτε στον Λυκαβηττό, θα ακουγόταν. Πλήρης και απόλυτος σεβασμός! Ήταν λες και ο κόσμος ντρεπόταν να συνομιλήσει, να ψιθυρίσει, με τον διπλανό του τη στιγμή που στο θέατρο συντελούνταν μια μυσταγωγία, μια υπερβατική εμπειρία, μια κάθαρση που προσομοίαζε σε αρχαία τραγωδία, με τη Beth Gibbons, επί σκηνής, επικεφαλής του χορού, την οποία δεν μπορούσες παρά να σεβαστείς γιατί, απλούστατα, τα μάτια σου, τα αυτιά σου και η ψυχή σου, ανίκανα να αντισταθούν, είχαν παραδοθεί και ρουφούσαν άπληστα όλα όσα σου χάριζε από σκηνής αυτό το αγέραστο, για πάντα νέο στην ψυχή και την καρδιά αερικό.
Μιάμιση ώρα πραγματικής, ανόθευτης, κυριολεκτικής ανατριχίλας. Σαν αυτή, θυμάμαι, ένα μακρινό καλοκαίρι, πριν 25 χρόνια, στον ίδιο χώρο, όταν, τη στιγμή που ακούγαμε το Exit Music (For A Film), ένα αεράκι είχε σηκωθεί για να συνοδεύσει τη φωνή του Thom Yorke ακριβώς τη στιγμή του “we hope that you choke, that you choke…”. Μόνο που τότε ήταν στιγμιαία, ενώ στην προκειμένη περίπτωση, η ανατριχίλα κράτησε καθόλη τη διάρκεια της συναυλίας και για πολλή ώρα μετά.
Δεν αισθάνομαι καθόλου υπερβολικός να αναφέρω, μετά λόγου γνώσεως, ότι μετά το τέλος της συναυλίας ένιωσα ακριβώς σαν να είχα/έχω δει τους Portishead live. Από τις συναυλίες που αισθάνεσαι ότι μετά από αυτή δεν χρειάζεται να δεις τίποτε άλλο, μια εμπειρία εξαγνιστική που υπερβαίνει οτιδήποτε άλλο έχεις παρακολουθήσει πριν και που έγραψε τον ιδανικό επίλογο σε ένα σπουδαίο συναυλιακό καλοκαίρι.
Αυτά και σταματάω εδώ. Γιατί καμιά φορά, δεν χρειάζεται να λες πολλά. Πώς μας πετσόκοψες έτσι ρε Beth…
Εδώ το setlist:
Tell Me Who You Are Today
Burden of Life
Floating on a Moment
Rewind
For Sale
Mysteries
Lost Changes
Oceans
Tom the Model
Beyond the Sun
Whispering Love
Encore:
Roads
Glory Box
Reaching Out
