Danai Nielsen
photo by Nasia Stouraiti
“Το Who Are They” απευθύνεται σε όλες όσες επαναπροσδιορίζονται, εξελίσσονται και προσπαθούν, σε όλους όσους εξερευνούν και ψάχνουν για να βρουν, σε όσους πέφτουν και ξανασηκώνονται, σε όλες όσες ονειρεύονται και υλοποιούν. Το άλμπουμ αυτό είναι χορευτικό, ατμοσφαιρικό, εσωτερικό, χειροποίητο και νοσταλγικό“.
Danai Nielsen
Με αυτές τις λέξεις καρφωμένες στο μυαλό μας κατηφορίσαμε με τον Γιώργο στον Νέο Κόσμο, για μια συζήτηση με την αγαπημένη μας Danai Nielsen. Λίγες μέρες πριν είχαμε απολαύσει το live της στην ταράτσα του Gazarte. Ένα live που μάλλον παραπέμπει σε μια περφόρμανς, ένα τελετουργικό τυλιγμένο στη μυσταγωγία από την μετρ του είδους. Λίγες μέρες μετά θα ακολουθούσε η κυκλοφορία του debut album της, με τίτλο "Who Are They", από την United We Fly.
Η κουβέντα μας με την Δανάη κράτησε αρκετά και θα μπορούσαμε να είμαστε εκεί και να μιλάμε ακόμα. Αφορμή στάθηκε η κυκλοφορία του προαναφερθέντος πρώτου προσωπικού της δίσκου, αλλά δεν μείναμε μόνο εκεί. Τη βομβαρδίσαμε με ερωτήσεις και πάντα με εκείνο το χαμόγελο στα χείλη ήταν εκεί να μας καλύπτει τα κενά. Πανδημία, συναυλίες, έμπνευση, Δανία, Ελλάδα, ελληνικός στίχος, αγγλικό στίχος, γραφιστική, το μέλλον, το παρελθόν και τόσα άλλα.
Γυρνώντας, συζητούσαμε οι δύο Υπόγειοι (Δημήτρης Νικολίτσης - Γιώργος Δημητριάδης) ότι θα ήταν ωραία στο εισαγωγικό κείμενο της συνέντευξης να παρουσιάζαμε ένα review του δίσκου. Στίψαμε το κεφάλι μας να βρούμε τις λέξεις, αλλά φευ. Η μουσική της Danai Nielsen είναι διαδραστική. Πρέπει να τη δεις από κοντά να ανθίζει μπροστά σου μέσα στα χειροποίητα κοστούμια της. Χρειάζεται να κλειστείς σε ένα δωμάτιο με ακουστικά στα αυτιά σου και να αφήσεις τη μουσική της να αγγίξει τον βαθύτερο πυρήνα σου. Τελικά, δεν είναι εύκολα να περιγραφεί με λέξεις, καθώς ο καθένας από μας μπορεί να φτιάξει το δικό του review στο κεφάλι του, ένα review που θα δημιουργηθεί μέσα από τα συναισθήματα που θα αναδυθούν από τη μαγική διάδραση με το έργο της Δανάης.
Η μουσική της είναι συναισθήματα. Άσε κάτω την ασπίδα που κρύβει τη θέα και βούτα με την πλάτη.
Who Are They (out 22/10 via United We Fly)
Το Υπόγειο: Γεια σου Δανάη, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Ήταν εξαρχής στόχος και όνειρό σου να ασχοληθείς επαγγελματικά με το τραγούδι, με την μουσική γενικότερα;
Όχι καθόλου. Βέβαια από μικρή έπαιζα πιάνο κι όταν ήμουν μόνη μου σε ένα δωμάτιο σιγομουρμούριζα αλλά ντρεπόμουν πάρα πολύ να τραγουδήσω. Όμως υπήρχε ας πούμε μια «οικογενειακή προσδοκία» με την μουσική, με πήγαιναν σε ωδείο και υπήρχε μια γενικότερα αυστηρότητα γύρω από την μουσική. Για παράδειγμα τα Σάββατα εγώ ήθελα να δω παιδικά αλλά έπρεπε να πάω αρμονία 9 με 12 το πρωί.
Το Υπόγειο: Οι γονείς σου είναι μουσικοί;
Όχι, αλλά νομίζω έχουν κάποια απωθημένα (γέλια). Η ευρύτερη οικογένεια είναι πολύ μουσική, με την Θεία να ξεχωρίζει σε φωνή. Κι οι γονείς μου έχουν ταλέντο και μουσικό αυτί. Υπήρχαν στιγμές που με οραματιζόμουν σε σκηνή, αλλά όχι απαραίτητα να τραγουδάω. Με οραματιζόμουν με κάτι παλαβά πράγματα στο κεφάλι και σε κάποια πολύ περίεργα ψηλά σαν πολυκατοικίες stages. Μετά, όταν ξεκίνησα δειλά και έπαιζα πλήκτρα στους Rosebleed, κάπως ξεθάρρεψα. Μου πήρε καιρό να βρω όμως το θάρρος όσον αναφορά τα φωνητικά, πρέπει να ήμουν 23 χρόνων.
Το Υπόγειο: Το «παλαβά» που λες, το κράτησες τελικά. Η σκηνική σου παρουσία είναι σημαντική στις συναυλίες σου.
Ναι μου αρέσει αυτό το «πακέτο», για να το νιώθω ότι είναι κάτι διαφορετικό από την καθημερινότητά μου.
To Υπόγειο: Είσαι ανυπόμονη για την κυκλοφορία του δίσκου;
Δεν ξέρω αν έχω ανυπομονησία. Πιο πολύ είναι ένα introduction για εσάς που δεν το έχετε ακούσει, για τον καλλιτέχνη δεν είναι, τον έχει λιώσει τον δίσκο του επί μήνες. Επίσης από την στιγμή που ξεκίνησα να κάνω συναυλίες παίζω κομμάτια από αυτό το δίσκο, είναι υλικό αρκετά παλιό. Η κυκλοφορία είναι σαν προπομπός για τα live που θα έρθουν και μια ημερομηνία που τικάρεις. Δεν έχω ανυπομονησία γιατί θα γίνει online, δηλαδή δεν θα συναντήσεις κάποιον. Όμως ανυπομονώ για την live παρουσίαση του δίσκου!
Το Υπόγειο: Ποια ήταν τα βασικά σου ακούσματα όταν ήσουν μικρή και ποιες φωνές σε ενέπνευσαν και σε επηρέασαν περισσότερο;
Άκουγα πάρα πολύ Aqua, όλο το άλμπουμ όχι μόνο το «Barbie Girl», άκουγα πολύ Ημισκούμπρια και μάθαινα απέξω στίχους τους και μετά προσπαθούσα να τους πω με το ίδιο τρόπο. Επίσης άκουγα αρκετά Mariah Carey και Celine Dion την εποχή που είχε βγει και ο «Τιτανικός». Από ακούσματα που υπήρχαν στο σπίτι άκουσα πολύ Eric Clapton και Gary Moore. Έχω ακούσει Kate Bush, όχι από επιλογή αλλά έπαιζε στο σπίτι επίσης. Βέβαια στην πορεία την έψαξα και εγώ πολύ. Πολύ αργότερα άκουσα και Bjork, έχει όλο το πακέτο.
Το Υπόγειο: Σε λίγες μέρες βγαίνει το πρώτο σου άλμπουμ, πως βίωσες όλη την εμπειρία;
Αν θυμάμαι καλά ξεκινήσαμε τις ηχογραφήσεις Οκτώβρη / Νοέμβριο του 2020 και κάναμε sessions 2-3 φορές την εβδομάδα, με εξαίρεση κάποια μικρά διαλείμματα, τύπου Χριστούγεννα, κράτησε μέχρι τον Απρίλιο. Στην αρχή είχαμε πολύ ενθουσιασμό και εφευρετικότητα. Κοπανούσαμε τα έπιπλα του στουντίου! Ευτυχώς ο Κώστας ο Ζάμπος που κάναμετην παραγωγή του άλμπουμ παρέα έχει μια φανταστικά ταιριαστή ηχητική οπτική και είχε και το όραμα. Εγώ είχα προχωρήσει παραγωγικά μερικά κομμάτια ως το σημείο που χρειάζονταν μόνο λεπτομέρειες, τα άλλα όμως θέλανε δουλειά. Δηλαδή είχα γράψει σκελετούς και κάποιες φωνές αλλά ήταν αρκετά rough. Βέβαια με έλκει αυτή η «προχειράντζα», νιώθω ότι έχει χαρακτήρα, έχει ψυχή. Σαν τις κασέτες που έχουν το noise, μου δημιουργεί ένα αίσθημα ότι είναι ζωντανό. Όλο αυτό όταν πήγαμε στο studio να το σμιλεύσουμε και να το κάνουμε «καλύτερο» υπήρξαν κάποιες δυσκολίες. Εννοώ πως κάποια κομμάτια πήραν κατευθύνσεις που δεν ήταν αυτές που φανταζόμουν. Τελικά μετά από κάποιες ακροάσεις ένιωσα πως ήταν καλύτερα από το αρχικό όραμα. Γενικά ήταν μια όμορφη διαδικασία, γιατί αρχικά κάναμε πολύ παρέα, λιώναμε στο στούντιο. Ήταν ωραία γιατί δεν ήμασταν σε ένα στούντιο άκρως επαγγελματικό με αυστηρό περιβάλλον. Για παράδειγμα στο κομμάτι «Who Are They» για κρουστά χρησιμοποιήσαμε τον καναπέ, και χαρτόκουτες που βρήκαμε κάπου στο στούντιο. Δοκιμάζαμε υφές και αντικείμενα όχι μουσικά όργανα.
Το Υπόγειο: Όταν έγραψες το τραγούδι «Who Are They» ήξερες ότι θα είναι από τα καλύτερα του άλμπουμ; Για μένα τουλάχιστον είναι από τα αγαπημένα μου μέσα στο 2021. Το είχα βρει σε ένα video από το live στο Bios για το Reworks - είχα πάθει πλάκα... Τελικά το άλμπουμ πήρε το όνομα του από αυτό.
Για τον τίτλο του δίσκου δεν είχα σκεφτεί όνομα. Η προθεσμία πλησίαζε, δεν μπορούσα να βρω όνομα και ήξερα ότι αυτό είναι από τα κομμάτια που θεωρούνται hit, οπότε ήταν μια «εύκολη λύση». Επίσης το άλμπουμ έχει κομμάτια από διαφορετικές περιόδους και από διαφορετικά κέφια, χώρες και συνθήκες, είναι σαν κολάζ πραγμάτων, συνεπώς ταίριαζε το «Who Are They». Ποια και τι είναι όλα αυτά?
Το Υπόγειο: Εμένα πιο πολύ μου κάνει για hit το «Mermaid»...
Έχει το ελληνικό μέσα το “Who Are They” και σε πιάνει από το ψαχνό (γέλια).
Το Υπόγειο: Πώς πήρες τελικά την απόφαση να κυκλοφορήσεις LP, σε ρωτάω γιατί παλαιότερα, αν θυμάμαι καλά, είχες πει ότι είναι ίσως καλύτερα να βγάζεις μόνο singles.
Κάποια στιγμή έπρεπε να γίνει. Ήταν ο καιρός που όλα αυτά τα singles έπρεπε να γίνουν ένα άλμπουμ. Γενικά είμαι υπέρ των singles, γιατί τελειώνουν σε πολύ μικρότερο χρονικό διάστημα, δεν προλαβαίνεις να τα βαρεθείς, φεύγεις και πας στο επόμενο. Η διαδικασία ηχογράφησης του άλμπουμ ήταν δύσκολη, υπήρχαν σημεία στα οποία είχαμε κολλήσει, σημεία που ένιωθα πως είναι αδύνατο να γράψω φωνή για ένα συγκεκριμένο κομμάτι γιατί με πήγαινε κάπου πίσω που δεν ήθελα να πάω. Γενικά υπήρχαν αρκετά σκαμπανεβάσματα μέχρι να τελειώσει ο δίσκος, ενώ στο single όλα γίνονται μπαμ-μπαμ.
Το Υπόγειο; Θέλεις να μας πεις λίγα λόγια για τους συντελεστές του άλμπουμ: Σε ποιο στούντιο ηχογραφήθηκε ο δίσκος;
Ηχογραφήσαμε στο στούντιο της United We Fly, το οποίο είναι κατά κύριο λόγο χώρος για πρόβες αλλά έχει και εξοπλισμό για να ηχογραφείς. Ο χώρος αυτός ήταν ήδη πολύ οικείος και ζεστός για μένα. Ο Κώστας Ζάμπος ήταν ο παραγωγός και αυτή την περίοδο παίζει μαζί μου στις συναυλίες, κρουστά και προηχογραφημένα, γιατί όταν ολοκληρώσαμε τις ηχογραφήσεις θόλωσα, ένιωθα ότι έφυγε κάπως εκτός έλεγχο μου, έγινε πολύπλοκο το συναυλιακό κομμάτι. Ο Δημήτρης Λαϊνάς παίζει πλήκτρα. Ο Σταύρος ήταν η «μετάφραση» σε digital. O Κώστας Βερίγκας έκανε τα master ενώ οι μίξεις έγιναν από τον Κώστα Ζάμπο. Ήμασταν μικρή ομάδα, κυρίως εγώ και ο Κώστας. Ο Ράλλης από τους Whereswilder έπαιξε κιθάρα στο «Lion Zion», το μοναδικό κομμάτι στο οποίο η παραγωγή δεν έγινε από τον Κώστα αλλά από τον Prins Obi.
Το Υπόγειο: Το Υπόγειο: Ποιες ήταν οι πηγές έμπνευσης και οι επιρροές σου κατά την περίοδο δημιουργίας του δίσκου;
Υπάρχουν κάποιες σταθερές. Δεν είναι ακριβώς επιρροές, περισσότερο θα έλεγα πως είναι ακούσματα που με έχουν σχηματίσει. Άκουγα πάρα πολύ Σοπέν τα βράδια, τα Νυχτερινά του. Eπίσης Girls In Airports, μια δανέζικη μπάντα. Έτσι, λίγο jazz, αλλά pop jazz, με ωραίες μελωδίες και ωραίες χροιές. Τι άλλο άκουγα; Άκουγα Τhe Knife. Δεν θυμάμαι άλλες συγκεκριμένες μπάντες γιατί στην ουσία μιλάμε για μια περίοδο που κράτησε 4 χρόνια σίγουρα.
Το Υπόγειο: Γενικά πως σ’ αρέσει, υπάρχει κάποια νόρμα στο πως γράφεις ένα κομμάτι; Δηλαδή σου έρχεται η μουσική, η μελωδία πρώτα; Έχεις στιχάκια στο μυαλό σου τα οποία γράφεις σε ένα χαρτί και μετά ψάχνεις τη μελωδία; Υπάρχει κάποιος τρόπος που σ’ αρέσει να το κάνεις αυτό ή είναι κάθε φορά και κάτι άλλο;
Σπάνια γράφω στίχους. Μπορεί να γράψω στην πορεία αφού έχω ήδη τραγουδήσει μια ανύπαρκτη λέξη, να ψάξω στο translate και να πω «αα αυτό θα ταίριαζε». Θα έχω κάποια συνοδεία κάποιου πράγματος, δηλαδή κάτι θα μου δίνει νότα ή ρυθμό και συνήθως θα βγει εύκολα μια μελωδία στη φωνή. Τώρα αν τύχει κι είναι κι η μελωδία ωραία και το accompany από πίσω ωραίο, είναι το ιδανικό. Αλλά συνήθως βγαίνουν γρήγορα, όπως και τα κομμάτια του άλμπουμ. Από μερικά session αυτοσχεδιασμού, κάπως δέσανε σαν μέρη, δομή, είναι κομμάτια που έκατσα και τα δούλεψα λίγο. Λίγα κομμάτια έχουνε μέσα ανάλυση. Τώρα στα επόμενα νομίζω θα ‘θελα να το ψάχνω και να το αναλύω περισσότερο.
photo by Torben Nielsen
Το Υπόγειο: Επόμενα σχέδια μετά την κυκλοφορία του δίσκου;
Έλα μου ντε! Σίγουρα θα γίνουν κάποια live. Θα ήθελα αυτήν τη φορά να είναι τα πάντα πιο συγκεκριμένα και προκαθορισμένα, να είναι σαν παράσταση που την παρουσιάζεις και την επαναλαμβάνεις. Εμένα, ας πούμε, μου τρώει πολύ ενέργεια το τι θα φορέσω, πώς θα το φτιάξω, πόσο θα λαμπυρίζω... Έχει γίνει τόση δουλειά για το άλμπουμ, θα ήθελα να το αναπαράξω ξεκούραστα. Κάποια εικαστικά κυρίως πράγματα να είναι πιο σταθερά και φιξαρισμένα, ώστε να υπάρξει και ο απαραίτητος χωροχρόνος για καινούριες δημιουργίες.
Το Υπόγειο: Κάποια live κανονισμένα;
Στις 19 Νοέμβρη στη Θεσσαλονίκη στο Block 33, μαζί με τη Sophie Lies. Δεν θα είναι η επίσημη παρουσίαση του δίσκου. Θα γίνει, αλλά θα μάλλον θα αργήσει λίγο. Στο “Μπάγκειον” λέγαμε, αλλά δεν είναι και πολύ κατάλληλο λόγω covid.
Το Υπόγειο: Σου έλειψαν οι συναυλίες κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Πώς βίωσες όλη αυτήν την περίοδο;
Εντάξει, δεν ήταν ωραία φασούλα γενικά... Όλοι ζοριστήκαμε πολύ. Δεν ξέρω αν μου έλειψαν πολύ τα live, γιατί όλο εκείνο το χρονικό διάστημα ετοίμαζα τον δίσκο. Κι ένιωθα πως ετοιμάζω κάτι, που για να παρουσιαστεί ζωντανά θα χρειαστεί δουλειά. Σίγουρα η περίοδος της καραντίνας με έκανε ακόμα πιο αγχωμένη όσον αφορά τις συναυλίες, να είμαι ξαφνικά σε μια σκηνή και από κάτω να υπάρχει τόσος κόσμος. Ποτέ δεν μου είναι εύκολο, πάντα ταράζομαι αρκετές μέρες πριν και ταράζω και τους γύρω μου. Υποθέτω αν κάνεις κάποια μαζεμένα live, παίρνεις το κολάι που λένε, αλλά τώρα που είχε περάσει τόσος καιρός μου φαίνεται δύσκολο.
Το Υπόγειο: Στις συναυλίες πάντως φαίνεσαι πολύ συγκεντρωμένη. Είναι ένα είδος ιεροτελεστίας για σένα η όλη διαδικασία;
Δεν ξέρω αν είναι ιεροτελεστία. Πάντως είμαι πάρα πολύ συγκεντρωμένη και δεν θέλω κάνω λάθη. Είμαι εκεί για να πάνε όλα σωστά. Δεν ξέρω αν είναι κάτι που το εξασκείς ή το έχεις έμφυτο, αλλά δεν μπορώ να πω “έλα μωρέ, ας γίνουν και πέντε πατάτες, να το χαρούμε!”. Το νιώθω σαν κάτι που πρέπει να ακουστεί σωστά και να παιχτεί όσο καλύτερα γίνεται.
Το Υπόγειο: Εντάξει, πάντως γίνονται λάθη. Έχουμε ακούσει μεγάλες μπάντες και μεγάλους καλλιτέχνες να κάνουν λάθη.
Ναι, είναι αληθεια, αλλά για σκέψου τον εαυτό σου να είσαι στη σκηνή και από κάτω τόσοι άνθρωποι και να κάνεις λάθος...
Το Υπόγειο: Ναι, στις δουλειές μας κάνουμε λάθη σίγουρα. Αλλά το θεωρούμε ανθρώπινο, κομμάτι της μάθησης και της εξέλιξης.
Ναι, συμφωνώ αλλά η δουλειά είναι μια καθημερινότητα. Το live είναι κάτι πολύ ξεχωριστό, γνωρίζεις πως θα γίνει μια φορά στις τόσες. Θα προμοταριστείς, θα έρθεις κόσμος να σε δει, είσαι εκεί και όλοι από κάτω - δεν ξέρω, δεν είμαι πολύ χαλαρή σε αυτή τη συνθήκη, μου προκαλεί ένα έξτρα φορτίο πως πρέπει να εκτελεστούν όλα σωστά.
Το Υπόγειο: Στις συναυλίες σου δίνεις πολύ βάση και στο ενδυματολογικό κομμάτι...
Ναι, ισχύει, το θεωρώ σημαντικότερο και από το μουσικό (γέλια).
To Υπόγειο: Πολύ ενδιαφέρουσες και οι διασκευές που παρουσίασες στο Gazarte! Αρλέτα, Μοσχολιού και... Βολάνης!
Ναι, ο Βολάνης ήταν guest star μπήκε για λίγο να χαϊδέψει τα αυτιά σας- σφήνα.
Το Υπόγειο: Πώς προέκυψαν αυτά τα κομμάτια στο setlist; Και πώς κατάφερες να τα προσαρμόσεις, μιας και μιλάμε για ήχο και είδος εντελώς διαφορετικά σε σχέση με τη δική σου προσέγγιση;
Μ’αρέσουν πολύ αυτά τα κομμάτια. Είναι όντως διαφορετικά, αλλά αν βάλεις τα ίδια εφφέ στη φωνή και τους ανάλογους ήχους στο background δένουνε. Γίνονται και αυτά υλικά στο γλυκό σου, “δένει το γλυκό” που λένε... Δεν το ανέλυσα και πολύ όμως, μου αρέσουν αυτά τα κομμάτια και έτσι προσπάθησα να τα προσαρμόσω στο ύφος μου και να τα εντάξω στο setlist. Θεωρώ πως εντάχθηκαν αρμονικά.
Το Υπόγειο: Η Κοντούλα Λεμονιά;
Ε, δεν παίζεται παιδιά η Λεμονιά. Τουλάχιστον όχι ακόμα. Ποτέ δεν την έπαιζα τη Λεμονιά. Δεν είναι ότι δε γίνεται από τεχνικής άποψης, δεν μπορώ να την εντάξω με το υπόλοιπο concept. Είναι ένα εντελώς ξεχωριστό τραγούδι, μπορεί στο μέλλον να έχω και άλλα τέτοια κομμάτια και να τα παίζω live, αλλά τώρα -με αγγλόγωνο στίχο και τα ελληνικά με την Αρλέτα και τη Μοσχολιού- δεν μπορώ να προσαρμόσω το ρέγγε της Λεμονιάς.
To Υπόγειο: Θεωρείς πως ο αντίκτυπος της πανδημίας στη μουσική και στην Τέχνη γενικότερα θα είναι μόνιμος; Θα μπορέσουμε να το γυρίσουμε;
Θα μπορέσουμε! Πάντα μπορούμε. Έτσι δεν γινόταν πάντα στις δυσκολίες; Πόσο μόνιμο να είναι όλο αυτό; πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που θα δημιουργούν, ακόμα και αν οι συνθήκες είναι αντίξοες, όπως οι παρούσες. Τώρα, αν θα μπορούν να βιοπορίζονται από τις δημιουργίες τους, αν εννοείς αυτό, ελάχιστοι.
Το Υπόγειο: Κεφάλαιο video clip: Είναι όλα τους πολύ ξεχωριστά και με ιδιαίτερη αισθητική - πολλά συγχαρητήρια! Ασχολείσαι προσωπικά με τη δημιουργία τους;
Ναι, ασχολούμαι πάρα πολύ. Με ενδιαφέρει. Στο “Lion”, ας πούμε, ασχολήθηκα άπειρες ώρες, έκοβα φύλλα, έφτιαξα ένα χάρτινο “grand baby piano” για να μπει μέσα ένα παιδικό μου synthάκι. Στην Κοντούλα Λεμονιά απ’την άλλη, ασχολήθηκα με την οργάνωση, την επικοινωνία και το στήσιμο του clip αλλά ελάχιστα με το εικαστικό κομμάτι. Ήταν όλο του Iownyou-Iseeyou / Ιωάννης Νικηφόρος, ο οποίος έκανε και το clip για το “Who Are They”. Μονόπλανο στον Πύργο του Πειραιά. Δεν έχει γυριστεί ποτέ video clip εκεί. Βασικά δεν έχει γυριστεί ποτέ τίποτα.
Το Υπόγειο: Ήταν δύσκολο να σας επιτραπούν τα γυρίσματα εκεί;
Μας τα επέτρεψαν με χαρά. Ήταν φοβερή τιμή και τύχη αυτή η παραχώρηση από τον Δήμο Πειραιά. Και δεν θα μπορέσει ποτέ να ξαναγίνει ποτέ κάτι τέτοιο εκεί, γιατί απ’ότι έμαθα θα φτιαχτεί στο χώρο κάτι πολύ grande, γραφεία, gourmet εστιατόρια, κυριλέ καφέ κλπ.
Το βίντεο είναι μονοπλάνο και γυρίστηκε στον Πύργο του Πειραιά. Ο πύργος χτίστηκε πριν από 44 χρόνια και δεν λειτούργησε ποτέ. Αποτελείται από 22 ορόφους, φήμες λένε για ασταθή θεμέλια, τον φωνάζουν “φάντασμα” κι είναι το δεύτερο ψηλότερο κτίριο της Αθήνας μετά τον Πύργο Αθηνών. Σύντομα θα μεταμορφωθεί σε μια futuristic ωραιοποιημένη “φουσκωμένη” εκδοχή καφετέριας, γραφείων, lux εστιατορίου, όλα σε ένα. Σίγουρα τον έχετε δει πηγαίνοντας ή ερχόμενοι από κάποιο νησί στο λιμάνι του Πειραιά.
Το Υπόγειο: Κεφάλαιο στίχος: Στο “Who Are They” γράφεις και αγγλικά και ελληνικά. Ποιο είναι το comfort zone σου;
Σίγουρα τα αγγλικά. Είναι όλα τα ακούσματα που έχω. Οι ελληνικοί στίχοι για μένα είναι challenge, μια μεγάλη πρόκληση. Στον ελληνικό στίχο δεν υπάρχει ασπίδα, είναι αυτά που είναι. Στα αγγλικά αν παρατηρήσετε, λέω και διάφορες βλακείες (γέλια). Δεν θα κολλήσω στο αν υπάρχει η λέξη που λέω αλλά στο να ταιριάζει ηχητικά. Στα ελληνικά περνάει όλο το νόημα αυτούσιο, ο ακροατής ρουφάει την πληροφορία ολόκληρη. Αυτό με κάνει να νιώθω πολύ ευάλωτη. Γενικά συνήθως γράφω και λέω πράγματα freestyle, στα ελληνικά μπορεί να μου βγουν πράγματα πολύ προσωπικά που μετά να θέλω να τα... μαζέψω, αλλά να μην καμουφλάρονται.
Το Υπόγειο: Θα δοκίμαζες στο μέλλον περισσότερο ελληνικό στίχο;
Θα το ήθελα, ναι. Και θα ήθελα και σε πειραματικό επίπεδο σε ένα κομμάτι να βάλω και Δανέζικα.
Το Υπόγειο: Ποιες είναι οι σκέψεις σου για τις γυναικοκτονίες και τους βιασμούς που δείχνουν να βρίσκονται σε μεγάλη έξαρση στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια; Είχες ποτέ δεύτερες σκέψεις για το πώς θα φερθείς ή πώς θα ντυθείς;
Νομίζω σαν κοπέλα, σαν κορίτσι, σαν γυναίκα, έχεις μάθει από μικρή ηλικία να προσέχεις και να έχεις τις κεραίες σου ανοιχτές. Είναι κάτι που δεν είναι τωρινή ανησυχία και τωρινός τρόπος σκέψης. Από μικρή ηλικία έχεις μάθει πως αν βάλεις τακούνια και φούστα προκαλείς. Και το βλέπεις κιόλας, αναλόγως την ώρα και το πού κυκλοφορείς, θα τραβήξει βλέμματα θα ακούσεις σχόλια. Πρέπει να είσαι έτοιμη και πρέπει να βρεις μηχανισμό αποφυγής ενοχλητικών τύπων που αποφασίζουν να σε ακολουθήσουν γιατί το βρίσκουν ενδιαφέρον να κοιτάνε και να ακολουθούν τα πόδια σου. Υπάρχουν θαρραλέες κοπέλες, και άντρες, που εκφράζουν τον εαυτό τους και την ελευθερία τους χωρίς να τα σκεφτούν όλα αυτά, εγώ δεν θα έμπαινα στη διαδικασία, θα προτιμούσα να φορέσω κάτι που θα νιώθω πιο άνετα και safe στο δρόμο και να περάσει απροβλημάτιστα η βραδιά... Στο κομμάτι του ντυσίματος συγκεκριμένα, τα πράγματα στο εξωτερικό είναι καλύτερα, υπάρχει λιγότερο κομπλεξάρισμα και φανερά λιγότερη κακόβουλη κριτική και ενασχόληση. Είμαστε χωριουδάκι εδώ. Το θέμα πάντως δεν είναι καινούριο, υπήρχαν και θα υπάρχουν ακραίες ζωώδης συμπεριφορές. Τώρα όλα μαθαίνονται και όλα διαδίδονται και σίγουρα οι συνθήκες εγκλεισμού που περάσαμε παίζουν τον ρόλο τους. Αποτρελάθηκε πολύς κόσμος.
Το Υπόγειο: Τα τελευταία χρόνια η ελληνική underground μουσική σκηνή ζει μια άνθηση. Συμμερίζεσαι μια τέτοια άποψη;
Ζει μια άνθηση; Γιατί το λέτε αυτό; (γέλια)
Το Υπόγειο: Την τελευταία δεκαετία βγαίνουν πολλές καλές μουσικές και δυνατοί δίσκοι, νέες αξιόλογες μπάντες ξεπηδούν στο προσκήνιο, γίνονται πολλά live, μέσω των κοινωνικών δικτύων τα δρώμενα επικοινωνούνται πιο συστηματικά...
Οκει, οκει. Έτσι όπως το είπατε νόμιζα πως αναφέρεστε στα τελευταία 1-2 χρόνια και όχι γενικότερα στο βάθος δεκαετίας. Ναι, σίγουρα λοιπόν με αυτήν την έννοια. Και είναι και πιο εύκολο να φτιαχτεί η μουσική, να ηχογραφήθεί. Εννοώ μέσω ενός laptop, με ένα προσιτό πρόγραμμα μουσικής, μπορεί να δημιουργηθεί μουσική. Το έδαφος είναι εύφορο όντως, αλλά μέχρι ενός σημείου. Για τα πρώτα στάδια.. Από κει και πάνω, όταν περιμένεις τη μουσική σου να μεγαλώσει, να “πιάσει χώρο”, και να εδραιωθεί, τα πράγματα είναι διαφορετικά και καθόλου εύκολα. Υπάρχει λοιπόν η άνθηση που λέτε, αλλά δεν είναι πως οι μουσικοί επιβιώνουν από τη μουσική τους. Είναι πολύ δύσκολο αυτό και σπάνιο, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων. Για να το καταφέρει κάποιος “απλός άνθρωπος” αυτό, πρέπει να βάλει πολύ νερό στο κρασί του, να το δει σαν δουλειά, μια δουλειά που δεν θα είναι καθαρά η τέχνη του και που θα χρειαστεί να κάνει πράγματα που δεν τον εκφράζουν.
Το Υπόγειο: Εσύ πώς το έχεις βιώσει όλο αυτό;
Εγώ όταν ξεκινούσα είχα στο μυαλό μου ότι ό,τι κάνω θα ήθελα να είναι αυθόρμητο και να μην καταπιεστώ δημιουργικά. Δεν ξέρω να σας πω αν αυτό θα αρχίζει να αλλάζει σιγά-σιγά στον μέλλον.
Το Υπόγειο: Θα ήθελες να το δεις να αλλάζει;
Θα ήθελα, με την έννοια πως θα ήθελα να βγω από το comfort zone μου, να δοκιμάσω διαφορετικά πράγματα και να εξελιχθώ. Κινούμαι μέσα σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο, θα ήθελα να δω τι θα συμβεί αν κάνω κάτι άλλο, όπως για παράδειγμα με τη “Λεμονιά” που λέγαμε πριν. Ήταν κάτι εντελώς ξεχωριστό από όσα κάνω, είχε πολύ ενδιαφέρον η συνθήκη. Τώρα το να βιοπορίζομαι από τη μουσική, δηλαδή να με πληρώνει κάποιος για να κάνω μουσική... δεν ξέρω. Προς το παρόν βιοπορίζομαι σαν γραφίστρια, τελειώνω παράλληλα και τη σχολή μου που την είχα αφήσει στη μέση. Αυτό μου δίνει μια ισορροπία. Και ίσως επειδή μέσω της μουσικής μου, έχω μιλήσει πολύ για σχέσεις, για απογοητεύσεις και για πράγματα προσωπικά, το να βιοπορίζομαι από την γραφιστικής που είναι πιο απρόσωπη κι αποστασιοποιημένη από το εγώ, μου δίνει την απαραίτητη ισορροπία αισιοδοξίας.
Το Υπόγειο: Αν μπορούσες να διαλέξεις έναν οποιονδήποτε καλλιτέχνη για να συνεργαστείς, ποιος θα ήταν αυτός;
Θα ήθελα να συνεργαστώ με την Delia Derbyshire. Πρωτοπόρα αντιπρόσωπος της ηλεκτρονικής μουσικής, ήταν τη δεκαετία του 60 στα Radiophonic Workshops του BBC, έπαιζε με μπομπινόφωνα και tape machines. Έκανε λούπες και ουσιαστικά ήταν η πρώτη που χρησιμοποίησε samples σαν μέρος της σύνθεσης. Ήταν σαν να ανακαλύπτει τον ήχο. Αυτή και ο ήχος.
Το Υπόγειο: Πέντε αγαπημένοι δίσκοι of all time;
Lion King όλο το OST όπως είναι. Θα πω Bobby McFerrin το “Medicine Man” και θα πω και Miles Davies το “Kind of Blue”. Θα έβαζα πολλά κομμάτια της Bjork, αλλά σαν σύνολο δεν θα έβαζα κάποιο δίσκο της στο Top-5. Αυτά, δεν μου έρχεται κάτι άλλο τώρα.
Το Υπόγειο: Δανάη σε ευχαριστούμε πάρα πολύ!
Κι εγώ!
